Peer (plant)

De peer stamt uit de voet van Tiensjan, waar peren al drieduizend jaar geleden werden veredeld. Er zijn resten van peren gevonden in resten van voorhistorische paalwoningen in Zwitserse meren.

Homerus beschrijft in hoofdstuk 7 van de Odyssee de boomgaard van Alcinoüs: "Er groeien bomen in, hoog en prachtig: peren, granaatappel en appelbomen die prachtig fruit dragen en zoete vijgen en prachtige olijven. Al dat fruit rot niet in de zomer, noch valt het af in de winter, maar het blijft het hele jaar."

Theophrastus beschreef drie perenrassen en het enten en snoeien.[1] Marcus Porcius Cato Censorius maior beschreef vijf rassen. Plinius de Oudere vermeldde in zijn Naturalis historia 38 perenrassen en beschreef een bereiding om peren te stoven in honing.

Vorsten zoals Lodewijk XV en Lodewijk XVI die in de Kathedraal van Reims werden gekroond, kregen als geschenk een peer en een glas champagne; ook Marie Louise kreeg een peer. Toen Karel X van Frankrijk er in 1825 gewijd werd, sprak de burgemeester:

"Nous vous offrons ce que nous avons de meilleur: nos vins, nos poires et nos cœurs".

"Wij bieden U het beste wat we hebben: onze wijnen, onze peren en onze harten."

Hendrik III van Engeland kreeg van sheriffs van de stad Londen peren die per schip van La Rochelle kwamen.

In de 17e eeuw waren in Frankrijk driehonderd rassen bekend, in de 19e eeuw reeds duizend en in de 21e eeuw vijfduizend.

Het geslacht Pyrus kent circa veertig soorten, die voorkomen in Noord-Afrika, Azië en Europa, waaronder:

• de Chinapeer, Pyrus bretschneideri
• de gewone peer, Pyrus communis
• de nashipeer, Pyrus pyrifolia
• de wilde peer, Pyrus pyraster, die in de Lage Landen nog in het wild voorkomt
• de wilgpeer, Pyrus salicifolia, sierboom uit Zuid-Europa en Azië

De bloeiwijze van het plantengeslacht peer is een boom, die op oudere leeftijd elk jaar bloeit en, meestal ook elk jaar, vrucht draagt. Hoogstambomen bloeien op latere leeftijd dan zogenaamde spillen. De boom bloeit afhankelijk van het ras gemiddeld van half april tot begin mei. Er komen echter ook beurtjaren voor. Door de vroege bloei kan er tijdens de bloei nachtvorstschade optreden, doordat de bloemen bevriezen en dus niet kunnen uitgroeien tot vruchten.

Voor een goede bestuiving is het meestal nodig meerdere rassen bij elkaar te planten. Er zijn ook rassen, zoals Conference, die parthenocarpe vruchten kunnen vormen. Een peer groeit uit een bevruchte bloem, meestal eerst met de dikke kant naar boven, maar door het toenemende gewicht van de vrucht 'kantelt' deze geleidelijk, tot de overblijfselen van het bloemetje aan de onderkant zijn beland. De zogenaamde herfstrassen, die alleen kort bewaard kunnen worden, kunnen afhankelijk van het ras geplukt worden vanaf eind augustus tot eind september. De bewaarrassen kunnen afhankelijk van het ras geplukt worden vanaf begin september tot half oktober. Conference is het langst bewaarbaar en kan tot eind april bewaard worden.

• 
  Niet bevroren bloesem
• 
  Bruinzwart geworden stijlen en stampers door nachtvorstschade
• 
  Vruchten staan eerst rechtop en gaan pas later hangen
• 
  Rottende vrucht
• 
  Perenroest (Gymnosporangium clavariiforme)

Rassen

Peren zijn grofweg te onderscheiden in handperen en stoofperen. De handpeer heeft over het algemeen een groene kleur met soms een rode blos aan de zonzijde, een zachte schil die eenvoudig te verwijderen is, en sappig en zacht vruchtvlees. De stoofpeer is ook groen maar is droog en hard, en wordt alleen na lang koken eetbaar.

Het areaal handperen in Nederland bedroeg in 2006 6914 ha. De belangrijkste teeltgebieden zijn de Betuwe en de Zeeuwse eilanden. De in Nederland meest geteelde handpeer is de Conference (5073 ha), daarna de Doyenné du Comice (1030 ha). De meest geteelde stoofpeer is de Gieser Wildeman.

De elf landen die de meeste peren produceren
Land	Oogst (ton/jaar)
China	12.625.000
Italië	840.516
Verenigde Staten	799.180
Spanje	537.400
Argentinië	520.000
Zuid-Korea	425.000
Turkije	349.420
België	347.000
Japan	325.000
Zuid-Afrika	325.000
Nederland	224.000
Wereld	20.105.683

Het bekende gezegde "Met de gebakken peren blijven zitten" duidt op een situatie waarin men gebukt gaat onder de negatieve gevolgen van een eerdere gebeurtenis. Volgens Van Dale woordenboek uit 1999 voert deze zegswijze terug op de situatie dat er heerlijk is gekookt (gebakken peren waren in vroeger eeuwen een delicatesse), maar dat de gasten verstek laten gaan.

• Perenwijn

• 
  Een stoofpeer als dessert
• 
  Birnenhonig
• 
  Gedroogde peren
• 
  Perenwijn Poiré de Normandie

Wikibooks heeft meer over dit onderwerp: Kookboek/Peer.

• Perenrassen op de website van Wageningen University & Research

Geslachten van de familie Rosaceae (Rozenfamilie)

... · Acaena (Stekelnootje) · Adenostoma · Agrimonia (Agrimonie) · Alchemilla (Vrouwenmantel) · Amelanchier (Krentenboompje) · Aphanes (Leeuwenklauw) · Aronia (Appelbes) · Aruncus (Geitenbaard) · Comarum · Cotoneaster (Dwergmispel) · Crataegus (Meidoorn) · Cydonia (Kweepeer) · Dryas · Eriobotrya · Filipendula (Spirea) · Fragaria (Aardbei) · Geum (Nagelkruid) · Hagenia · Kerria (Ranonkelstruik) · Malus (Appel) · Mespilus · Potentilla (Ganzerik) · Prunus · Pyracantha (Vuurdoorn) · Pyrus (Peer) · Rosa (Roos) · Rubus (Braam) · Sanguisorba (Pimpernel) · Sorbaria · Sorbus (Lijsterbes) · ...