Lugdunum Batavorum
Lugdunum ("stad van [de god] Lugh") was een Romeinse nederzetting in de provincie Neder-Germanië (Germania Inferior) nabij het huidige Katwijk. De Brittenburg, waarvan de resten in de 15e, 16e en 17e eeuw op het strand van Katwijk zichtbaar waren, was mogelijk deel van de nederzetting. Ter hoogte van de huidige Uitwateringssluizen zijn in 1982 Romeinse bewoningsresten uit de periode 160 - 240 na Chr. aangetroffen die mogelijk in verband kunnen worden gebracht met Lugdunum[1]
Lugdunum Batavorum
| ||||
  | ||||
| Situering | ||||
| Coördinaten | 52° 12′ NB, 4° 25′ OL | |||
| Foto's | ||||
 | ||||
Lugduno uiterst links op de Tabula Peutingeriana | ||||
| ||||
Geschiedenis
Lugdunum was de meest noordwestelijke nederzetting langs de Romeinse limes, de rijksgrens die tussen ca. 50 en 275 na Chr. gevormd werd door de rivier de Rijn.
De naam Lugduno wordt vermeld op de Peutinger kaart. Het achtervoegsel "Batavorum" is voor de eerste keer gebruikt door Claudius Ptolemaeus in zijn Geographia om de plaats te onderscheiden van andere Lugduna, zoals Lugdunum (Lyon) of Laon in Frankrijk. De naam zelf dateert dus uit de 2de eeuw, maar aangezien de Griekse tekst pas in de 14de eeuw in het Latijn is vertaald is deze naam vooral gebruikt sinds de Renaissance. Historisch gezien behoorde de nederzetting niet tot het gebied van de Bataven maar van de Cananefaten.
De naam Lugdunum is van Gallische oorsprong, wat opvallend is omdat het gebied eigenlijk niet tot Gallië behoorde. Tot op heden is voor dit feit echter geen plausibele verklaring gevonden, ook omdat over de etniciteit van de Cananefaten weinig bekend is.[2] Mogelijk is de naam afkomstig van Gallo-Romeinse immigranten.[3]
Vanwege de ligging aan de monding van de Rijn en de vondst van veel dakpannen van de Romeinse vloot wordt verondersteld dat Lugdunum een Romeinse marinebasis moet zijn geweest.[4] Ook zou er mogelijk een vuurtoren hebben gestaan, gebouwd onder keizer Caligula.
Leiden als Lugdunum
Na de herontdekking van de Peutinger Kaart rond 1500, identificeerden Leidse geleerden Lugduno als de Burcht van Leiden. Sindsdien heeft de nabijgelegen stad Leiden zich in officiële documenten aangeduid als Lugdunum. Dit heeft vooral in benamingen sporen achtergelaten zoals bij de Universiteit Leiden, die de Latijnse naam Academia Lugduno Batava draagt, en de voetbalclub LVV Lugdunum. Overigens lag in de huidige Leidse wijk Roomburg ook een Romeins fort met de naam Matilo.
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Romeinse (leger)plaatsen langs de Neder-Germaanse limes in Nederland | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|