Klasse van de doornstruwelen
De klasse van de doornstruwelen (Rhamno-Prunetea) is een klasse van plantengemeenschappen die voorkomen op droge, neutrale tot basische bodems en die gekenmerkt worden door (al dan niet) doornige struiken, zoals eenstijlige meidoorn, sleedoorn en hondsroos.
| Klasse van de doornstruwelen |
|---|
 |
| Doornstruweel met hondsroos |
| Syntaxonomische indeling |
|
|
| Klasse |
| Rhamno-Prunetea Rivas Goday & Borja, 1961 |
De klasse telt één onderliggende orde.
Naamgeving, etymologie en codering
- Synoniem: Crataego monogynae-Prunetea spinosae Tüxen 1962, Rhamno-Prunetea Rivas Goday & Borja ex Tüxen 1962, Sambucetea Doing 1962, Salici-Sambucetea Oberd. in Oberd., Görs, Korneck, W. Lohmeyer, Th.Müll., G.Phil. & P.Seibert 1967, Franguletea Doing ex V. Westh. in V.Westh. & den Held 1969
- Duits: Schlehen- und Traubenholunder-Gebüsche
- Engels: Deciduous shrubby mesophytic and xerophytic mantle and seral communities
- Syntaxoncode (Nederland): 37
De naam Rhamno-Prunetea is afgeleid van de wetenschappelijke namen van twee kensoorten van deze klasse, de wegedoorn (Rhamnus cathartica) en de sleedoorn (Prunus spinosa).
Kenmerken
Ecologie
De klasse van de doornstruwelen omvat plantengemeenschappen van matig natte tot droge, matig tot zeer voedselrijke standplaatsen op een neutrale tot basische bodem.
Doornstruwelen komen van nature voor als mantels van verschillende types bossen, en binnen deze bossen als tijdelijk stadium op kapvlaktes, als opvolger van vegetaties van de klasse van de kapvlaktengemeenschappen. Verder vindt men ze vooral in niet al te natte duinen en op rotsen. De meeste doornstruwelen in Nederland en België zijn echter oorspronkelijk aangeplant in de vorm van houtwallen en heggen rond begraasde weilanden.
Structuur
Deze klasse wordt in de Lage Landen gekenmerkt door een dichte struiklaag, met verschillende al dan niet doornige struiken. De meest voorkomende zijn eenstijlige meidoorn, sleedoorn, gewone vlier, hondsroos, rode kornoelje en wilde kardinaalsmuts, veel minder algemeen zijn de wegedoorn, wilde liguster en egelantier.
In de struiken zijn dikwijls lianen te vinden, zoals de bosrank en de heggenrank. Zeldzamer zijn de hop, rode kamperfoelie en besanjelier.
In de ondergroei zijn veel soorten gemeenschappelijk te vinden met de klasse van de nitrofiele zomen (Galio-Urticetea), zoals de grote brandnetel, kleefkruid en hondsdraf.
Onderverdeling
De klasse van de doornstruwelen heeft als vertegenwoordigers in België en Nederland:
- Orde: Prunetalia spinosae
- Verbond: Verbond van bramen en sleedoorn (Pruno-Rubion radulae)
- Associatie: Associatie van fraaie kambraam en sleedoorn (Pruno-Rubetum vestiti)
- Associatie: Associatie van sleedoorn en slanke haagbraam (Pruno-Rubetum elegantispinosi)
- Verbond: Verbond van sleedoorn en meidoorn (Carpino-Prunion)
- Associatie: Associatie van sleedoorn en eenstijlige meidoorn (Pruno-Crataegetum)
- Sub-associatie: Pruno-Crataegetum typicum
- Sub-associatie: Pruno-Crataegetum rubetosum ulmifolii
- Sub-associatie: Pruno-Crataegetum viburnetosum opuli
- Sub-associatie: Pruno-Crataegetum clematidetosum
- Associatie: Associatie van hondsroos en jeneverbes (Roso-Juniperetum)
- Associatie: Associatie van sleedoorn en eenstijlige meidoorn (Pruno-Crataegetum)
- Verbond: Ligusterverbond (Berberidion vulgaris)
- Associatie: Associatie van duindoorn en vlier (Hippophao-Sambucetum)
- Associatie: Associatie van duindoorn en liguster (Hippophao-Ligustretum)
- Sub-associatie: Hippophao-Ligustretum typicum
- Sub-associatie: Hippophao-Ligustretum eupatorietosum
- Associatie: Associatie van wegedoorn en eenstijlige meidoorn (Rhamno-Crataegetum)
- Associatie: Associatie van rozen en liguster (Pruno spinosae-Ligustretum)
- Associatie: Associatie van hazelaar en purperorchis (Orchio-Cornetum)
- Verbond: Verbond van bramen en sleedoorn (Pruno-Rubion radulae)
Soortensamenstelling
Deze klasse heeft voor België en Nederland als belangrijkste ken- en begeleidende soorten:
| Kensoort | Diff.soort | Presentie | Nederlandse naam | Wetenschappelijke naam | Opmerking |
|---|---|---|---|---|---|
| Boomlaag | |||||
| - | |||||
| Struiklaag | |||||
| kK | 20>100% | Gewone vlier | Sambucus nigra | ||
| kK | 20>100% | Rode kornoelje | Cornus sanguinea | ||
| kK | 10>100% | Eenstijlige meidoorn | Crataegus monogyna | ||
| kK | 10>100% | Hondsroos | Rosa canina | ||
| kK | 0>70% | Wilde kardinaalsmuts | Euonymus europaeus | ||
| kK | 20>50% | Sleedoorn | Prunus spinosa | ||
| kK | 0>50% | Wegedoorn | Rhamnus cathartica | ||
| kK | Heggenroos | Rosa corymbifera | |||
| kK | Beklierde heggenroos | Rosa tomentella | |||
| Egelantier | Rosa rubiginosa | ||||
| Wilde liguster | Ligustrum vulgare | ||||
| Kruidlaag | |||||
| kK | 0>80% | Bosrank | Clematis vitalba | ||
| kK | 0>50% | Heggenrank | Bryonia dioica | ||
| kK | 0>10% | Koebraam | Rubus ulmifolius | ||
| 0>30% | Hop | Humulus lupulus | |||
| Besanjelier | Cucubalus baccifer | ||||
| Rode kamperfoelie | Lonicera xylosteum | ||||
| Moslaag | |||||
| - | |||||
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Indeling van de vegetatieklasse Rhamno-Prunetea (klasse van de doornstruwelen) | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| Overzicht van klassen van plantengemeenschappen of fytocoena | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|