Muurvaren-klasse
De muurvaren-klasse (Asplenietea trichomanis) is een klasse van plantengemeenschappen die typisch is voor stenige, steile of verticale rotswanden of bouwwerken zoals stadswallen, kademuren, waterputten, kerkhofmuren en ruïnes, gekenmerkt door de dominantie van sporenplanten als varens en mossen.
Muurvaren-klasse |
---|
Muurvaren-klasse met steenbreekvaren en schubvaren |
Syntaxonomische indeling |
|
Klasse |
Asplenietea trichomanis (Braun-Blanq.) Oberd., 1977 |
Naamgeving, etymologie en codering
- Synoniem: Asplenietea rupestria Braun-Blanq. in H.Meier & Braun-Blanq. (1934)
- Nederlands: Muurvaren-klasse
- Frans: Végétation vivace non nitrophile des parois et des murs
- Duits: Fels- und Mauerspaltengesellschaft
- Engels: Chasmophytic vegetation
- Syntaxoncode (Nederland): 21
De naam Asplenietea trichomanis is afgeleid van de wetenschappelijke namen van een belangrijke kensoort binnen deze klasse, de algemeen voorkomende steenbreekvaren (Asplenium trichomanes).
Kenmerken
Algemeen
De muurvaren-klasse omvat plantengemeenschappen van kalkrijke tot zure, voedselarme tot voedselrijke, droge tot vochtige stenige plaatsen. Dit soort biotopen wordt van nature enkel aangetroffen in bergachtige gebieden. In de Lage Landen vinden ze een alternatief op bouwwerken, voornamelijk oude stadsmuren, gracht- en kademuren, waterputten, kerkhofmuren en kasteelruïnes, plaatsen die gekenmerkt worden door een verticale structuur, de bijna-afwezigheid van een bodem, en sterke schommelingen in temperatuur en vochtigheidsgraad.
Structuur
Deze klasse wordt in de Lage Landen gekenmerkt door een zeer open vegetatie met volledige afwezigheid van de boom- en de struiklaag. In de kruidlaag nemen de varens een belangrijke plaats in met een vijftal kensoorten. Sporenplanten hebben door hun zeer lichte sporen in het voordeel bij de kolonisatie van dergelijke moeilijk bereikbare biotopen. Bij de bloeiende planten zijn dikwijls verwilderde tuinplanten, zoals de muurbloem en de gele helmbloem. De moslaag is dikwijls opvallend aanwezig met voornamelijk bladmossen die droogtebestendig zijn.
In bergachtige gebieden is de soortenrijkdom en het aantal kensoorten meestal veel groter, met onder andere muurnavel en dik vetkruid.
Onderverdeling
De muurvaren-klasse heeft als vertegenwoordigers in België en Nederland:
- Orde: Tortulo-Cimbalarietalia
- Verbond: Verbond van klein glaskruid (Parietarion judaicae)
- Associatie: Associatie van klein glaskruid (Asplenio-Parietarietum judaicae)
- Associatie: Muurbloem-associatie (Asplenio-Cheiranthetum cheiri)
- Verbond: Muurleeuwenbek-verbond (Cymbalario-Asplenion)
- Associatie: Muurvaren-associatie (Asplenietum rutae-murario-trichomanis)
- Associatie: Tongvaren-associatie (Filici-Saginetum)
- Verbond: Verbond van klein glaskruid (Parietarion judaicae)
Soortensamenstelling
Deze klasse heeft voor België en Nederland als belangrijkste (ken)soorten:
Boomlaag
Geen soorten.
Struiklaag
Geen soorten.
Kruidlaag
Kensoort | Diff.soort | Abundantie | Nederlandse naam | Wetenschappelijke naam | Opmerking |
---|---|---|---|---|---|
kK | Z | Blaasvaren | Cystopteris fragilis | ||
kO | A/O | Muurleeuwenbek | Cymbalaria muralis | Orde Tortulo-Cimbalarietalia | |
kK | Z | Gele helmbloem | Pseudofumaria lutea | ||
kK | Z | Muurbloem | Erysimum cheiri | ||
kK | O | Stengelomvattend havikskruid | Hieracium amplexicaule | ||
kK | Muurnavel | Umbilicus rupestris | Niet in België en Nederland | ||
kK | Driebladvaleriaan | Valeriana tripteris | Niet in België en Nederland | ||
kK | Dik vetkruid | Sedum dasyphyllum | Niet in België en Nederland | ||
F/O | Muurvaren | Asplenium ruta-muraria | |||
O | Steenbreekvaren | Asplenium trichomanes | |||
Z | Tongvaren | Asplenium scolopendrium | |||
Z | Schubvaren | Asplenium ceterach |
Moslaag
Kensoort | Diff.soort | Abundantie | Nederlandse naam | Wetenschappelijke naam | Opmerking |
---|---|---|---|---|---|
kO | F | Gewoon muursterretje | Tortula muralis | Orde Tortulo-Cimbalarietalia | |
kK | O | Gewoon zijdemos | Homalothecium sericeum | ||
kK | O | Muursnavelmos | Rhynchostegium murale |
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|
Indeling van de vegetatieklasse Asplenietea trichomanes (muurvaren-klasse) |
---|
Orde: Tortulo-Cimbalarietalia |
Overzicht van klassen van plantengemeenschappen of fytocoena | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|