Delfstrahuizen
Delfstrahuizen (Fries: Dolsterhuzen of Dolsterhûzen; Stellingwerfs: Delfstrehuzen) is een dorp in de gemeente De Friese Meren, in de Nederlandse provincie Friesland. Het ligt ten noordoosten van Lemmer en aan de zuidoost/oostkant van het Tjeukemeer.
Plaats in Nederland  | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  | ||
| Gemeente |  | ||
| Coördinaten | 52° 53′ NB, 5° 50′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (BAG, 2019) | 420[1] | ||
| Overig | |||
| Postcode | 8508 | ||
| Netnummer | 0514 | ||
| Woonplaatscode | 2240 | ||
| Belangrijke verkeersaders | A6 N924 | ||
Detailkaart | |||
 | |||
| Locatie in de voormalige gemeente Lemsterland | |||
Foto's | |||
 | |||
| Delfstrahuizen | |||
| |||
Het dorp vormt samen met Echtenerbrug een tweelingdorp. Een oorspronkelijk deel van Echtenerbrug dat van oorsprong op het dorpsgebied van Delfstrahuizen lag werd in 1984 door een grenscorrectie echt geheel onderdeel van Delfstrahuizen. Het centrum van Delfstrahuizen schoof ook op naar Echtenerbrug. Men spreekt daarom ook wel van één woonkern.
Delfstrahuizen en Echtenerbrug worden samen met Echten en Oosterzee dan ook weer Tjeukemeer-Zuid genoemd. Delfstrahuizen, Echtenerbrug en Echten zijn dan weer verenigd in Plaatselijk Belang De Trije Doarpen. In 2019 telde Delfstrahuizen 420 inwoners. Onder het dorp valt ook de buurtschap Zevenbuurt en een deeltje van de buurtschap Vierhuis.
Geschiedenis
Delfstrahuizen is gelegen in een laagveengebied en heeft een oppervlakte van 1145 hectare. De naam zou volgens taalkundigen afgeleid van het oud-friese woord ‘delva’ wat afgraven of afgegraven water betekent. De huizen bij de ‘delf’ dus Delfstrahuizen. De kern van Delfstrahuizen lag van oorsprong van aan de Marwei ten noorden van de Trekkersweg.
In 1408 werd de plaats opgedeeld vermeld als Nye Delfsterhuisen en Olde Delfsterhuisen. In 1511 spreekt men van één plaats, die werd vermeld als Delffsterhuijssen, Delstra-Huysen als wel Delsterhuysen. En in 1579 werd het vermeld als Delfterhuys.
Het dorp was gelegen in Zevenwouden. Dit gebied was in de eerste helft van de vijftiende eeuw ontstaan uit een verbond van zeven delen, namelijk; Utingeradeel, Aengwirden, Oosterzeesterland, Mirderland, Haskerland, Schoterland en Doniawerstal.
Tegen het eind van de 17e eeuw en begin 18e eeuw ontstond er bij een brug aan de zuidrand met Echten een nieuwe nederzetting. Deze ontwikkelde zich uiteindelijk aan beide kanten van de burg. Dit was de buurtschap Echtenerbrug dat als een satellietnederzetting van Echten was ontstaan maar deels ook op het grondgebied van Delfstrahuizen lag.
De verveningen die in omliggende plaatsen al een grote omvang hadden aangenomen, zijn bij Delfstrahuizen pas veel later op gang gekomen. Hier en daar was een klein begin (graverijtje), maar de echte vervening kwam pas op gang in de tweede helft van de 19e eeuw. Het gebied van Delfstrahuizen heeft hierdoor een metamorfose ondergaan. Dat in Delfstrahuizen in vroeger tijden veel bos is geweest bewijzen de stobben en stronken die bij de landontginning en droogmaking van veengaten aan het licht zijn gekomen.
In de 19e eeuw groeide ook Echtenerbrug wat maar de echte groei was in het begin van de twintigste eeuw wanneer het een echt dorp werd. Doordat een deeltje Echtenerbrug op het grondgebied van Delfstrahuizen is gelegen werden de twee eigenlijk als een eenheid beschouwd. Ook al lag de kern van Delfstrahuizen dan nog altijd ten noorden van de latere Trekkersweg. De twee dorpen lagen tot 1984 in twee verschillende gemeenten. Bij de gemeentelijke herindeling voor 1984 werd Delfstrahuizen toegevoegd aan de Lemsterland. Daarvoor behoorde het tot de gemeente Haskerland en tot 1934 in de gemeente Schoterland. Daarna verschoof langzaam het centrum van het dorp naar de brug en de oude gemeentegrens bij de Pier Christiaansloot. Sinds 2014 liggen de twee plaatsen in de gemeente De Friese Meren.
Omgeving
Het dorpsgebied heeft zijn weidsheid behouden, maar heeft nog duidelijk de kenmerken van een veenpoldergebied. In Vierhuizen loopt de Broeresloot, dat als dorpsgrens geldt. Bij Zevenbuurt loopt de oude rivier de Tjonger, aan de oostkant van het dorpsgebied.
Openbaar vervoer
- Lijn 48: Heerenveen - Rottum - Sintjohannesga - Rotsterhaule - Rohel - Vierhuis - Delfstrahuizen - Echtenerbrug - Echten - Oosterzee - Lemmer vv.
Sport
Sinds 1934 kent het dorp de voetbalvereniging VV Delfstrahuizen.
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Delfstrahuizen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |