Oudega (De Friese Meren)
Oudega (Fries: Aldegea) is een dorp in de gemeente De Friese Meren, in de Nederlandse provincie Friesland.
Plaats in Nederland  | |||||
| |||||
  | |||||
| Situering | |||||
| Provincie |  | ||||
| Gemeente |  | ||||
| Coördinaten | 52° 54′ NB, 5° 31′ OL | ||||
| Algemeen | |||||
| Inwoners (BAG, 2019) | 270[1] | ||||
| Overig | |||||
| Woonplaatscode | 1680 | ||||
Detailkaart | |||||
 | |||||
| Locatie in de gemeente | |||||
| |||||
_wapen.svg.png)
Het ligt ten noordoosten van Balk en ten zuidoosten van Koudum, net ten zuiden van het meer de Fluessen. Het dorp vormt een tweelingdorp met Kolderwolde maar werkt ook veel samen met het nabijgelegen Elahuizen. Oudega had in 2019 270 inwoners.
Geschiedenis
Oudega is waarschijnlijk in de 12e of 13e eeuw ontstaan. In 1412 werd het vermeld als Oldegae en in 1505 als Oldegae. De plaatsnaam verwijst naar het feit dat ouder was dan een nieuwe dorp (ga) dat even later was ontstaan. Ter onderscheiding werd het nieuwe dorp Nyegae (later Nijega) genoemd. Deze was als satellietnederzetting ontstaan van Oudega. Dat is in de 20ste eeuw het dorp Elahuizen geworden.
Oudega heeft meerdere keren last gehad van overstromingen. In 1825 werd een aardig deel van het dorp aangetast. Het is daarna dat de Groote Noordwolder Veenpolder werd bedijkt (1835) en dat er turf werd gewonnen in deze polder. De kerk van Oudega, de Johannes de Doperkerk dateert van 1850, is ook gebouwd op een verhoging nadat de kerk er voor op lagere grond was gelegen. In de 17e eeuw was er ook al een nieuwe kerk gebouwd na zware waterschade.
Oudega is een van de vier oorspronkelijke dorpen die de grietenij Hemelumer Oldephaert en Noordwolde opmaakte. Het behoorde ook tot die gelijknamige gemeente vanaf de 19e eeuw. Tussen 1812 en 1816 heette die gemeente Koudum en vanaf 1956 werd de naam Hemelumer Oldeferd. In 1984 ging het over in de gemeente Gaasterland-Sloten en sinds 2014 valt het dorp onder de gemeente De Friese Meren.
Om het onderscheid aan te geven met andere Friese plaatsen met de naam Oudega zoals het Oudega in het voormalige Wymbritseradeel, werd deze plaats soms aangeduid als Oudega (H.O.N.) waarbij die afkorting stond voor 'Hemelumer Oldephaert en Noordwolde'. Een andere onderscheidende naam die gebruikt werd was Oudega-Noordwolde.
Onderwijs
In Oudega is de basisschool De Fluess gevestigd. De geschiedenis van het onderwijs gaat zeker terug tot 1610, toen voor de eerst betalingen aan een schoolmeester werd gemeld.
Sport
Oudega heeft samen met de naburige dorpen Kolderwolde en Elahuizen een gezamenlijke voetbalvereniging, SV de Wâlde. Deze is gevestigd in Oudega.
Geboren in Oudega
- Lolke Cnossen (1921-1974), burgemeester
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Oudega (De Fryske Marren) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |