Afstand

Afstand is een natuurkundige en wiskundige grootheid die de meetbare ruimte tussen twee niet samenvallende objecten aangeeft. Deze meetbare ruimte kan zowel tussen concrete als tussen abstracte (bijvoorbeeld wiskundige) objecten bestaan. In de dagelijkse praktijk echter, valt een af te leggen afstand meestal niet gelijk met (een verplaatsing over) een rechte lijn. Denk bijvoorbeeld aan een stad waar een automobilist een afstand moet afleggen. De afgelegde weg zal geen rechte lijn zijn, en ook kan het traject in tegengestelde richting verschillen. In dit voorbeeld is de door de automobilist afgelegde afstand het aantal keren dat een gegeven standaardmaat afgepast kan worden op de kortste mogelijke verbindingsweg. Als internationale standaardmaat voor lengtemetingen wordt in het SI-stelsel de meter gehanteerd.

Afstand in de gewone meetkunde

Afstand tussen twee punten

In de gewone euclidische meetkunde is de kortste verbindingsweg, of euclidische afstand, een rechte lijn en kan de afstand worden berekend als de wortel uit de som van de kwadraten van de verschillen tussen de coördinaten, volgens de stelling van Pythagoras.

In een tweedimensionale ruimte betekent dat voor de afstand tussen de punten en

In drie dimensies geldt hetzelfde

Zijn de punten en in de tweedimensionale ruimte gegeven in genormaliseerde barycentrische coördinaten, dan is, gebruikmakend van Conway-driehoeknotatie de afstand gegeven door

Afstand tussen een punt en een lijn

De afstand tussen een punt en een lijn door de punten en , is:

met

Ligt het getal tussen 0 en 1 dan bevindt het snijpunt van l en de lijn door loodrecht op zich tussen de punten en .

De afstand van een punt tot de lijn met vergelijking is:

Het getal in de noemer is de lengte van de normaalvector van .

Afstand tussen een punt en een vlak

De afstand van een punt tot het vlak met vergelijking is:

Het getal in de noemer is de lengte van de normaalvector van .

Afstand tussen twee lijnen (in drie dimensies)

afstand tussen twee lijnen

De afstand tussen de twee lijnen is de afstand van een willekeurig punt van de eerste lijn tot het vlak door de tweede lijn evenwijdig aan de eerste.

Afstand in gekromde ruimten

In de differentiaalmeetkunde wordt de afstand tussen twee punten gemeten aan de hand van de lengte van krommen, meer bepaald: het infimum van de lengten van alle krommen die twee punten verbinden. Hiervoor wordt aangenomen dat tussen elk paar punten minstens een kromme bestaat, dus we bevinden ons in een (weg)samenhangende Riemannse variëteit.

Als een bepaalde kromme de kortste verbinding tussen twee punten legt, dan is die kromme noodzakelijk een geodeet.

Afstand tussen twee punten op een bol

De afstand tussen twee punten en op het oppervlak van een bol, gemeten langs een grote cirkel, dus over het oppervlak van de bol, niet erdoorheen, is:

hierin is de straal van de bol, de hoek in het equatoriale vlak en de hoek loodrecht daarop, gerekend vanaf de equator.

Gerichte afstand

Soms wordt gesproken van de gerichte afstand van een punt tot een lijn (in 2D) of tot een vlak (in 3D). Deze is aan de ene zijde de gewone afstand, en aan de andere zijde het tegengestelde. Per geval moet dus gedefinieerd worden aan welke zijde de gerichte afstand de gewone afstand is.[1]

Veralgemeningen

Veralgemeningen van het afstandsbegrip zijn onder meer:

Tabel met enkele afstanden in de natuur

lengte (m)voorbeeld (orde van grootte)
10−35kleinste lengte (Plancklengte of kwantumlengte)
10−15diameter van proton en neutron
10−10diameter van een atoom
10−4dikte van papier
100een stap
102gemiddelde diepte van de Noordzee
104diepte van de diepste oceanische trog
106dikte van de dampkring (inclusief thermosfeer)
107diameter van de aarde
108diameter van Saturnus
109diameter van de zon
1011afstand van de Aarde tot de zon
1012afstand van Saturnus tot de zon
1013doorsnede van ons zonnestelsel (gerekend t/m Pluto)
1016lichtjaar
1017afstand tot de ster Sirius
1021doorsnede van de Melkweg
1023afmeting van sterrenstelsel 3C 236
1026afstand tot het verst bekende object in het heelal

Verwante begrippen

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.