Tramlijn 19 (Haaglanden)

In het Tramplan 1927 was een nieuwe zomerlijn 19 opgenomen, die zou gaan rijden van de Schimmelweg (het eindpunt van lijn 2) via de Calandstraat en de Vaillantlaan naar de Westduinweg/Kranenburgweg (het eindpunt van lijn 10). De minder gunstige ontwikkeling van de economie die zich na de beurskrach van 1929 begon af te tekenen werd er de oorzaak van dat deze lijn niet werd aangelegd.

• 1 juli 2010: Lijn 19 werd ingesteld op het traject Leidschendam Leidsenhage – Delft Tanthof.
• 16 april 2011: Lijn 1 en 19 waren voor de duur van negen maanden ingekort tot Delft Station. De Irenetunnel, waar zij doorheen liepen, werd opgebroken om plaats te maken voor een spoortunnel.
• 12 december 2011: Lijn 1 en 19 reden weer de volledige route tussen Station Delft en Delft Tanthof (Abtswoudsepark). Ook reden de lijnen 1 en 19 met een nieuwe tramhalte: Martinus Nijhofflaan. Deze verving de halte Aart van der Leeuwlaan. In de Delftse Spoorzone werd een nieuw, tijdelijk tracé aangelegd, aan weerszijden van de tramhalte Delft Station.
• 8 april 2013: Lijn 19 werd voor de duur van zes maanden verlengd naar Leidschendam Noord. Bij de eindhalte MCH Antoniushove werd de keerlus omgebouwd tot een kopeindpunt en de tramhaltes werden vernieuwd. Tevens werd de halte Nieuwe Plantage tijdelijk opgeheven wegens de aanleg van een kopeindpunt.
• 7 oktober 2013: Het eindpunt van lijn 19 in Delft werd ingekort tot de halte Nieuwe Plantage, waar gebruik werd gemaakt van het nieuw aangelegde kopeindpunt.
• 18 december 2017: Lijn 19 werd verlengd van Nieuwe Plantage naar Delft Station. Het derde spoor op de Westvest werd in gebruik genomen.[1]

Lijn 19, ingesteld op 1 juli 2010, is een tangentiële lijn die de Technische Universiteit Delft en het in aanbouw zijnde researchbedrijventerrein Technopolis Innovation Park zal verbinden met Leidschendam via de Vinex-locaties Ypenburg en Leidschenveen in het Metropoolregio Rotterdam Den Haag. De tram doet ook winkelcentrum Leidsenhage aan. Het is de enige tramlijn die niet een van de twee grote Haagse stations (Den Haag Centraal en Den Haag Hollands Spoor) aandoet.

Op station Delft en station Ypenburg heeft de lijn overstapmogelijkheden op het landelijke spoorwegennet. Op station Leidschenveen kan overgestapt worden op RandstadRail 3, 4 en de Rotterdamse metrolijn E.

De lijn heeft een lengte van 12 km, waarvan 7 km op nieuw aangelegd spoor. De lijn deelt verder sporen met de lijnen 1, 2, 6 en 15. Een groot infrastructureel werk is de Sijtwendetunnel. De tram doet ca. 30 tot 35 minuten over een rit van begin- tot eindpunt en rijdt in een frequentie van 15 minuten.[2]

De besluitvorming over de aanleg van lijn 19 verliep moeizaam. Na de eeuwwisseling ontstond aan de TU Delft een discussie over de route van de tram. De TU wilde de lijn via de Schoemakerstraat naar het nieuwe Delftechpark leiden. Studentenorganisaties zagen de tram liever over de Mekelweg lopen, zodat hij zou stoppen nabij de faculteiten. Kort daarna schrapte Haaglanden de gehele tramlijn wegens geldgebrek. In 2004 kwam men weer van deze beslissing terug. De tramlijn zou worden aangelegd en toch over de as van de TU-wijk lopen, om te eindigen bij het te realiseren Technopolis Innovation Park.

De werkzaamheden voor de aanleg begonnen eind 2005. De openingsdatum was voorzien voor rond de jaarwisseling 2007/'08. Er ontstond echter vertraging door een hoger beroep tegen de kap van enkele bomen op de Vrijenbanselaan in Rijswijk. Deze werd tot aan de Raad van State uitgevochten. De opening werd uitgesteld tot eind 2009. In oktober 2009 maakte het Stadsgewest Haaglanden een nieuwe vertraging bekend omdat het traject door de Sijtwendetunnel niet voldeed aan de veiligheidseisen. In 2012 waren de werkzaamheden bij Delft Nieuwe Plantage vertraagd omdat materialen nog niet leverbaar waren. Ook bij het MCH Antoniushove waren werkzaamheden vertraagd.

Voor de dienstregeling in 2013 werd beslist tramlijn 19 geschikt te maken voor de Haagse RegioCitadis. De haltes werden aangepast en op een aantal plekken werd de situatie veranderd, met name de verbouwing van keerlus naar een kopeindpunt bij HMC Antoniushove. Sinds 7 oktober 2013 wordt met hetzelfde type voertuigen gereden als gebruikt wordt voor RandstadRail 3 en 4, namelijk Haagse RegioCitadis.[3]

Er werd rekening mee gehouden dat lijn 19 de eerste jaren een geringe vervoerswaarde zou hebben vergeleken met de overige Haagse tramlijnen. De overheden verwachtten dat de lijn zou zorgen voor investeringen op het gebied van wonen en werken binnen de invloedssfeer van de route.