Doornik
Doornik (Frans: Tournai, van het Latijn Tornacum) is een stad in het westen van de Belgische provincie Henegouwen en Romaans-Vlaanderen aan de Schelde met bijna 70.000 inwoners, en qua oppervlakte de grootste gemeente van België.
Stad in België | |||
| |||
Geografie | |||
Gewest | |||
Provincie | |||
Arrondissement | Doornik-Moeskroen | ||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 213.75 km² (2017) 76,81% 8,85% 14,34% | ||
Coördinaten | 50° 36' NB, 3° 23' OL | ||
Bevolking (bron: AD Statistiek) | |||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 69.370 (01/01/2019) 49,07% 50,93% 324,54 inw./km² | ||
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder | (01/01/2019) 18,24% 61,25% 20,51% | ||
Buitenlanders | 12,14% (01/01/2019) | ||
Politiek en bestuur | |||
Burgemeester | Paul-Olivier Delannois (PS) | ||
Bestuur | PS, Ecolo | ||
Zetels PS MR Ecolo Ensemble! PTB | 39 16 10 7 5 1 | ||
Economie | |||
Gemiddeld inkomen | 16.897 euro/inw. (2016) | ||
Werkloosheidsgraad | 12,94% (jan. 2019) | ||
Overige informatie | |||
Postcode 7500 7500 7500 7501 7502 7503 7504 7506 7520 7520 7521 7522 7522 7522 7522 7530 7531 7532 7533 7534 7534 7536 7538 7540 7540 7540 7540 7542 7543 7548 | Deelgemeente Doornik Ere Saint-Maur Orcq Esplechin Froyennes Froidmont Willemeau Ramegnies-Chin Templeuve Chercq Blandain Hertain Lamain Marquain Gaurain-Ramecroix Havinnes Beclers Thimougies Barry Maulde Vaulx Vezon Kain Melles Quartes Rumillies Mont-Saint-Aubert Mourcourt Warchin | ||
Zonenummer | 069 | ||
NIS-code | 57081 | ||
Politiezone | Du Tournaisis | ||
Hulpverleningszone | Picardisch Wallonië | ||
Website | www.tournai.be | ||
Detailkaart | |||
ligging binnen het arrondissement Doornik-Moeskroen in de provincie Henegouwen | |||
|
De stad is de op een na oudste stad (na Tongeren) van België en heeft cultuurhistorisch een grote rol gespeeld.
Geschiedenis
Middeleeuwen
Doornik bestond al in de Romeinse tijd (Turnacum) en kwam rond 432 in Frankische handen door een inval van Chlodio. Onder de Salische Franken Childerik en Clovis was Doornik de hoofdstad van het Frankische rijk (tot 486). Het graf van Childerik werd in 1653 bij toeval ontdekt.
Clovis verplaatste het Frankische machtscentrum naar Parijs, maar de rol van Doornik was nog niet uitgespeeld. Clovis maakte de stad bij zijn vertrek tot bisschopszetel, die heel Vlaanderen bestreek. De in Doornik geboren Eleutherius werd de eerste bisschop.
Onder Karel de Kale, de eerste koning van westelijk Frankrijk, ontstond rond 850 het graafschap Vlaanderen, dat een leen bleef van de Franse koning. De stad trok welvarende kooplieden aan en hun streven naar onafhankelijkheid leidde ertoe dat Doornik vanaf 1187 rechtstreeks onder de Franse kroon kwam. In de 15e eeuw kende de stad een bloeiende lakenhandel en was het een voorname leverancier van wandtapijten.
Nieuwe tijd
Tot 1513 bleef de stad Frans; toen veroverde de Engelse koning Hendrik VIII Doornik. Het is daarmee de enige stad in België die (voor korte tijd) door Engeland bezet werd. In 1519 werd het bestuur over de stad weer aan Frankrijk overgedragen.
Keizer Karel V voegde in 1521 de stad bij zijn Nederlandse erflanden, waarop een periode van godsdiensttwisten en economisch verval volgde. In 1544 werd de eerste protestantse gemeente gesticht met als naam "La Palme". Martin Bucer stuurde vanuit Straatsburg een predikant: Pierre Brully, die echter al snel werd opgepakt en op 17 februari 1545 op de Grote Markt te Brussel verbrand. Na hem volgden predikanten als Ambrosius Wille. In 1561 schreef Guido de Brès er zijn Nederlandse Geloofsbelijdenis bedoeld als uitleg aan de Spaanse koning (Filips II) van de inhoud van het christelijke geloof. Na de Beeldenstorm, die de stad op 23 augustus 1566 bereikte, eisten de calvinisten (die beweerden driekwart van de Doornikse bevolking uit te maken[1]) eigen kerken. De graaf van Horne was door Margaretha van Parma gestuurd om de rust te herstellen, en hij wilde dat bereiken door middel van een soort religievrede, waarbij hij de calvinisten toeliet onder andere hun eigen kerken te bouwen; de koning en landvoogdes namen hem dit zeer kwalijk en riepen Horne terug.[2] Op 2 januari 1567 heroverde Filips van Noircarmes Doornik zonder slag of stoot en ontwapende de burgers.[3] Als gevolg van het Eeuwig Edict (1577) verlieten de Spaanse troepen de stad. In 1581 werd zij door de Spaanse landvoogd Alexander Farnese, heroverd na een langdurig beleg. Parma was politiek slimmer dan zijn meester, koning Filips II: in plaats van de protestanten uit te moorden, gaf hij ze een jaar de tijd om hun bezittingen te verkopen en te emigreren. Dat voorbeeld droeg ertoe bij dat bij latere belegeringen de protestanten minder geneigd waren om tot het einde door te vechten.
Onder de Franse koning Lodewijk XIV kwam de stad weer in Frans bezit (Verdrag van Aken, 1668). De Fransen moesten echter aan het eind van de Spaanse Successieoorlog volgens de bepalingen van de Vrede van Utrecht (1713) aanvaarden dat de voormalige Spaanse Nederlanden Oostenrijks werden.
In 1815 ging Doornik deel uitmaken van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en in 1830 van België.
In mei 1940 leed de stad aanzienlijke schade door een Duits bombardement.
Kernen
Doornik is de gemeente met de grootste oppervlakte in België. Naast het stadscentrum bestaat de gemeente uit nog 29 deelgemeenten, namelijk Barry, Beclers, Blandain, Chercq, Ere, Esplechin, Froidmont, Froyennes, Gaurain-Ramecroix, Havinnes, Hertain, Kain, Lamain, Marquain, Maulde, Melles, Mont-Saint-Aubert, Mourcourt, Orcq, Quartes, Ramegnies-Chin, Rumillies, Saint-Maur, Templeuve, Thimougies, Vaulx-lez-Tournai, Vezon, Warchin en Willemeau.
# | Naam | Oppervlakte (km²) | Bevolking |
---|---|---|---|
I | Doornik | 19,55 | 31000 |
II | Chercq | 3,03 | 911 |
III | Saint-Maur | 3,32 | 450 |
IV | Ere | 6,70 | 700 |
V | Willemeau | 3,84 | 700 |
VI | Froidmont | 4,95 | 1.015 |
VII | Orcq | 4,42 | 1.200 |
VIII | Marquain | 9,99 | 800 |
IX | Esplechin | 8,88 | 900 |
X | Lamain | 3,65 | 525 |
XI | Hertain | 2,30 | 187 |
XII | Blandain | 11,30 | 2.205 |
XIII | Templeuve | 15,43 | 3.166 |
XIV | Ramegnies-Chin | 4,28 | 875 |
XV | Froyennes | 5,50 | 2.300 |
XVI | Kain | 11,27 | 7.000 |
XVII | Mont-Saint-Aubert | 8,84 | 1.350 |
XVIII | Mourcourt | 12,18 | 1.000 |
XIX | Rumillies | 6,47 | 2.000 |
XX | Warchin | 3,45 | 1.300 |
XXI | Havinnes | 9,36 | 1.217 |
XXII | Melles | 2,92 | 280 |
XXIII | Quartes | 4,68 | 222 |
XXIV | Thimougies | 3,68 | 220 |
XXV | Beclers | 13,84 | 1.350 |
XXVI | Maulde | 8,78 | 720 |
XXVII | Barry | 4,88 | 1.000 |
XXVIII | Vezon | ||
XXIX | Gaurain-Ramecroix | 12,21 | 3.400 |
XXX | Vaulx | 4,05 | 1.500 |
De gemeente Doornik grenst aan de volgende gemeenten en dorpen:
|
|
Kaart
Demografische ontwikkeling
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Bezienswaardigheden
Doornik geldt nog steeds als een der voornaamste monumentensteden van België. Van groot belang is de romaanse Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. Er is een 13e-eeuwse brug 'Pont des Trous' over de Schelde, het oudste belfort van België en een lakenhal, beide aan de bezienswaardige Grote Markt, en verder verschillende stadspoorten en pakhuizen.
Kerkelijke architectuur
- Onze-Lieve-Vrouwekathedraal
- Sint-Piatuskerk
- Sint-Kwintenskerk op de Grote Markt
- Sint-Brixiuskerk, waar men op 27 maart 1653 de tombe vond van Childerik I (zoon van Merovech en vader van Clovis)
- Église Sainte-Marie-Madeleine
- Église Sainte-Marguerite
- Église Saint-Jacques
- Église des Rédemptoristes
- Église Saint-Jean
- Église Saint-Nicolas
- Église Saint-Pierre (afgebroken in 1822)
Burgerlijke architectuur
- Grote Markt met gevels in neostijl
- Het Belfort van Doornik
- Lakenhalle van Doornik
- Het Stadhuis van Doornik en het stadspark, als onderdeel van de oude Sint-Maartensabdij
- De Halle des Conseaux en de Tour des six (afgebroken in 1818)
- Romaanse herenhuizen (waaronder de oudste en best bewaarde in Europa)
- Renaissance en barokhuizen (Deze huizen worden ook wel "Spaanse huizen" genoemd. De gevels zijn in baksteen opgebouwd en de omlijsting van de vensters en de dakgevels is ook voor het eerst in steen. De "barokhuizen" zijn gebouwd in de 17de eeuw en deze zijn vooral bekend door hun praalrijke gevels en fijn uitgewerkte luchters.)
- Art Nouveauhuizen (Jugendstil) bevinden zich vooral in de buurt van het station. Vermeldenswaardig zijn het huis op de Place Victor Carbonnelle 5 ontworpen door Georges De Poore in 1903, de huizen die Gustave Strauven bouwde op de Avenue Van Cutsem en het gebouw dat het Museum voor Schone Kunsten huisvest en dat dateert uit de latere periode van Victor Horta.
- De deconstructivistische gebouwen van de Faculteit architectuur van de UCLouvain (université catholique de Louvain) geopend in 2018.
Militaire architectuur
- De Pont des Trous (deels afgebroken in 2019), de Tour Henri VIII en diverse andere overblijfselen van de stadsomwalling.
- De Citadel (deels afgebroken in 1860)
Musea
- Het Museum voor Schone Kunsten naar ontwerp van Victor Horta bevattende de Collectie Van Cutsem
- Archeologisch museum
- Folkloristisch museum
- Museum voor de tapijt- en textielkunst
- Museum van de geschiedenis en decoratieve kunst
- Museum voor natuurgeschiedenis en Vivarium
- Koninklijk wapenmuseum en museum voor militaire geschiedenis
- Het centrum van Doornik
- Église Saint-Jacques
- Église Sainte-Marie-Madeleine
- Église Saint-Nicolas
- Église Saint-Brice op de "Place Clovis"
- Église Sainte-Marguerite
- Pont des Trous over de Schelde
- Lakenhal
- Musée des Beaux-Arts de l'Enclos Saint-Martin
- Stadhuis en stadspark
- Grote Markt vanuit de lucht
- Grote Markt met Belfort
- Grote Markt
- Grote Markt
- Rue Saint Martin
- Beleg van Doornik, 1709
- Beleg van Doornik, 1709
Politiek
Burgemeesters
|
|
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
Partij of kartel | 10-10-1976[5] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[6] | 14-10-2012[7] | 14-10-2018 | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 39 | % | 39 | % | 39 | % | 39 | % | 39 | % | 39 | % | 39 | % | 39 | |
PRL1 / PRL-MCC2 / MR3 | 18,511 | 7 | 21,81 | 9 | 21,111 | 8 | 18,31 | 7 | 23,252 | 9 | 24,693 | 10 | 30,053 | 12 | 22,673 | 10 | |
PSC1 / cdH2 / Ensemble!3 | 24,841 | 11 | 25,341 | 10 | 23,491 | 10 | 23,711 | 10 | 18,741 | 7 | 16,762 | 7 | 11,112 | 4 | 14,023 | 5 | |
PS | 28,12 | 12 | 39,8 | 17 | 41,82 | 18 | 45,58 | 20 | 43,87 | 19 | 40,94 | 18 | 42,19 | 18 | 35,92 | 16 | |
ECOLO | - | 5,34 | 1 | 6,59 | 2 | 8,03 | 2 | 12,98 | 4 | 11,75 | 4 | 10,17 | 3 | 17,77 | 7 | ||
PTB | - | - | - | 0,56 | 0 | - | - | - | 5,60 | 1 | |||||||
NATION | - | - | - | - | - | - | - | 1,79 | 0 | ||||||||
Oxygène | - | - | - | - | - | - | - | 1,18 | 0 | ||||||||
DéFI | - | - | - | - | - | - | - | 1,05 | 0 | ||||||||
Tournai Plus | - | - | - | - | - | - | 6,47 | 2 | - | ||||||||
FN | - | - | 0,78 | 0 | - | - | 4,06 | 0 | - | - | |||||||
VIVANT | - | - | - | - | - | 1,07 | 0 | - | - | ||||||||
RWF | - | - | - | - | - | 0,71 | 0 | - | - | ||||||||
VETO | - | - | - | - | 1,15 | 0 | - | - | - | ||||||||
BEB | - | - | - | 3,82 | 0 | - | - | - | - | ||||||||
PCB1 / PC2 | 16,291 | 6 | - | 6,212 | 1 | - | - | - | - | - | |||||||
UPWT | - | 7,31 | 2 | - | - | - | - | - | - | ||||||||
Votez.W. | - | 0,41 | 0 | - | - | - | - | - | - | ||||||||
IT | 8,91 | 3 | - | - | - | - | - | - | - | ||||||||
RW | 3,34 | 0 | - | - | - | - | - | - | - | ||||||||
Totaal stemmen | 45964 | 44345 | 45228 | 45354 | 44766 | 45232 | 44048 | 43525 | |||||||||
Opkomst % | 91,26 | 90,55 | 89,41 | 89,96 | 86,27 | 86,13 | |||||||||||
Blanco en ongeldig % | 4,78 | 4,9 | 6,61 | 7,07 | 9,23 | 6,62 | 7,05 | 8,10 |
De gevormde coalitie wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.
Geboren
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|
Zie de categorie Tournai van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Gemeenten in de provincie Henegouwen | |
---|---|
Aat · Aiseau-Presles · Anderlues · Antoing · Beaumont · Belœil · Bergen · Bernissart · Binche · Boussu · Brugelette · Brunehaut · Celles · Chapelle-lez-Herlaimont · Charleroi · Châtelet · Chièvres · Chimay · Colfontaine · Courcelles · Doornik · Dour · Écaussinnes · Edingen · Elzele · Erquelinnes · Estinnes · Farciennes · Fleurus · Fontaine-l'Évêque · Frameries · Frasnes-lez-Anvaing · Froidchapelle · Gerpinnes · 's-Gravenbrakel · Ham-sur-Heure-Nalinnes · Hensies · Honnelles · Jurbeke · Komen-Waasten · La Louvière · Le Rœulx · Lens · Les Bons Villers · Lessen · Leuze-en-Hainaut · Lobbes · Manage · Merbes-le-Château · Moeskroen · Momignies · Mont-de-l'Enclus · Montigny-le-Tilleul · Morlanwelz · Opzullik · Pecq · Péruwelz · Pont-à-Celles · Quaregnon · Quévy · Quiévrain · Rumes · Saint-Ghislain · Seneffe · Sivry-Rance · Steenput · Thuin · Vloesberg · Zinnik |