Muurvaren-associatie

De muurvaren-associatie (Asplenietum rutae-murario-trichomanis) is een associatie van het muurleeuwenbek-verbond, een plantengemeenschap van koele, stenige plaatsen gedomineerd door varens.

Muurvaren-associatie
Muurvaren-associatie met muurvaren en bladmossen
Syntaxonomische indeling
Klasse:Asplenietea trichomanis (Muurvaren-klasse)
Orde:Tortulo-Cimbalarietalia
Verbond:Cymbalario-Asplenion (Muurleeuwenbek-verbond)
Associatie
Asplenietum rutae-murario-trichomanis
Kuhn, 1937

Naamgeving, etymologie en codering
  • Synoniemen: Asplenietum ruto-murario-trichomanis, Asplenio-Ceterachetum officinarum Vives 1964
  • Syntaxoncode (Nederland): 21Ab1

De naam Asplenietum rutae-murario-trichomanis is afgeleid van de wetenschappelijke namen van twee kensoorten binnen de associatie, de muurvaren (Asplenium ruta-muraria) en de steenbreekvaren (Asplenium trichomanes).

Kenmerken

Algemeen

Deze plantengemeenschap is kenmerkend voor vochtige tot droge, bijna verticale kalkrijke rotswanden en muren. Van nature zijn ze enkel te vinden in kalkgebergtes en -plateaus. In de Lage Landen vinden we ze vooral terug op oude stadsmuren, gracht- en kademuren, waterputten, kerkhofmuren en kasteelruïnes, muren van kalksteen of gevoegd met kalkrijke cement.

Het substraat is meestal zeer verweerd, maar voedselarm. Een bodem is amper aanwezig. Meestal is de luchtvochtigheid hoog, zoals op oude gracht- of kademuren, maar de gemeenschap komt ook voor op zonnige, droge plaatsen, al zijn die dan meestal naar het noorden gericht.

Structuur

Muurvaren-vegetaties worden gekenmerkt door een zeer open vegetatie met volledige afwezigheid van de boom- en de struiklaag.

In de kruidlaag zijn varens dominant, bloeiende planten zijn slechts beperkt aanwezig. Muurvaren en steenbreekvaren zijn het vaakst voorkomend, grotere varens zoals de mannetjesvaren en de wijfjesvaren komen minder voor en dikwijls enkel als dwergvorm.

Op vochtige muren is een moslaag meestal aanwezig met voornamelijk bladmossen. Het gewoon muursterretje is de meest gevonden soort.

Soortensamenstelling

De associatie heeft in België en Nederland slechts drie kensoorten, de muurvaren, de steenbreekvaren en de schubvaren. De belangrijkste soorten zijn:

Boomlaag 
Geen soorten
Struiklaag 
Geen soorten.
Kruidlaag 
Steenbreekvaren
Muurvaren
Schubvaren
Kensoort Diff.soort Abundantie Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Opmerking
kA D Steenbreekvaren Asplenium trichomanes
kA A Muurvaren Asplenium ruta-muraria
kA O Schubvaren Asplenium ceterach
kV O Zwartsteel Asplenium adiantum-nigrum
kO O Muurleeuwenbek Cymbalaria muralis
kK O Blaasvaren Cystopteris fragilis
F Mannetjesvaren Dryopteris filix-mas
F Liggende vetmuur Sagina procumbens
O Straatgras Poa annua
O Gewone paardenbloem Taraxacum officinale
O Gewone melkdistel Sonchus oleraceus
O Gewone eikvaren Polypodium vulgare
O Canadese fijnstraal Conyza canadensis
O Plat beemdgras Poa compress
O Stinkende gouwe Chelidonium majus
O Wijfjesvaren Athyrium filix-femina
O Grote brandnetel Urtica dioica
Moslaag 
Gewoon muursterretje
Gewoon purpersteeltje
Kensoort Diff.soort Abundantie Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Opmerking
kV Z Muurknikmos Bryum radiculosum
kO F Gewoon muursterretje Tortula muralis
F Gewoon purpersteeltje Ceratodon purpureus
O Gedraaid knikmos Bryum capillare
O Zodeknikmos Bryum caespiticium
O Gewoon zijdemos Homalothecium sericeum
O Zilvermos Bryum argenteum

Verspreiding en voorkomen

De muurvaren-associatie heeft een verspreidingsgebied van de Atlantische provincie tot subcontinentaal Europa.

In Nederland komt deze associatie vooral voor in het rivierengebied en in Limburg. In Vlaanderen en vooral in Wallonië is ze meer verspreid, maar steeds zeer gelokaliseerd.

Indeling van de vegetatieklasse Asplenietea trichomanes (muurvaren-klasse)

Orde: Tortulo-Cimbalarietalia
Verbond: Parietarion judaicae (verbond van klein glaskruid)
Associaties: Asplenio-Parietarietum judaicae (associatie van klein glaskruid) · Asplenio-Cheiranthetum cheiri (muurbloem-associatie)
Verbond: Cymbalario-Asplenion (muurleeuwenbek-verbond)
Associaties: Asplenietum rutae-murario-trichomanis (muurvaren-associatie) · Filici-Saginetum (tongvaren-associatie)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.