Groot-Brittannië (eiland)

Na het vertrek van de Romeinen werd het eiland binnengevallen door Angelen, Saksen en Juten; stammen uit het noordwesten van het huidige Duitsland. De naam Engeland is afkomstig van de Angelen. De Angelsaksische koninkrijkjes die in Engeland ontstonden waren klein en talrijk. In de loop der tijd ontstonden er minder, maar wel grotere gecontroleerde gebieden. Het koninkrijk Wessex in het zuiden werd dominant, hoofdzakelijk door de weerstand die het in de negende eeuw bood aan de invasies van de Vikingen. Koning Æthelstan (regeerperiode 924-939) gebruikte de titel 'Koning van heel Brittannië'. Uiteindelijk ontstond er in 954 één Koninkrijk Engeland.

De laatste succesvolle invasie van Engeland had plaats in 1066. Hertog Willem van Normandië versloeg de Engelsen tijdens de slag bij Hastings en werd daarna koning Willem I van Engeland, ook bekend als 'Willem de Veroveraar'. Inwoners van Normandië en andere gebieden in Frankrijk vestigden zich in Engeland. Het Frans werd gedurende drie eeuwen de taal die door de heersende klasse werd gesproken. Ook het rechtssysteem en de sociale structuren in Engeland werden beïnvloed.

Toen Hendrik II koning was (1154-1189), strekte zijn rijk uit van de rivier Tweed op de Schotse grens tot aan een groot deel van Frankrijk en de Pyreneeën. De Engelse Kroon raakte in de late middeleeuwen (ca. 1300-1400) een groot deel van het gebied in Frankrijk kwijt.

In 1215 eiste een groep baronnen een handvest waarin bepaalde vrijheden moesten worden vastgelegd. Dit om zich te beschermen tegen de invloed van koning Jan zonder Land. De rebellen veroverden Londen en de koning ging uiteindelijk overstag. Het resultaat was de Magna Carta, waarin grotere politieke vrijheden gegarandeerd werden. Het legde het constitutionele principe vast dat de macht van de koning kon worden ingeperkt.

In 1337 begon de Honderdjarige Oorlog tussen Engeland en Frankrijk, die resulteerde in een periode van hoge belastingen. Een in 1381 ingevoerd hoofdgeld zorgde voor een opstand van boeren. Deze opstand wordt gezien als de meest significante volksopstand in de Engelse geschiedenis. De boeren marcheerden naar Londen en executeerden ministers. Er werden concessies gedaan door de regering. Zo zou de lijfeigenschap van boeren worden afgeschaft. Toen de boeren zich hadden terugtrokken schoof koning Richard II de concessies weer van tafel.

In 1485 versloeg Hendrik Tudor koning Richard III tijdens de slag bij Bosworth en werd daarmee koning Hendrik VII. Zijn zoon Hendrik VIII brak met de Rooms-Katholieke Kerk en stichtte de Church of England. Tijdens zijn regeerperiode werden Engeland en Wales verenigd. De laatste Tudor, Elizabeth I, bleef kinderloos. Zij wees James VI van Schotland aan als haar opvolger. Hierdoor werden de monarchieën van Schotland, Engeland en Wales verenigd. Elizabeth overleed in 1603.

In 1642 brak de Engelse Burgeroorlog uit. De executie van Karel I in 1649 verstoorde de balans tussen de monarchie en het parlement. Een prominente parlementariër tijdens de Engelse Burgeroorlog was Oliver Cromwell. In 1649 riep Cromwell de republiek uit. De monarchie werd in 1660 hersteld, toen Karel II de troon besteeg. De Acts of Union uit 1707 verenigde de Engelse en de Schotse parlementen. De Act of Union uit 1800 verenigde Groot-Brittannië en Ierland.

Wales was een Keltische vesting, geregeerd door soevereine vorsten die onder invloed stonden van Engeland sinds de Romeinen in 409 waren vertrokken. In 1282 bracht Eduard I Wales onder Engels bewind. De kastelen die hij in het noorden liet bouwen, behoren tot de best bewaarde kastelen in Groot-Brittannië. De oudste zoon van Eduard I, die later Eduard II werd, werd in 1284 in Caernarfon geboren. In 1301 werd hij hiermee de eerste Engelse Prins van Wales. De oudste zoon van de regerende monarch in Groot-Brittannië draagt nog steeds deze titel. Sinds 1969 wordt deze titel gedragen door Charles.

Aan het begin van de vijftiende eeuw groeide de weerstand van de Welsh tegen de Engelse wetten en regels. Een nationale leider stond op: Owain Glyndŵr. Hij voerde een onsuccesvolle revolte tegen de Engelsen. De Tudor-dynastie, die een Welshe oorsprong hadden, regeerden Engeland van 1485 tot 1603. Tijdens deze periode werden door de Laws in Wales Acts (1535–1542) Engeland en Wales administratief, politiek en juridisch met elkaar verenigd.

Al in omstreeks 3000 v.Chr. woonden er mensen in Schotland. Ten tijde van de Romeinse invasie van Brittannië werd het huidige Schotland bewoond door verschillende stammen. Ondanks meerdere Romeinse pogingen werd Schotland nooit volledig veroverd. Rond de vijfde eeuw n.Chr. arriveerden de Schotten, een Keltisch volk uit Ierland, in het noordwesten van Groot-Brittannië. Een eeuw later werd het koninkrijk Dalriada gesticht. De politieke connectie met Ierland bleef in stand tot de slag bij Moira (ook bekend als de slag bij Mag Rath) in 637. Het koninkrijk Dalriada bleef bestaan tot de negende eeuw toen Kenneth MacAlpin de heerschappij overnam over de Schotten en de Picten. MacAlpin veroverde ook de onafhankelijke territoria. Tijdens de negende en tiende eeuw werd hiermee het koninkrijk Schotland gevormd.

De koninkrijken Engeland en Schotland voerden tijdens de middeleeuwen meerdere oorlogen met elkaar. Toen Eduard I in 1296 probeerde om Schotland onder Engelse heerschappij te brengen, brak er een onafhankelijkheidsstrijd uit. Deze eindigde in 1328 toen Eduard III Robert the Bruce erkende als koning Robert I van Schotland.

De Engelse en Schotse kronen werden in 1603 met elkaar verenigd toen James VI van Schotland Koningin Elizabeth I opvolgde. James werd de eerste koning uit het huis Stuart. In 1745 poogde Karel Eduard Stuart (ook bekend als Bonnie Prince Charlie) de troon, die in 1714 was overgenomen door het huis Hannover, terug te eisen voor de Stuarts. Hij werd in 1746 verslagen tijdens de slag bij Culloden in het noordoosten van Inverness.

Engeland en Schotland bleven tijdens de 17e eeuw politiek gescheiden, met uitzondering van een korte periode van eenheid opgedrongen door Oliver Cromwell in de jaren 1650. In 1707 stemden de Engelse en de Schotse parlementen in om één gezamenlijk parlement te vormen voor heel Groot-Brittannië. Het parlement zou zetelen in Westminster in Londen. Bijna 300 jaar later, in juli 1999, zorgde devolutie ervoor dat het nieuw gevormde Schotse parlement bevoegdheden kreeg over Schotse zaken.