Bad Oeynhausen

Het stadsdeel Rehme is een dorp, dat al sinds de 8e eeuw bestaat. Pepijn de Korte zou er in 753 slag hebben geleverd tegen de Saksen. Het romaanse kerkje van het dorp dateert van het einde van de 12e eeuw.

In stadsdeel Eidinghausen stond sinds 922 Schloss Ovelgönne. Het was eigendom van hoge geestelijken uit Paderborn, daarna van de bisschop van Minden en vanaf de 15e eeuw van diverse adellijke families. Het gebouw werd in 1940 gesloopt om plaats te maken voor een bejaardentehuis. In 1981 kocht de gemeente Bad Oeynhausen het pand, renoveerde het en bracht er diverse ambtelijke instellingen onder. Eromheen ligt een wandelpark. Na de Reformatie werden de meeste christenen in de gemeente protestants.

Van 1844 tot 1987 was in de gemeente een zeer groot industrieel bedrijf actief, Weserhütte. In de begintijd werden o.a. ijzeren potten en kachels gemaakt, na 1900 al gauw baggertransportbanden. Dit bedrijf maakte van ijzer en staal dus zware machines, en in de Tweede Wereldoorlog voor de Wehrmacht ook kanonnen, waaronder antitankgeschut, en tanks. Voor de geallieerden was dit uiteraard een belangrijk militair doelwit, en er werden dan ook regelmatig luchtbombardementen op uitgevoerd. Weserhütte loste dit probleem ten dele op, door een deel van de productie naar ondergrondse schachten van stilgelegde mijnen te verplaatsen. Uiteindelijk werd Weserhütte toch buiten bedrijf gesteld. Na 1945 werd het bedrijf tijdelijk door de Britse troepen als reparatie-inrichting voor legermaterieel gebruik en daarna hersteld. Het ging zich toeleggen op de bouw van o.a. zware graafmachines, tunnelboor- en baggerinstallaties, ook voor de mijnbouw in dagbouw. In 1981 ging Weserhütte failliet. Het kon de concurrentie tegen goedkopere producenten uit het buitenland niet meer aan. Bovendien had de directie verzuimd, de sterke koersschommelingen van de Amerikaanse dollar op de termijnmarkt af te dekken. Op de locatie van deze voormalige fabriek staan nu het winkelcentrum Werra-Park en de nieuwe Spielbank (casino). Een deel van het voormalige fabrieksterrein is als parkeerplaats in gebruik.

Aan het eind van de 18e eeuw kwam overal in Duitsland het idee op, dat keukenzout bevattend water bij inademing (inhalatie), door het te drinken en door erin te baden geneeskrachtig is. Zout is op veel plaatsen in Duitsland van nature in de bodem aanwezig. Dat komt, doordat er lang geleden een zee was, waarvan het zout, toen die zee vele miljoenen jaren geleden opdroogde, in de bodem uitkristalliseerde of in onderaards zout water aanwezig bleef. Ook in Bad Oeynhausen werd in de 19e eeuw een aantal van zulke bronnen ontdekt[3] en aangeboord.

Vanaf het midden van de 18e eeuw vond hier zoutwinning voor industriële doeleinden en voor verkoop als keukenzout plaats. Er waren ook al gauw twee gradeerwerken in bedrijf. De eerste bron voor medicinale doeleinden werd in 1843 bij het stadsdeel Rehme aangeboord door Karl Freiherr von Oeynhausen (1795-1865), een telg uit een oud adellijk geslacht. Hij had de grond eromheen gekocht en richtte het eerste kuurcentrum in Bad Rehme in. Later werd het kuuroord te zijner ere in Bad Oeynhausen omgedoopt. In 1847 kreeg Bad Oeynhausen aansluiting aan de spoorlijn Keulen - Minden. Koning Frederik Willem IV van Pruisen verleende de plaats in 1848 koninklijke erkenning als Königliches Bad.

De bronnen in Bad Oeynhausen hebben een hoger zoutgehalte dan op de meeste andere Duitse locaties, waardoor een grotere geneeskrachtige werking werd verondersteld. Bad Oeynhausen ontwikkelde zich tot één van de voornaamste kuuroorden van Duitsland. Echter de "upper ten", zoals leden van de keizerlijke familie, prefereerde andere kuuroorden. Bad Oeynhausen werd een kuuroord voor de lagere adel en de gegoede burgerij. Later werden ook pensions e.d. voor ziekenfondsverzekerden met een wat smallere beurs gerealiseerd, en zelfs, door de Johannieters een "asiel voor behoeftige badgasten". In tegenstelling tot andere kuuroorden richtte Bad Oeynhausen zich vanaf 1920 vooral op echt min of meer ernstig zieke bezoekers, ook uit Nederland, en minder op mensen die in feite een combinatie van een comfortabele vakantie en verbetering van de gezondheid (tegenwoordig wel "wellness" genaamd) zochten. Door de aanwezigheid van veel buitenlandse kuurgasten moesten de nazi's met antisemitische acties terughoudend zijn. Tijdens het Derde Rijk was het joden vanaf ongeveer 1935 verboden, er te kuren. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog waren er nog kuurgasten, hoewel het er begin 1945 nog maar 1000 waren. Na de val van Hitlers Derde Rijk bezetten de Britten de stad. Vanaf 1945 was Bad Oeynhausen, vanwege de nog vele luxe accommodaties, die de oorlog schadevrij hadden doorstaan, enige tijd zetel van het bestuur van de gehele Britse bezettingszone in Duitsland. De Britten hadden het kuurgebied zelfs enige tijd met prikkeldraad afgezet, zodat "gewone" Duitsers geen toegang hadden. Na 1950 normaliseerde de situatie en werd Bad Oeynhausen een steeds moderner kuuroord. In 1990 volgde weer een terugslag, doordat de Duitse wetgeving voor vergoeding van medische kosten door zorgverzekeraars werd hervormd. ziekenfondsverzekerden kregen geen vergoeding meer voor verblijf in een kuuroord, ook niet bij medische noodzaak. Daardoor daalde het aantal gasten. Aan het kuurgebeuren gelieerde ziekenhuizen gingen zich meer specialiseren.

In 1887 werd door evangelisch-lutherse dominees te Volmerdingsen de Wittekindshof gesticht, een instelling op christelijke grondslag voor zowel verstandelijk als lichamelijk gehandicapten in alle leeftijdsklassen. Meteen werd de Wittekindshof ook van een groot eigen kerkgebouw voorzien. De instelling met ca. 3.300 medewerkers heeft nevenvestigingen in 17 andere plaatsen in Noordrijn-Westfalen, waaronder al sinds 1956 te Gronau, en is daarmee één der grootste in haar soort in geheel Duitsland. Na een crisis en zelfs een hongersnood binnen de instelling volgde in de jaren 1920 een sterke groei. De instelling kon het zich zelfs veroorloven, in 1927 kasteel Ulenburg, gemeente Löhne te kopen (dit kasteel werd in 2008 afgestoten, het was voor moderne behandeling van gehandicapten ongeschikt geworden). Na 1933, toen Adolf Hitler de macht in Duitsland had overgenomen, moesten, ondanks voorzichtige protesten van het instellingsbestuur, vele patiënten gedwongen sterilisatie ondergaan. Ook werden enkele honderden bewoners slachtoffer van het euthanasiebeleid van de nazi's. In 1942 nam de Wehrmacht een deel van de instellingsgebouwen als militair hospitaal in beslag; daarna deed de Britse bezettingsmacht van 1945 tot 1948 hetzelfde. Bovendien moesten de patiënten van het "gewone" ziekenhuis van Bad Oeynhausen in de eerste jaren na de oorlog worden ondergebracht. In die tijd leefden de gehandicapten onder slechte omstandigheden, dicht opeen in de overgebleven locaties. Na 1948 kon de Wittekindshof al zijn activiteiten geleidelijk hervatten. In de jaren 1950 en 1960 [4] waren er misstanden in de instelling, waarover in 2012 een boek is gepubliceerd. Daarna werd de Wittekindshof met steeds meer nieuwe locaties en modernere woonvormen en therapeutische mogelijkheden tot wat hij nu is.

• Het in 1853 door de koninklijke Pruisische tuinarchitect Peter Joseph Lenné ontworpen Kuurpark met de Jordan-Sprudel, 's werelds hoogste thermale bronfontein. Op windstille dagen kan zij 40 m hoogte bereiken en 3.000 liter water per minuut verspreiden. De bron van de Jordansprudel is 725 m diep. Daarnaast zijn er nog ongeveer acht andere bronnen, o.a. de Alexander-von-Humboldt-Sprudel (aangeboord in 1973, met 1034 m de diepste bron van alle). Het water is zout- en koolzuurgashoudend. Er worden meerdere geneeskundige eigenschappen aan toegeschreven.
• De plaats heeft een Spielbank (casino) met een speelaanbod naar het model van soortgelijke instellingen in het Amerikaanse Las Vegas.
• In het kuurpark staat een theater (schouwburg). Er vinden ook regelmatig concerten van klassieke muziek plaats.
• In het kuurgebied, dicht bij het HDZ (hart- en diabetesziekenhuis), staat een klein openluchtmuseum van twee voormalige, herbouwde vakwerkboerderijen, de Museumshof.
• Aan de rand van het Kurpark, in de richting van het noordstation en de rivier de Werre bevindt zich stadspark Sielpark. Hier staat een gradeerwerk, waar men geneeskrachtige waterdruppeltjes kan inhaleren.
• De van het Guggenheim Museum (Bilbao) bekende Canadese architect Frank Gehry ontwierp het bij het Hart- en Diabetesziekenhuis gebouwde Ronald Mc Donaldhuis, bedoeld voor ouders van in het ziekenhuis verpleegde hartpatiëntjes. Het gebouw heeft de vorm van een slakkenhuis.

• Liefhebbers van laat-19e-eeuwse villa-architectuur kunnen tijdens een wandeling door de stad en haar buitenwijken veel interessante gebouwen ontdekken.
• Deutsches Märchen-Museum, museum over sprookjesboeken, -illustraties, -gadgets, over literatuur aangaande sprookjes (met name die van de gebroeders Grimm). Het museum bezit een grote bibliotheek. Het is gevestigd in één van de vele tussen 1870 en 1910 gebouwde villa's in de stad.
• In stadsdeel Werste ligt een van ca. 3000 v.Chr. daterend hunebed, het enige in de verre omtrek. Het ligt echter niet meer op de oorspronkelijke plaats. Wat nu te zien is, is een tussen 1926 en 1979 van de oorspronkelijke zwerfstenen gemaakte reconstructie.
• In Bergkirchen op de grens van de stadsdelen Volmerdingsen en Wulferdingsen bevindt zich een oude bron, die de Widukindsbron zou zijn. waar het bekeringswonder van Widukind zou zijn gebeurd.
• Landschaps- en cultuurpark Aqua Magica op de grens met de gemeente Löhne met een kunstmatige 18 m diepe krater, die te voet toegankelijk is.

• Torben Giehler (1973), abstract kunstschilder, exposeerde vaak in de Verenigde Staten en één keer in Knokke, België
• Arne Friedrich (29 mei 1979), voetballer

• Kurt Thomas (1904-1973), componist en dirigent
• Reinhart Koselleck (1923-2006), historicus, heeft ook aan de Universiteit van Amsterdam gedoceerd, werd daar in 1989 ook doctor honoris causa

• Peter Joseph Lenné (1789-1866), koninklijk tuinarchitect van het Koninkrijk Pruisen, ontwierp van 1851-1853 het Kurpark;[5]