Amylase

Amylase is de naam van een enzym dat tijdens de spijsvertering de koolstofketen van amylose (een niet-vertakte vorm van zetmeel) "in stukken knipt". Alle amylases grijpen aan op de α-1,4-glycoside binding. Amylases komen zowel in het dieren- als het plantenrijk voor.

α-Amylase
Model van het menselijk speekselamylase. Het calciumion is het beige bolletje middenonder, het chlorideion het groene bolletje daarboven.
Identificatie
EC-nummer3.2.1.1
CAS-nummer9000-90-2
Eigenschappen
SubstraatAmylose en amylopectine
ProductDextrine
Databanken
IntEnzIntEnz view
BRENDABRENDA entry
ExPASyNiceZyme view
KEGGKEGG entry
MetaCycStofwisselingsroute
PDB-structuren
Portaal    Biologie
β-Amylase
Identificatie
EC-nummer3.2.1.2
CAS-nummer9000-91-3
Eigenschappen
SubstraatAmylose en dextrine
ProductMaltose
Databanken
IntEnzIntEnz view
BRENDABRENDA entry
ExPASyNiceZyme view
KEGGKEGG entry
MetaCycStofwisselingsroute
PDB-structuren
Portaal    Biologie

Amylase is een hydrolase: een enzym dat hydrolyse als ontledingsmechanisme toepast. Hydrolyse is een ontledingsreactie waarbij een watermolecuul reageert met een molecuul van de te ontleden stof. Amylase katalyseert specifiek de ontleding van polysachariden. Amylase, toen nog diastase genoemd, werd in 1833 ontdekt door de Franse chemicus Anselme Payen die het uit een moutoplossing isoleerde. Diastase was het allereerste enzym dat werd ontdekt en was het startpunt van de moderne enzymchemie.

Soorten

α-Amylase

Alfa-amylase splitst de α(1-4)-glycosidische bindingen van amylose op, waardoor dextrine en daaruit maltose, glucose en andere oligosachariden ontstaan. In de mond wordt alfa-amylase (=ptyaline) uitgescheiden door speekselklieren. In de maag wordt alfa-amylase geïnactiveerd door de zure pH. In het duodenum wordt het zetmeel afgebroken door alfa-amylase uit het pancreas.

β-Amylase

Bèta-amylase zorgt ervoor dat er telkens een maltosemolecuul wordt afgesplitst.

γ-Amylase

Alternatieve namen: Glucan 1,4-α-glucosidase; amyloglucosidase; Exo-1,4-α-glucosidase; glucoamylase; lysosomal α-glucosidase; 1,4-α-D-glucan glucohydrolase.

Gamma-amylase verbreekt de laatste α(1-4)glycosidebindingen aan het niet-reducerende uiteinde van amylose en amylopectine, wat glucose oplevert. γ-amylase splitst α(1-6)-glycosidebindingen. In tegenstelling tot de andere vormen van amylase werkt gamma-amylase het best in zure omgeving bij een optimum pH van 3.

Werking
bij planten

Amylase wordt in veel planten aangemaakt tijdens het rijpingsproces van fruit. Hierbij worden mono- en disachariden gevormd, waardoor de vruchten zoeter worden.

bij mens en dier

Er zijn twee soorten enzymen, ook wel iso-enzymen genaamd werkzaam bij dier en mens, pancreasamylase en speekselamylase. Ze splitsen moeilijk door het lichaam op te nemen moleculen in makkelijk op te nemen suikers. Bijvoorbeeld de bij zet sachariden met behulp van amylase om in honing.

Genetica (mens)

Alle amylasen worden gecodeerd door genen op het chromosoom 1q21.

Toepassingen
in de Levensmiddelentechnologie

Amylase wordt gebruikt bij onder meer bierbrouwen. Hierbij zet het enzym, dat natuurlijk in graan voorkomt, zetmeelmoleculen in suikers om. Dit proces heet maischen.

Amylase dient ook als hulpmiddel voor het laten rijzen van bakproducten als brood. Hierbij wordt de zetmeel omgezet in suikers, die daarna weer door gist worden omgezet in onder andere koolstofdioxide, die het rijzen veroorzaakt.

in de Klinische chemie
Alvleesklier

In het bloedplasma kan altijd een geringe amylase-activiteit worden gemeten. Bij acute ontsteking van het pancreas kan deze amylase-activiteit aanzienlijk toenemen. Dat gebeurt door lekkage van amylase uit de zieke pancreascellen naar het langsstromende bloed. Verhoogde amylase-activiteit in het bloedplasma kan wijzen op een pancreatitis oftewel een pancreasontsteking. Nog iets specifieker voor een pancreatitis is het enzym lipase. Zowel voor het opsporen van deze ziekte als voor het beoordelen van het verloop ervan is de meting van de amylase-activiteit bruikbaar.

Gal

Aandoeningen van het galkanaal (Cholestase) beïnvloeden de amylasespiegel.

Nieren

Bij nierfalen wordt minder amylase uitgescheiden.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.