Hydrolyse
Hydrolyse is de splitsing van een chemische verbinding onder opname van water.
Bijvoorbeeld de esterverbinding ethylacetaat die met water uiteenvalt in de stoffen waaruit het is gevormd, azijnzuur en ethanol.
- R1CO2R2 + H2O ⇌ R1CO2H + R2OH
Hydrolyse kan worden gezien als het omgekeerde van een condensatiereactie, met afsplitsing van water.
Biochemie
In organismen is hydrolyse een onderdeel van de spijsvertering en van katabolisme in de cellen. Hydrolyse zorgt voor depolymerisatie: het splitsen van biopolymeren in kleinere biomoleculen (monomeren). Biologische hydrolyse wordt, zowel in het spijsverteringskanaal als in de cellen, op gang geholpen dankzij de werking van specifieke enzymen, hydrolasen geheten, waarvan in het menselijk lichaam meer dan 400 verschillende soorten voorkomen, bijvoorbeeld amylase in speeksel.
Voedingsindustrie
In de voedingsindustrie wordt hydrolyse toegepast voor de productie van gehydrolyseerde eiwitten. Ook glucosestroop wordt massaal gewonnen door polymeren van glucose te laten hydrolyseren in een zuur milieu.
Typen hydrolyse-reacties
Er zijn verschillende typen hydrolyse-reacties:
- Hydrolyse van een ester levert een (organisch of anorganisch) zuur en een alcohol of sacharide.
- Hydrolyse van een amide levert een carbonzuur en een amine op.
- Hydrolyse van di- en polysachariden geeft uiteindelijk monosachariden, zoals glucose en fructose.
- Hydrolyse van vetten levert glycerol en vetzuren.
- Hydrolyse van de peptidebinding in eiwitten breekt de eiwitten af tot kleinere polypeptiden en uiteindelijk tot aminozuren.
- Hydrolyse van collageen levert gelatine op.
NB
Hydrolyse moet niet verward worden met hydratatie. Bij hydratatie blijft de verbinding intact en worden de moleculen omgeven door watermoleculen. Bij hydrolyse ontstaan twee nieuwe moleculen, namelijk de twee gesplitste moleculen waaruit de verbinding bestond, onder opname van één molecuul water.