Tramlijn 12 (Haaglanden)

Lijn 12
Totale lengte	8 km
Aangelegd door	HTM
	Geopend; 1 juli 1907: Kurhaus - Overbosch
	Heropend; 1 mei 1911: Regentesselaan - Hollands Spoor; 9 maart 1922: Lijsterbesstraat - Staatsspoor; 21 december 1951: Markenseplein - Staatsspoor; 14 december 2003: Duindorp - Hollands Spoor
Huidige status	In gebruik
Aantal sporen	2
Materieel	Gelede Tram Lang
Tramdienst door	HTM
Lijn 12

Tramlijn 12 van HTM is een tramlijn in de regio Haaglanden, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland.

Route

De lijn verbindt de wijk Duindorp in stadsdeel Scheveningen via de wijken Bomen- en Bloemenbuurt, Valkenboskwartier, Regentessekwartier, Transvaalkwartier en de Schildersbuurt met het NS-station Hollands Spoor.

Geschiedenis

1907-1909

1 juli 1907: Lijn 12 werd ingesteld op het traject Scheveningen Kurhaus – Overbosch. Het was een niet-geconcessioneerde lijn, die niet was opgenomen in het Tramplan-1904. De lijn had ook geen voorganger in een van de voormalige paardentramlijnen.
1 juli 1909: Het eindpunt Overbosch werd verplaatst naar het Louise de Colignyplein.
1 september 1909: Lijn 12 werd opgeheven.

1911-1944

1 mei 1911: De tweede lijn 12 werd ingesteld op het traject Regentesselaan/Laan van Meerdervoort – Stationsplein/Hollands Spoor.
9 maart 1922: Het eindpunt Hollands Spoor werd verlegd naar de Rijnstraat/Staatsspoor.
5 december 1922: Het eindpunt Regentesselaan/Laan van Meerdervoort werd verlegd naar het Valkenbosplein.
1 februari 1923: Het eindpunt Valkenbosplein werd verlegd naar de Goudenregenstraat/Segbroeklaan.
1 februari 1924: Het eindpunt Goudenregenstraat/Segbroeklaan werd verlegd naar de Nieboerweg/Dr. van Welylaan.
31 oktober 1928: Het trajectdeel Laan van Meerdervoort/Regentesselaan werd vervangen door het trajectdeel Edisonstraat/Beeklaan. Deze wijziging was onder meer ingegeven doordat de in 1927 nieuw ingestelde tramlijn 11 mede de omgeving van de Regentesselaan was gaan bedienen. De concurrentie met de voormalige stoomtramlijn van de HIJSM was daardoor niet meer relevant.
1 november 1932: Lijn 12 werd gesplitst in een zomer- en een winterlijn. Het eindpunt Nieboerweg/Dr. van Welylaan voor de winterlijn werd verlegd naar de Laan van Meerdervoort/Lijsterbesstraat. Het trajectdeel Laan van Meerdervoort/Goudenregenstraat - Nieboerweg/Dr. van Welylaan van de winterlijn werd overgenomen door tramlijn 3A.
8 juni 1935: Het eindpunt Nieboerweg/Dr. van Welylaan werd voor de zomerlijn verlegd naar de Duivelandsestraat/Pluvierstraat.
1 september 1941: De zomerlijn werd opgeheven wegens sluiting van het strand.
17 november 1944: De dienst op alle Haagse tramlijnen werd gestaakt vanwege energieschaarste.

1945-heden

11 juni 1945: De dienst van lijn 12 werd hervat met het traject Laan van Meerdervoort/Lijsterbesstraat – Rijnstraat/Staatsspoor.
22 juni 1947: Het eindpunt Laan van Meerdervoort/Lijsterbesstraat werd verlegd naar de Duivelandsestraat/Pluvierstraat.
21 december 1951: Het eindpunt Duivelandsestraat/Pluvierstraat werd verlegd naar het Markenseplein (aanduiding van dit eindpunt in 1966 gewijzigd in Duindorp).
6 juli 1969: Het trajectdeel Hobbemaplein – Parallelweg door de Schilderswijk werd verlegd via de vrije baan van lijn 11.
2 oktober 1983: Het eindpunt Rijnstraat/Centraal Station werd verlegd. Lijn 12 werd verlengd vanaf het Centraal Station over het traject van lijn 16, die op dezelfde dag werd opgeheven, naar de Loevesteinlaan/Cannenburglaan. Op het Rijswijkseplein kruiste lijn 12 zichzelf.
13 juli 1996: Het eindpunt Loevesteinlaan/Cannenburglaan werd verlegd naar het Centraal Station. Het vervallen traject werd overgenomen door de weer ingestelde lijn 16. De lijnen 12 en 16 gingen rijden als een gekoppelde lijn, waarbij bij het Centraal Station het lijnnummer van de tram veranderde.
10 maart 1998: Het eindpunt Centraal Station en het wisselpunt met lijn 16 werden verlegd naar het Hollands Spoor.
17 mei 1998: Het eindpunt Hollands Spoor en het wisselpunt met lijn 16 werden weer verlegd naar het Centraal Station.
14 december 2003: Het eindpunt Centraal Station werd verlegd naar het Hollands Spoor/Rijswijkseplein. De koppeling met lijn 16 werd opgeheven.
12 februari 2007: Het trajectdeel Goudenregenstraat – Fahrenheitstraat werd gedeeld met de op dezelfde datum in dienst gestelde RandstadRail 3. De vernieuwde halte Fahrenheitstraat had echter een middenperron gekregen dat door de GTL8-trams (met deuren aan slechts één zijde) niet gebruikt kon worden. Daarom had lijn 12 sindsdien een halte aan de andere kant van de bocht van/naar de Edisonstraat.
10 januari 2011: Lijn 12 reed gedurende een half jaar in verband met werkzaamheden op het Paul Krugerplein/in de Paul Krugerlaan een gewijzigde route via het traject Loosduinseweg/Monstersestraat.
16 juli/3 augustus 2011: Lijn 12 keerde weer terug op zijn eigen route.
28 april 2014: Lijn 12 reed een omleiding in beide richtingen. Dit vanwege werkzaamheden in het kader van OV van de toekomst op het Stationsplein en in de tramtunnel bij Station HS en op de Parallelweg. Lijn 12 reed na de halte Delftselaan naar halte Hobbemaplein van lijn 6 en via de halten Vaillantlaan, Om en Bij, Brouwersgracht, Gravenstraat, Centrum, Bierkade naar halte Station Hollands Spoor (de normale beginhalte richting Scheveningen/Duindorp) en dan via dezelfde route terug. Deze omleiding duurde tot en met 25 mei 2014.
6 juni 2014: Lijn 12 werd tijdelijk opgeheven. Tramlijn 20 en buslijn 82 vervingen een gedeelte van de route van lijn 12. Dit vanwege werkzaamheden op de Valkenbosbrug. Deze situatie duurde tot en met 31 augustus 2014.
1 juli 2017: Lijn 12 reed een omleiding in beide richtingen. Dit vanwege een herinrichting op het Stationsplein bij Station HS. Lijn 12 reed vanuit Duindorp na Jacob Catsstraat via HS/Leeghwaterplein, Goudriaankade, HS/Waldorpstraat, Rijswijkseplein, Weteringplein en CS/Schedelhoekshaven naar het eindpunt Kalvermarkt-Stadhuis. Vervolgens reed lijn 12 dezelfde route terug naar Duindorp. Deze omleiding duurde tot 29 januari 2018. Oorspronkelijk duurde de omleiding tot 17 december 2017, maar door onverwachte, extra werkzaamheden aan de bovenleidingsmasten en de funderingen op het tramviaduct werd de einddatum uitgesteld tot 29 januari 2018. Tevens werd de haltenaam Hobbemaplein gewijzigd naar Haagse Markt voor lijn 12.

Routes van lijn 12 door de jaren heen; actueel tot 2011.
Een motorwagen uit de serie 21-150 (‘Fordje’) komt vanaf de Weteringkade en rijdt het Rijswijkseplein op. Gezien de datering 1923 is dit een wagen op lijn 12.
Een motorwagen uit de serie 21-150 (‘Fordje’) komt vanaf het noordelijk gedeelte van de Regentesselaan het gelijknamige plein oprijden. Gezien de kleur van het koersbord – wit – betreft het een motorwagen op lijn 12. Deze is op 1 mei 1911 ingesteld. (Het kan geen lijn 5 zijn want deze had het koersbord WIT/BLAUW)

Dienstregeling

Tramlijn 12 rijdt op werkdagen en op zaterdag overdag iedere 12 minuten. Tijdens de werkdagen in de spits iedere 10 minuten. 's Avonds, zaterdagochtend en zondag is de frequentie lager, met een minimum van eens per 15 minuten.

Externe links

Haagse tramlijnen

Huidige tramlijnen:	1 · 2 · 6 · 9 · 11 · 12 · 15 · 16 · 17 · 19
Huidige (snel)tramlijnen:	RandstadRail · 3 · 4
Voormalige tramlijnen:	paardentram · stoomtram · A · 3 · 4 · 5 · 7 · 8 · 10 · 13 · 14 · 18 · 20 · 21 · 36 · 37 · 59
Voormalige interlokale tramlijnen:	HTM Gele tram · I¹ · I² · I³ · NZH blauwe tram

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.