Nieuw-Lekkerland (dorp)

Nieuw-Lekkerland ( uitspraak (info / uitleg)) is een plaats in de gemeente Molenlanden in de Nederlandse provincie Zuid-Holland, ten zuiden van de rivier de Lek en in het noordwesten van de Alblasserwaard gelegen. Tot 1 januari 2013 was Nieuw-Lekkerland een zelfstandige gemeente. Het aantal inwoners bedroeg in 2019 8.440 inwoners.

Nieuw-Lekkerland
Plaats in Nederland
(Details) (Details)

Situering
Provincie Zuid-Holland
GemeenteMolenlanden
Coördinaten51° 53′ NB, 4° 40′ OL
Algemeen
Inwoners (BAG, 2019)8.440[1]
Overig
Postcode2957, 2961
Netnummer0184, 078
Woonplaatscode2795
Belangrijke verkeersadersN480 N481
Websitewww.nieuw-lekkerland.nl
Portaal    Nederland

Het plaatselijk dialect dat er wordt gesproken, duidt men aan als Nieuw-Lekkerlands en valt onder het West-Alblasserwaards.

Geschiedenis
Nieuw-Lekkerland in 1867.

In de eerste eeuwen na Christus was het grondgebied van Nieuw-Lekkerland in handen van de Romeinen. In die tijd was Nieuw-Lekkerland alleen maar moeras. Pas in de 10e eeuw kwam daar verandering in, men ging het moeras uitgraven. Door inklinking van het veen kwam het land steeds lager te liggen. Rond 1280 wordt het dorp Leckerlant genoemd. De naam Nieue-Leckelant wordt voor het eerst genoemd rond 1325 als tegenhanger van het dorpje Oud-Leckelant (nu Lekkerkerk). Pas in 1903 werd het dorpje Nieuw-Lekkerland genoemd. Het meest opvallende gebouw rond 1325 zou het Kasteel Schoonenburg zijn geweest.[2] Het kasteel zou op een donk hebben gestaan en als toevluchtsoord voor mensen tijdens een overstroming hebben gediend.[3] Na 1456 werd het kasteel verlaten en werd het een ruïne. De stenen zouden zijn gebruikt voor de bouw van de kerk in Streefkerk. Toen de Spanjaarden in Nederland de baas werden, stak men in Nieuw-Lekkerland de dijken door.

De Lek heeft in de geschiedenis een grote rol gespeeld in de plaatselijke economie en handel. De economie was gebaseerd op landbouw, veeteelt en visserij. In de 19e eeuw werd de scheepsbouw ontwikkeld. In 1849 werd op de dijk de huidige dorpskerk gebouwd. In 1915 werd aan de Lekdijk de watertoren gebouwd.

De klok uit 1774 werd in 1943 uit de toren gehaald en afgevoerd. In 1949 kwam weer een nieuwe klok, met als opschrift: 'Mijn voorganger is in oorlogstijd verdwenen. Nu ben ik in vredestijd verschenen' Na de oorlog is Nieuw-Lekkerland snel uitgebreid.

Geografie

Kernen

De plaats Nieuw-Lekkerland bestond oorspronkelijk uit twee wijken, Dorp en Middelweg, die zo'n twee kilometer uit elkaar lagen, gescheiden door weilanden. Inmiddels is er zoveel bijgebouwd in het zogenaamde Middengebied, dat beide wijken nu praktisch met elkaar zijn verbonden. Nieuw-Lekkerland bestaat (volgens het CBS) uit de volgende wijken:

  • Dorp
  • Lekdijk
  • Middelweg
  • Verspreide huizen

Kinderdijk maakte deel uit van de gemeente Nieuw-Lekkerland en is bekend vanwege zijn Kinderdijkse molens. De molens waren oorspronkelijk bedoeld om het water uit het moerasgebied te malen. Inmiddels is in Kinderdijk een gemaal gebouwd dat de waterstanden regelt. De molens zijn een toeristische attractie geworden. Kinderdijk en Nieuw-Lekkerland zijn nog steeds nauw verbonden.

Bevolking

Geschiedenis bevolkingsgroei gemeente
  • 1512 - 275 inwoners
  • 1820 - 770 inwoners
  • 1840 - 1153 inwoners
  • 1867 - 2000 inwoners
  • 2001 - 9369 inwoners
  • 2004 - 9539 inwoners
  • 2006 - 9465 inwoners
  • 2007 - 9436 inwoners
  • 2008 - 9533 inwoners
  • 2009 - 9485 inwoners
  • 2010 - 9535 inwoners
  • 2018 - 8510 inwoners

Godsdienst

Nieuw-Lekkerland kent een grote kerkelijke meelevendheid. Allerlei kerkgenootschappen van protestantse signatuur treft men er aan. Nieuw-Lekkerland wordt tot de bevindelijk-gereformeerde Bijbelgordel gerekend wat zijn weerslag heeft in het grote aantal zetels dat SGP en ChristenUnie in de wacht slepen. De confessionele partijen nemen meer dan de helft van het aantal gemeenteraadszetels in van de voormalige gemeente. Voorts is Nieuw-Lekkerland een van de weinige voormalige gemeenten in Nederland die een vloekverbod kenden, al was dit niet handhaafbaar in het kader van de vrijheid van meningsuiting.

Kerken

Nieuw-Lekkerland heeft diverse kerken:

Politiek

Gemeenteraad tot 31 december 2012

De gemeenteraad telde 13 zetels:

Historisch overzicht gemeenteraadsverkiezingen
PartijStemmen in procentenZetels in de raad
1994199820022006201019941998200220062010
PvdA28,031,726,632,824,744443
SGP22,322,926,125,029,133334
ChristenUnie*17,719,321,922,124,723333
VVD20,616,016,810,412,732222
CDA11,410,18,69,78,811111
Opkomst78,780,877,777,569,51313131313

*1994 en 1998 RPF-GPV

College van burgemeester en wethouders

Het college van burgemeester en wethouders bestond uit:

Gemeentelijk herindelingen

Op 1 januari 2013 zijn de gemeenten Graafstroom, Liesveld en Nieuw-Lekkerland samengegaan als één gemeente met de naam Molenwaard. Ze hebben nu ook geen aparte gemeentewerken meer. Het oude gemeentehuis van Nieuw-Lekkerland is inmiddels verbouwd tot openbare school (brede school). Op 1 januari 2019 fuseerde de gemeente Molenwaard met Giessenlanden tot de huidige gemeente Molenlanden.

Economie

Van oorsprong is Nieuw-Lekkerland een agrarische gemeente, hoewel ook al heel lang industrieën langs de rivier de Lek zijn gevestigd. Inmiddels is in Nieuw-Lekkerland ook een binnendijks industrieterrein ontwikkeld aan de rand van het dorp waar een aantal lokale bedrijven zich heeft gevestigd.

Nieuw-Lekkerland kende eind 19e eeuw een Nederlandse primeur op elektriciteitsgebied. In 1886 werd in Kinderdijk de eerste openbare elektriciteitscentrale van het land neergezet. 295 gebouwen in Nieuw-Lekkerland en buurgemeente Alblasserdam konden zo van stroom worden voorzien.

Sport en cultuur

Op gebied van sport en cultuur zijn er een aantal verenigingen zoals:

Enkele andere openbare gebouwen voor sport en cultuur:

  • Bibliotheek
  • Gymzaal
  • Sporthal de Klipper
  • Zwembad Schoonenburg
  • Speeltuin Middelweg, de grootste speeltuin van Nieuw-Lekkerland.

Bezienswaardigheden

Aan de Lekdijk bevinden zich drie rijksmonumenten. Dat zijn een boerderij op Lekdijk 63, Molen De Regt en het oude gemeentehuis. Aan de Lekdijk bevindt zich ook een watertoren uit 1915. Er een heuvel genaamd de Schoonenburgerheuvel, waar vroeger waarschijnlijk een kasteel heeft gestaan. In het zuiden grenst Nieuw-Lekkerland aan het water, het achterwaterschap, dat naar Kinderdijk stroomt. Aan het waterschap bevinden zich ook de molens en het eeuwenoude Waardhuis.

In Kinderdijk zijn alle 19 molens rijksmonument en zelfs werelderfgoed. Verder zijn de dorpskerk, het wisboomgemaal, het polderhuis en twee huizen rijksmonument.

Verkeer en vervoer

Provinciale wegen

In Nieuw-Lekkerland ligt de volgende provinciale weg:

Bussen

Er gaat een aantal buslijnen door Nieuw-Lekkerland. Hieronder een overzicht. De lijnen zijn van Qbuzz.

De streekBuzz 190 rijdt alleen in de spits.

Veerdiensten

Er varen drie veerdiensten vanuit Nieuw-Lekkerland. Hieronder een overzicht.

Onderwijs

Nieuw-Lekkerland heeft geen middelbare school, maar er zijn vier basisscholen.

  • O.B.S. Nieuw-Lekkerland heeft één locatie. Deze locatie heet: de 'Tuimelaar'.
  • School met de Bijbel de Wegwijzer
  • Basisschool de Schakel
  • Petrus van De Veldenschool

Bekende inwoners

Geboren

Woonachtig
  • Fop Smit (1777-1866), scheepsbouwer en reder
  • Gilles Quispel (1916-2006), theoloog, kerkhistoricus en kenner van het gnosticisme (opgegroeid in Kinderdijk)
  • Els Veder-Smit (1921), politica (o.a. staatssecretaris, VVD) (geboren in Kinderdijk)
  • Coenraad Bron (1937-2006), informaticus (opgegroeid in Kinderdijk)
  • Tjitze de Jong (1942), predikant (standplaats van 1969 tot 1974)
  • Henk Visser (1946), politicus (burgemeester van 1997 tot 2001, RPF, ChristenUnie)

Zie ook
Zie de categorie Nieuw-Lekkerland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.