Nationaal Smalspoormuseum
Het Nationaal Smalspoormuseum is een museum over smalspoortoepassingen in Nederland, gevestigd in het Zuid-Hollandse Valkenburg (gemeente Katwijk) bij het Valkenburgse Meer.
Collectie
De collectie van het museum omvat circa negentig locomotieven (zeventien stoom- en ruim zeventig diesellocomotieven), tientallen wagens, lorries, personenrijtuigen, twee draisines en smalspoortoebehoren. Voorts is het museum in het bezit van een collectie foto's en maquettes, die tezamen met videopresentaties een indruk geven van de toepassingen van smalspoor.
Ontstaan van de collectie
Aan het eind van de jaren zestig dreigde een groot deel van het nog in Nederland aanwezige smalspoormaterieel verloren te gaan. Her en der door het land ontstonden verschillende initiatieven om materieel voor het nageslacht te behouden en ervoor te zorgen dat het rijvaardig blijft. In de Katwijkse duinen begon de Nederlandse Smalspoorweg Stichting (NSS) met publieksritten over het (bestaande) smalspoor van de Leidsche Duinwater Maatschappij. Hiervoor werden locomotieven verworven van bedrijven die hun smalspooractiviteiten staakten. Ook locomotieven die als statisch object bij bedrijven stonden opgesteld, of locomotieven uit particulier bezit, werden aan de collectie toegevoegd. Enkele tientallen zijn gerestaureerd en in rijvaardige toestand te bewonderen.
Het museum
Nadat in 1993 de collectie verhuisde naar de nieuwe locatie bij het Valkenburgse Meer werd in 1996 het Nationaal Smalspoormuseum geopend. Voor het eerst was het mogelijk om niet alleen locomotieven tentoon te stellen, maar ook aandacht te besteden aan de vele toepassingen van smalspoor.
Rondritten
Als het museum is geopend, worden er rondritten gemaakt door de Stoomtrein Katwijk Leiden.
Uitbreidingsplannen
Het museum werkt aan de bouw van een buitenmuseum, waarin tientallen toepassingen van smalspoor zijn uitgewerkt; in de eerste plaats het trambedrijf (naar het voorbeeld van de Gelderse Tramwegen), en verder onder andere tuinbouw, turfwinning, mijnbouw en grondverzet bij de aannemerij. In oktober 2005 is in het kader van het trambedrijf een nieuwe rijtuigenremise in gebruik genomen, daarnaast is men bijna klaar met het realiseren van een stoomlocomotievenloods en wordt begonnen met de bouw van een (diesel)motorlocomotievenloods. Deze vormen onderdeel van het buitenmuseum.
Externe links
- Stoomtrein Valkenburgse Meer – Nationaal Smalspoormuseum – 2015 archief van oude webpagina (2001 archief)
- Stoomtrein Katwijk Leiden – Officiële webpagina
- Railmusea in Nederland
- Nederlandse Museummaterieel Database
Galerie
- Nationaal Smalspoormuseum; Loc 4 'K.A. Neve', Orenstein & Koppel 12974.
- Nationaal Smalspoormuseum; Overzicht van het museum met diverse diesellocs, vooraan een Jung-loc, rechts het tramstel van de GSM.
- Loc Henschel und Sohn.
- Nationaal Smalspoormuseum; Diesellocs Ruston en Whitcomb, met rijtuig.
- Nationaal Smalspoormuseum; Loc Orenstein & Koppel 11684.
- Nationaal Smalspoormuseum; Diverse stoomlocs.
- Nationaal Smalspoormuseum; Diverse diesellocs.
Zie de categorie Stoomtrein Katwijk Leiden van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Zie de categorie Stoomtrein Valkenburgse Meer van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |