Karel Pinxten (politicus)

Pinxten studeerde economie aan de Katholieke Universiteit Leuven, waar zijn oom, kanunnik Karel Pinxten, tot in de jaren 1950 hoogleraar in de economie was geweest. Hij studeerde ook aan Cambridge University in het Verenigd Koninkrijk. Van 1977 tot 1978 was hij onderzoeksassistent publieke financiën aan het Centrum voor Economische Studies aan de Katholieke Universiteit en van 1980 tot 1994 was hij auditeur bij het Rekenhof. Ook was hij van 1984 tot 1985 kabinetsadviseur van premier Wilfried Martens en van 1985 tot 1989 kabinetsadviseur van ministers van Financiën Mark Eyskens en Philippe Maystadt.[4]

Pinxten was jarenlang lid van de CVP, maar onder invloed van Johan Van Hecke, voormalig CVP-voorzitter kwam hij in 2002 via de NCD (Nieuwe Christen-Democraten) uiteindelijk terecht bij de VLD.

In 1983 werd Pinxten als 30-jarige burgemeester van Overpelt, wat hij bleef tot in 2006. In het begin van zijn burgemeesterschap was hij de jongste burgemeester van Vlaanderen. Bij de gemeenteraadsverkiezingen enkele maanden eerder had hij het tweede hoogste aantal stemmen behaald. Gauw werd duidelijk dat de stemmentrekker de ambitie had om zich in de landelijke politiek te storten. Van 1989 tot 1991 was hij lid van het Europees Parlement en van 1991 tot 2006, met een onderbreking van 1995 tot 1999, zetelde hij in de Kamer van volksvertegenwoordigers. In de Kamer was hij van 2004 tot 2006 voorzitter van de commissie Buitenlandse Zaken. In de periode januari 1992-mei 1995 had hij als gevolg van het toen bestaande dubbelmandaat ook zitting in de Vlaamse Raad, de voorloper van het huidige Vlaams Parlement.

In 1994 werd hij minister van Defensie in de Regering-Dehaene I, wat hij bleef tot in 1995. Vervolgens was hij van 1995 tot 1999 minister van het belangrijke departement Landbouw en KMO's in de Regering-Dehaene II.

Pinxten diende in het voorjaar van 1999 onder druk van premier Jean-Luc Dehaene ontslag te nemen als minister van Landbouw en KMO na het uitbreken van de dioxinecrisis rond vetsmelterij Verkest. Er werd hem verweten te laat en onvoldoende kordaat te zijn opgetreden. Achteraf werd zijn naam gezuiverd door de zogenaamde dioxinecommissie. De crisis leidde tot de oprichting van het Federaal Voedselagentschap.

Midden jaren 1990 was Pinxten al eens nationaal in opspraak gekomen omdat zijn villa niet volgens de fiscale regels zou zijn opgetrokken. Net zoals bij partijgenoot Leo Delcroix zouden plaatselijke vaklui in het zwart hebben gewerkt. De ambtenaar die de zaak aan de pers lekte, werd zijn functie ontnomen. Later bleek uit een grondig onderzoek van het fiscaal dossier van Pinxten en zijn echtgenote dat alle fiscale regels bij de bouw van de villa door het echtpaar strikt werden nageleefd. Het was de bewuste ambtenaar blijkbaar ontgaan dat Pinxtens echtgenote als accountant een zelfstandige activiteit uitoefende waardoor ze als medecontractant reeds voorafbetalingen aan btw had gedaan.

Na de dioxinecrisis en de overstap naar de VLD zou Pinxten nooit meer de grote populariteit bereiken, die hij eerder genoot. Op provinciaal niveau kreeg hij concurrentie van stemmentrekkers als onder andere Steve Stevaert. Binnen de CVP gold hij als standenloos, waardoor hij niet echt tot een fractie binnen de partij hoorde. Met een CVP die voor het eerst in decennia niet in de regering zat, kwam Pinxten stilaan in een geïsoleerde positie terecht.

Samen met de landelijke overstap naar NCD en VLD verliet Pinxten in Overpelt zijn gemeentelijke CVP-fractie ten voordele van een voor de gelegenheid opgerichte lokale christelijke fractie (OCD) om ten slotte de lokale VLD-fractie te vervoegen, die in Overpelt van 2000-2006 op de oppositiebanken zat.

Als burgemeester van Overpelt droeg Karel Pinxten in 2005 bij tot de bouw van het Mariaziekenhuis en een nieuwe wijk achter het oude centrum van de gemeente. Hij slaagde er eveneens in om vele investeringen en duizenden arbeidsplaatsen naar het Industriepark van Overpelt te halen. In het voorjaar van 2006 nam hij ontslag uit al zijn politieke functies, omdat die onverenigbaar bleken met zijn mandaat als lid van de Europese Rekenkamer, waartoe de Regering-Verhofstadt II hem had voorgedragen. Op voordracht van de Regering-Leterme II werd hij in 2011 voorgedragen voor een nieuw mandaat bij de Europese Rekenkamer, dat ten einde liep in april 2018. In oktober 2017 was hij kandidaat voor een derde termijn in de Europese Rekenkamer, maar omdat er een onderzoek tegen hem liep bij het Europees bureau voor fraudebestrijding (OLAF) werd zijn kandidatuur door de commissie Begrotingscontrole voor het Europees Parlement niet goedgekeurd.[5]

In juli 2018 bleek het onderzoek afgerond en beschuldigde het OLAF Pinxten ervan 500.000 euro aan financiële middelen misbruikt te hebben. Het OLAF maakte zijn rapport over aan de Europese Rekenkamer en de Luxemburgse gerechtelijke autoriteiten.[6] Begin 2019 stapte de Rekenkamer naar het Europees Hof van Justitie om uiteindelijk 150.000 euro terug te eisen die Pinxten onrechtmatig zou hebben uitgegeven.[7]

Op 16 juli 2015 kreeg hij vergunning van erfelijke adel met de persoonlijke titel van baron.

• Karel Pinxten (politicus) in de ODIS

Zie de categorie Karel Pinxten van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.