Samengestelde stof

Een samengestelde stof of chemische verbinding is een stof die wordt gevormd door de chemische binding tussen de atomen van twee of meer chemische elementen.

Deel van een serie artikelen over Scheikunde
Instrumenten voor analytische chemie
––– Algemeen –––
Atoom · Binding · Element · Energie · Evenwicht · Fase · Ion · Reactie · Redox · Molecuul · Verbinding
––– Hoofdtoepassingen –––
Analytische chemie · Anorganische chemie · Fysische chemie · Industrie · Kernchemie · Organische chemie · Theoretische chemie
Portaal Scheikunde

Water is een onder standaardomstandigheden vloeibare samengestelde stof, opgebouwd uit waterstof- en zuurstofatomen.

Pyriet is een minerale samengestelde stof, opgebouwd uit ijzer- en zwavelionen.

In een chemische verbinding komen de samenstellende elementen in een vaste verhouding voor. Deze verhouding wordt weergegeven met de molecuulformule of met de verhoudingsformule. Een voorbeeld: water, waarvan een individueel molecuul bestaat uit twee waterstofatomen en één zuurstofatoom, wordt weergegeven met de brutoformule H₂O. De meeste scheikundige stoffen zijn samengesteld uit atomen van verschillende elementen. Stoffen die bestaan uit één soort atoom noemt men in de chemie enkelvoudige stoffen.

Er zijn twee soorten interacties mogelijk, waardoor de atomen in een samengestelde stof bij elkaar gehouden worden. Er kan onderscheid gemaakt worden tussen een covalente binding, bijvoorbeeld tussen de twee koolstofatomen in ethanol, en een ionaire binding, zoals die tussen een natrium- en een chloorion in natriumchloride.

Covalente chemische bindingen vormen moleculen, ionaire chemische bindingen vormen een kristalrooster. Daarnaast vormen sommige covalente chemische bindingen ook kristalroosters, zogenaamde 'covalente netwerken', bijvoorbeeld siliciumdioxide (kwarts).