Henegouwen
Henegouwen (Frans: Hainaut, Waals: Hinnot, Duits: Hennegau) is een provincie in het zuidwesten van België, met als hoofdstad Bergen. De oppervlakte is 3786 km² en de provincie telt 1.341.645 inwoners (1 januari 2018). De provincie behoort tot Wallonië, is Franstalig, maar telt vier gemeenten (Komen-Waasten, Moeskroen, Vloesberg en Edingen), waar bij het vastleggen van de taalgrens in 1963 taalfaciliteiten toegekend werden aan de Nederlandstaligen.
Provincie van België | |||||
| |||||
Geografie | |||||
Gewest | |||||
Hoofdstad | Bergen | ||||
Oppervlakte | 3.786 km² | ||||
Coördinaten | 50°30'NB, 3°55'OL | ||||
Bevolking (Bron: ADSEI) | |||||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 1.344.241 (01/01/2019) 48,67% 51,33% 355,09 inw./km² | ||||
Buitenlanders | 12,06% (01/01/2019) | ||||
Politiek | |||||
Gouverneur | Tommy Leclercq | ||||
Economie | |||||
Gemiddeld inkomen | 15.550 euro/inw. (2016) | ||||
Werkloosheidsgraad | 14,93% (jan. 2019) | ||||
Overige informatie | |||||
NIS-code | 50000 | ||||
ISO 3166 | BE-WHT | ||||
Website | www.hainaut.be | ||||
|
Geschiedenis
Het grootste deel van het huidige Henegouwen ligt op het grondgebied van het vroegere graafschap Henegouwen. Zowat de helft van het historische graafschap werd geannexeerd door de Franse koning Lodewijk XIV en ging samen met het geannexeerde deel van het graafschap Vlaanderen de zelfstandige Franse provincie Flandre vormen. Deze provincie werd bij de Franse Revolutie het Noorderdepartement.
Bij de Franse annexatie in 1795 werd het deel van Henegouwen dat bij de Oostenrijkse Nederlanden gebleven was, opgenomen in het departement Jemmape, later Jemappes. Dit Franse departement werd in 1815 de Nederlandse en in 1830 de Belgische provincie Henegouwen. Het (Nederlandstalige) gebied rond Halle, dat deel was van het graafschap Henegouwen en van het departement Jemappes werd overgeheveld naar de nieuwe provincie 'Brabant'.
De provinciegrenzen werden voor het laatst aangepast bij het vastleggen van de taalgrens in 1963. Twaalf toenmalige en in meerderheid Franstalige gemeenten werden toen volledig overgeheveld van West-Vlaanderen en Oost-Vlaanderen, daarnaast werden nog enkele kleinere gehuchten om dezelfde reden deel van de provincie. Henegouwen stond zelf drie toenmalige gemeenten en enkele gehuchten af aan Oost-Vlaanderen en Brabant. Door de overheveling van Komen werd een enclave gecreëerd tussen Frankrijk en West-Vlaanderen.
Geografie
Een deel van Henegouwen ligt op het Henegouws Plateau. Het laagste deel van de provincie wordt gevormd door de depressie Henekom.
Administratieve indeling
Bevolking per arrondissement
Arrondissement | Inwoners (1/1/2018) | Opp. km² | Inw./km² |
---|---|---|---|
Aat | 127.475 | 667,94 | 190,85 |
Bergen | 258.608 | 583,99 | 442,83 |
Charleroi | 396.307 | 472,19 | 839,30 |
Doornik-Moeskroen | 223.308 | 708,70 | 315,10 |
La Louvière | 140.969 | 217,88 | 646,99 |
Thuin | 91.580 | 780,08 | 117,40 |
Zinnik | 103.398 | 354,92 | 291,33 |
Provincie Henegouwen | 1.341.645 | 3.785,69 | 354,40 |
Gerechtelijke arrondissementen
Met ingang vanaf 1 april 2014 valt de provinciegrens van Henegouwen samen met de grens van het nieuwe gerechtelijk arrondissement Henegouwen. De drie voormalige gerechtelijke arrondissementen van Henegouwen (Bergen, Charleroi en Doornik) zullen blijven verder bestaan in de vorm van gerechtelijke arrondissementsafdelingen.
Gemeenten
Gemeenten met een stadstitel hebben "(stad)" achter de naam
1. Aiseau-Presles |
36. Gerpinnes |
|
Demografie
Evolutie van het inwonertal
Inwoneraantal x 1000
- Bron:NIS - Opm:1806 t/m 1970=volkstellingen; vanaf 1980=inwoneraantal op 1 januari
Henegouwen is bij de onafhankelijkheid van België in 1830 naar bevolking de tweede grootste provincie van het land (na Oost-Vlaanderen). Door de sterke economische ontwikkeling in de 19e eeuw (vooral mijnbouw, maar ook staal, glas en chemie) neemt de bevolking erg snel toe, zodat Henegouwen vanaf 1860 tot 1930 naar bevolking de grootste provincie van het land is. Vanaf 1930 is er nog nauwelijks groei (de toename van de bevolking tussen 1961 en 1970 is voornamelijk het gevolg van de overheveling van de gemeenten Komen en Moeskroen van West-Vlaanderen naar Henegouwen bij het vastleggen van de taalgrens in 1963), waardoor Henegouwen nu nog slechts de derde grootste provincie is (na Antwerpen en Oost-Vlaanderen). Opvallend is dat de forse groei in de 19e eeuw vrijwel geheel voor rekening valt van een beperkt aantal gemeenten op de west-oost lopende industrieas van de Borinage tot Charleroi, terwijl in het rurale westelijke en zuidelijke deel van de provincie een aantal gemeenten anno 2016 minder inwoners hebben dan in 1846. Op kortere termijn (periode 1970-2016) doet zich het omgekeerde fenomeen voor; de oude industriegemeenten verliezen inwoners (o.a. Charleroi -15%) en er is een bovengemiddelde groei in de meer landelijke gemeenten. De provincie kent van 1946 tot 1956 een grote inwijking van voornamelijk Italiaanse arbeidsmigranten waardoor er in steden als Charleroi en La Louvière tot een kwart van de bevolking Italiaanse wortels heeft. De Vlaamse emigratie naar Wallonië, medebepalend voor de bevolkingsgroei voor Wereldoorlog II is dan al gestopt.
Bevolkingsdichtheid
De bevolkingsdichtheid In Henegouwen ligt met 353 inw./km² net iets lager dan het cijfer voor België (369 inw./km²) maar beduidend hoger dan het gemiddelde voor Wallonië (214 inw./km²) waar enkel de provincie Waals-Brabant, en dit slechts sinds 2012, iets hoger scoort (364 inw./km²). Opvallend zijn de verschillen tussen de zeer hoge bevolkingsdichtheid in de relatief smalle strook lopend van de Borinage bij de Franse grens tot net voorbij Charleroi (deel van de Waalse industrieas) en de lage tot zeer lage dichtheid in de zogenaamde Botte du Hainaut in het zuiden en het Pays des Collines in het noordwesten.
Cultuur
Taal
De officiële taal is het Frans. De provincie ligt ten zuiden van de taalgrens en er zijn faciliteiten voor Nederlandstaligen in de faciliteitengemeenten Komen-Waasten, Moeskroen, Vloesberg en Edingen.
Politiek
Provinciebestuur
De provincieraad bestaat sinds 2013 uit 56 leden:
Vóór de verkiezingen van 2012 bestond de provincieraad uit 84 leden.
Het provinciecollege bestaat uit een coalitie van PS en MR.
Gouverneurs van Henegouwen sinds 1815
Provinciaal gouverneur in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830):
- 1815-1822: Bonaventure de Bousies
- 1823-1825: Hyacinthe van der Fosse
- 1826-1828: Maximilien de Beeckman Libersart
- 1828-1830: Charles Ferdinand de Macar
Sinds de Belgische onafhankelijkheid (1830) waren de opeenvolgende gouverneurs:
- 1830-1834: Ambroise de Puydt
- 1834-1841: Jean-Baptiste Thorn (liberaal)
- 1841-1845: Charles Liedts (liberaal)
- 1845-1847: Edouard Mercier (liberaal)
- 1847-1848: Augustin Dumon-Dumortier (liberaal)
- 1848-1849: Adolphe de Vrière (liberaal)
- 1849-1870: Louis Troye (liberaal)
- 1870-1878: Joseph de Riquet de Caraman-Chimay (Katholieke Partij)
- 1878 Auguste Wanderpepen
- 1878-1884: Oswald de Kerchove de Denterghem (liberaal)
- 1884-1885: Auguste Vergote
- 1885-1889: Joseph d'Ursel (Katholieke Partij)
- 1889-1893: Charles d'Ursel (Katholieke Partij)
- 1893-1908: Raoul du Sart de Bouland
- 1908-1937: Maurice Damoiseaux
- 1937-1940: Henri Van Mol
- 1944-1967: Émile Cornez
- 1967-1978: Emilien Vaes
- 1983-2004: Michel Tromont (PRL)
- 2004-2012: Claude Durieux (PS)
- 2013 Guy Bracaval (ad interim)
- 2013-heden: Tommy Leclercq (PS)
Eerdere stadhouders waren onder andere te vinden onder de leden van het geslacht Van Glymes.
Verkiezingsresultaten
Foto's
- De hoogoven van Marcinelle
- Zicht op de Hene en de oude stad van Bergen
- Complex van « Bois-du-Luc » (1838-1853) te La Louvière
Externe link
Zie de categorie Henegouwen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |