Haps

De naam Haps is van Keltische oorsprong en heeft in de vorm "appa" te maken met het water.

De oudste bewoners vestigden zich op zandruggen ten oosten van het dal van de Lage Raam, wat een voormalig Maasdal is.

Omstreeks 1300 werd Haps uitgegeven als een heerlijkheid in het nederambt van het Land van Cuijk. Leenheer was de Hertog van Brabant, maar tegen het einde van de 14e eeuw kwam het leen aan Gelre. De plaatselijke heren woonden in het Huis te Haps, een omgrachte edelmanswoning. Na de Franse tijd raakte het in verval, eind 19e eeuw was er nog sprake van enige muurresten, maar tegenwoordig zijn alleen nog fundamenten aanwezig.

Haps is steeds bescheiden van omvang geweest. In 1600 telde de heerlijkheid 250 inwoners. De boerenbevolking woonde verspreid en het dorp telde volgens oude kaarten maar een paar huizen.

Vanaf 1427 tot 1566 was er in Haps een kapel die bediend werd vanuit Cuijk. Omstreeks 1570 werd Haps een zelfstandige parochie, maar de eerste gegevens hieromtrent dateren van 1630. In 1648 werd de kerk door de hervormden genaast en de openlijke uitoefening van de katholieke godsdienst verboden. Vanaf 1651 kerkten de katholieken in een grenskerk die zich bevond op de Oeffelter Heide in de heerlijkheid Boxmeer, waar godsdienstvrijheid heerste. In 1798 kregen de katholieken hun kerk weer terug, die echter in vervallen staat verkeerde en bovendien te klein was, want Haps had toen al 562 inwoners. De kerk werd gesloopt in 1808 maar de toren bleef bewaard. Er werd een nieuwe kerk gebouwd die in 1897 opnieuw te klein werd bevonden. Ze werd vervangen door de huidige kerk die op 25 augustus 1899 werd ingewijd.

In 1899 werd het initiatief genomen tot de vestiging van een liefdesgesticht. In 1904 trokken de Zusters van Liefde van Schijndel in een door Caspar Franssen ontworpen gebouw aan de Beerseweg, dat ook een gasthuis en een bewaarschool voor meisjes omvatte, later ook een lagere meisjesschool. In 1931 werd een nieuw gebouw neergezet, waarvan F. Vervest de architect was. In 1976 verlieten de zusters het pand dat in 1982 werd gesloopt. Op het vrijgekomen terrein werden vervolgens een sporthal, een bibliotheek en een bejaardensoos gebouwd.

Tot de sluiting in 1944 had Haps een spoorwegstation gelegen aan de spoorlijn Boxtel - Wesel, het zogenoemde 'Duitse Lijntje'. Het gebouw werd in 1990 gesloopt.

Haps, kerk

• De Mariamolen, aan de Cuijkseweg, dateert van 1802 en is voor het grootste gedeelte uit hout opgetrokken. Deze molen is uniek vanwege de zeskantige constructie. Het is de oudste windmolen in de gemeente Cuijk.
• De Verborgen Tuin, vlak bij de Mariamolen aan de Haringsestraat. Een particuliere tuin waarin onder meer een groot aantal rozensoorten is te zien.
• De Sint-Nicolaaskerk is een neogotische kerk uit 1899 en geklasseerd als rijksmonument. De architect was Caspar Franssen. De toren, die 45 meter hoog is, heeft een achtzijdige spits en een balustrade met vier hoekspitsen. Bovendien staat er een vieringtorentje op het dak. Boven de hoofdingang van de kerk bevindt zich een reliëf dat de heilige Nicolaas met de drie jongelingen voorstelt. Het interieur bevat beelden en houtsnijwerk van atelier Thissen uit Roermond, dit werk dateert van 1900-1905. Het doopvont is van omstreeks 1600 en stamt nog uit de oorspronkelijke kerk. De preekstoel is uit 1855. De kruiswegstaties zijn van 1905 en op koperen platen geschilderd door de Brugse kunstenaar Karel Beijaart.
• Museum De Zevende Hemel is een particulier museum van devotionalia dat zich bevindt aan de Sint Hubertseweg. Het bevat tal van voorwerpen uit de religieuze volkscultuur. De verzameling bevat een collecie van honderden voorwerpen, zoals heiligenbeelden, rozenkransen, souvenirs uit diverse bevevaartsoorden, religieuze gewaden enzovoort.

In de Kerkstraat staat de enige school van Haps: de rooms-katholieke basisschool De Bongerd.

Locatie in de gemeente Cuijk

Haps ligt op 5 kilometer afstand ten zuidwesten van Cuijk, op 6 kilometer afstand van Mill en Boxmeer en ongeveer 15 kilometer van Nijmegen. Haps ligt 2 kilometer van de autosnelweg A73/E31 (Nijmegen - Echt). De aansluiting Boxmeer van de A77 ligt op 7 kilometer van Haps.

Haps is voornamelijk door landbouwgebied omringd, dat ontstaan is uit ontginningen van het broekgebied ten oosten van de Peel. De belangrijkste waterlopen zijn de Balkloop die uitkomt op de Sint Anthonisloop en als zodanig uitmondt op de Lage Raam. Ten oosten van Haps treft men de Laarakker aan.

Buslijn 91 van Uden naar het treinstation in Cuijk en buslijn 92 van Grave naar Gennep lopen door Haps. Vanuit die plaatsen vertrekken verschillende busdiensten. In Cuijk is een treinstation van vervoerder Arriva.

Rond Haps liggen veel rozenkwekerijen, het dorp staat al decennialang bekend om zijn rozencultuur. Kwekerij Jac. Verschuren Pechthold is in het bezit van het predicaat hofleverancier. In Haps zijn verder diverse dienstverlenende bedrijven, een zorgboerderij en een camping gevestigd.

Aan de Oeffeltseweg liggen de op- en afrit naar de snelweg (A73) en tevens de regionale vuilstortplaats en de rioolwaterzuiveringsinstallatie Land van Cuijk. Direct ten westen van de A73 en ten noorden van de Oeffeltseweg is een regionaal bedrijvenpark gepland van circa 70 hectare. Dit bedrijvenpark, Laarakker genaamd, roept in de lokale gemeenschap weerstand op.

In Haps is een ambulancepost gevestigd met 4 ambulances vanwaar het hele land van Cuijk van ambulancezorg wordt voorzien.

Haps is een groen dorp met veel speelgelegenheid voor kinderen. Er is een sporthal (De Stappert), sportveldencomplex De Berkte, een tennispark, een manege en een visvijver.

In verenigingsverband kan er gesport worden bij voetbalvereniging Hapse Boys, streetdance vereniging Jesh, tennisvereniging De Zoetsmeer, volleybalclub Havoc, judovereniging Haju, tafeltennisclub Hatac en badmintonvereniging De Sjuttel. De voetbalvereniging en de tennisclub hebben elk hun eigen accommodatie en de resterende verenigingen vinden een onderkomen in sporthal De Stappert die de gemeente Haps heeft laten bouwen op de plek waar vroeger een klooster stond. Haps heeft ook een toneelvereniging genaamd Kunakra. Carnaval wordt gevierd onder leiding van vereniging De Zelfkant.

Muzikaal gezien staat Haps bekend om fanfare Juliana. Onder leiding van dirigent Harrie van Sambeek, die het muziekgezelschap van 1958 tot 1981 leidde, is fanfare Juliana enkele keren op de radio te beluisteren geweest.

Haps heeft lange tijd bekendgestaan om het grote aantal horecagelegenheden. In de jaren zeventig stond Haps bekend als het uitgaanscentrum van de regio. Anno 2010 telt het dorp nog vijf uitgaansgelegenheden. Het aan de Cuijkseweg gelegen hotel Jachtlust is in 2006 gesloten. Lang was jongerencentrum Caboose in de oude molen gehuisvest, inmiddels (2014) is het verhuisd naar De Kuip een gebouw achter de basisschool.

Het blad De Schakel informeert de Hapse bevolking wekelijks over het verenigingsleven, festiviteiten, openingstijden van de huisartsenpraktijk en andere lokale actualiteiten.

• Harry van Raaij (1936), voorzitter van voetbalclub PSV tussen 1996 en 2004
• Alice Reys (1971), actrice die samen met Rick Engelkes en Viggo Waas een hoofdrol speelde in de film Lef (1999)
• Olivier Willemsen (1980), auteur

• Rijkevoort, Sint Hubert, Beers, Vianen

• Lijst van burgemeesters van Haps
• Lijst van gemeentelijke monumenten in Haps

In 2009 verscheen een boek over Haps getiteld Haps en het Land van Cuijk. Het werd geschreven door Rien van den Brand. In dit boek wordt de geschiedenis van Haps behandeld van de prehistorie tot de 21e eeuw.

• Dorpsraad Haps op gemeentesite Cuijk
• Haps-info.nl Haps-Info
• Het voormalig klooster van Haps

	Plaatsen in de gemeente Cuijk
Dorpen: Beers · Cuijk · Haps · Linden · Katwijk · Sint Agatha · Vianen Buurtschappen: De Plaats · Dommelsvoort · Ewinkel · Haring · Heeswijk · Huij · Putselaar · Zevenhutten Noord-Brabant: Steden en dorpen      Nederland: Provincies · Gemeenten