Hanzi
Hanzi ([han tsɨ]?) betekent letterlijk 'Chinees karakter' in het Standaardmandarijn. Deze karakters worden gebruikt om de Chinese talen op te schrijven. Hanzi is onder te verdelen in traditionele en vereenvoudigde karakters.
| Hanzi | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Naam (taalvarianten) | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Vereenvoudigd | 汉字 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Traditioneel | 漢字 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Pinyin | hànzì | ||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Hanzi | |||||
| Naamgeving in Volksrepubliek China (taal-varianten) | |||||
| Koreaans | 한자 | ||||
| |||||
Chinese tekens worden doorgaans ingedeeld in 5 categorieën:
- ideogrammen (ideeweergave): 下 = onder, 上 = boven
- pictogrammen (beeldweergave): 月 = maan, 日 = zon
- samengestelde ideogrammen: 日+月 = 明 = helder
- fonogrammen (betekenisweergave via radicaal en fonetisch deel)
- vb: 女 (radicaal: ‘vrouw’ + 马 (fonetisch element ‘ma’ (paard)) = 妈 ‘moeder’
- uitleg: de radicaal geeft de betekenis weer (een vrouw), het fonetisch element ‘ma’ geeft de uitspraak weer van het samengestelde teken 妈 (‘màa’).
- leenkarakters: voor abstracte woorden neemt men een al bestaand karakter en de bijbehorende uitspraak over
- vb: 象 (olifant) wordt ook gebruikt voor “lijken/gelijken op”
Het grootste deel van de gebruikte karakters zijn fonogrammen (~90%).
Complexiteit van het schrift
Er zijn in de loop der tijd zo'n 56.000 unieke Hanzi-tekens geïdentificeerd, maar een goed opgeleide, belezen Chinees kent er gemiddeld maar zo'n 7000. Om een Chinese krant te kunnen lezen dient men ongeveer 3000 karakters te kennen. Met een vocabulaire van zo'n 1500 tekens is de strekking nog te volgen.
Chinezen leren hun schrift van oudsher door elk nieuw karakter 100 keer te schrijven, maar het is moeilijk om het te onthouden. Een groot aantal Chinezen zal bijvoorbeeld ‘niezen’ (打喷嚏 pinyin: [dǎ pēn tì] in het Chinees) niet kunnen schrijven, omdat ‘niezen’ een woord is dat vrijwel niet in geschreven taal voorkomt. Daar komt nog eens bij dat 喷 [pēn] 12 streepjes telt, 嚏 [tì] 17, en dat net de moeilijkste van de twee (嚏 [tì]) alleen voorkomt in verband met niezen (en juist over dat onderwerp bestaat niet veel documentatie).
De complexiteit van dit schrift zorgt ervoor dat veel mensen in de Volksrepubliek China en de overzeese gebiedsdelen waar de Chinese talen worden gesproken het niet goed beheersen. Volgens The World Factbook kan 14% van de Chinezen niet lezen of schrijven.
Het Chinese schrift werd vereenvoudigd in 1949 onder leiding van Mao Zedong door middel van:
- vermindering van het aantal karakters in een teken;
- verwijdering van een aantal tekens uit de taal;
- vervanging van verscheidene ingewikkelde tekens door één eenvoudig teken.
Overigens is deze vereenvoudigde spellingswijze alleen in de Volksrepubliek China en Singapore doorgevoerd. In Hongkong, op Taiwan, bij gebruik in het Japans en in Chinese gemeenschappen in het buitenland wordt het oude schrift gebruikt.
Een teken staat meestal niet gelijk aan een woord: de meeste woorden bestaan uit twee of meer tekens. Om de betekenis van het hele woord te begrijpen, is het meestal niet genoeg om alleen de betekenis van elk van de twee tekens te weten. Zo is 经 boek, 济 is helpen, maar de combinatie 经济 betekent economie.
Transliteratie
Hanzi kan ook worden getranslitereerd in het Latijns alfabet. Dit gebeurt door middel van een transliteratiesysteem, namelijk Hanyu pinyin. Hanyu pinyin werd in de jaren vijftig van de 20e eeuw door de Volksrepubliek China zelf ontwikkeld, in tegenstelling tot andere systemen om de Chinese taal in het Latijns alfabet weer te geven. Voorgangers van dit systeem zijn Wade-Giles en Yale.
Hanyu pinyin wordt ook geschreven als gewoon pinyin. Deze letters mag men niet op z'n Engels of Nederlands of welke taal dan ook uitspreken. Ze moeten op z'n Chinees uitgesproken worden. Voorbeelden:
- c = ts-klank
- z = dz-klank
- e = vergelijkbaar met '(e)u'
Bekende Hanzi-kalligrafen
- Wang Shixiang (1914-2009)
Externe links
- Chinese: hoofdstuk uit Visible Speech: The Diverse Oneness of Writing Systems (1989) van John DeFrancis.
- Evolution of Chinese characters bij Omniglot.
- Xue Hanyu: Apprentissage des caractères chinois de base: website om de basis van het schrift te leren.
| Karakterschriften in Azië | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
 |
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Chinese Characters op Wikimedia Commons. |