Dagestan

Dagestan (Russisch: Дагестан) is een autonome republiek van de Russische Federatie, gelegen aan de Kaspische Zee, in de Kaukasus.

Republiek Dagestan
Республика Дагестан
Autonome republiek in Rusland
(Details)
Locatie in Rusland
Situering
Federaal districtNoordelijke Kaukasus
Economische regioNoord-Kaukasus
HoofdstadMachatsjkala
Coördinaten43°6'NB, 46°53'OL
Algemeen
Oppervlakte50.278,0 km² (52e)
(0,4% water)
Inwoners
(census 2002[1])
2.576.531 (22e)

(51,25 inw./km²)
Politiek
PresidentVladimir Vasilijev
Overig
Officiële talenRussisch, Agoelisch, Avaars, Azerbeidzjaans, Koemuks, Tsjetsjeens, Darginisch, Lezgisch, Lak, Nogais, Tsachoerisch, Roetoels, Tabasaraans, Tats
Religiesoennisme, Russische orthodoxie
VolksliedVolkslied van Dagestan
TijdzoneUTC+3
ISO 3166-2DA
Kenteken05
Officiële websitewww.e-dag.ru
Portaal    Rusland

De hoofdstad is Machatsjkala en Dagestan heeft 2.576.531 inwoners (volkstelling 2002[1]) en is met z'n 50.300 km² net iets groter dan Nederland. Het is een van de weinige deelgebieden van Rusland waar de bevolking nog steeds groeit door natuurlijke aanwas. Dagestan is grotendeels islamitisch.

Toponymie

Het woord Dagestan is van Turkse en Perzische afkomst. Dağ betekent 'berg' in het Turks en -stan is een Perzisch achtervoegsel dat 'land' betekent.

Geografie

Het zuiden van Dagestan is onderdeel van het gebergte de Kaukasus en het noorden gaat langzaam over in de Kaspische Laagte. In het westen grenst Dagestan aan de deelrepubliek Tsjetsjenië, in het noordwesten aan de kraj Stavropol, in het noorden aan de deelrepubliek Kalmukkië, in het oosten aan de Kaspische Zee, in het zuiden aan Azerbeidzjan en in het zuidwesten aan Georgië.

De hoofdstad Machatsjkala (334.500 inwoners) is de snelst groeiende stad van Rusland. Ruim een derde van de bevolking van Dagestan woonde in 2007 in en rondom de stad. De groei van Machatsjkala wordt vooral veroorzaakt door de grote urbanisatiegolf die vanaf de jaren 90 op gang is gekomen in Dagestan. Een andere redelijk grote stad is de oude historische (en zeer multiculturele) stad Derbent, waar bijna alle godsdiensten uit de regio vertegenwoordigd zijn.

Grote plaatsen

Grootste plaatsen van de republiek Dagestan (cijfers volkstelling 2002[1])
PlaatsRussischInwonersOverzichtskaart
Machatsjkala Махачкала 462.412
Overzichtskaart grootste plaatsen
Chasavjoert Хасавюрт 121.817
Derbent Дербент 101.031
Kaspiejsk Каспийск 77.650
Boejnaksk Буйнакск 61.437
Kizljar Кизляр 48.457
Izberbasj Избербаш 39.365
Kiziljoert Кизилюрт 30.264
Dagestanskieje Ogni Дагестанские Огни 26.346
Belidzji Белиджи 15.018
Achty Ахты 13.152
Leninkent Ленинкент 12.995
Babajoert Бабаюрт 12.943
Karaboedachkent Карабудахкент 12.336
Kasoemkent Касумкент 11.419
Kajakent Каякент 11.027
Nizjneje Kazanisjtsje Нижнее Казанище 10.989
Soeltan-Jangi-Joert Султан-Янги-Юрт 10.562
Botlich Ботлих 10.397
Tarki Тарки 9.858

Bestuurlijke indeling

Dagestan bestaat bestuurlijk uit 41 gemeentelijke districten en tien stadsdistricten. De gemeentelijke en stedelijke districten zijn:

DistrictRussischBestuurlijk centrum
40AchtynskiАхтынскийAchty
15AchvachskiАхвахскийKarata
34AgoelskiАгульскийTpig
24AkoesjinskiАкушинскийAkoesja
4BabajoertovskiБабаюртовскийBabajoert
10BoejnakskiБуйнакскийBoejnaksk
14BotlichskiБотлихскийBotlich
5ChasavjoertovskiХасавюртовскийChasavjoert
35ChivskiХивскийChiv
16ChoenzachskiХунзахскийChoenzach
25DachadajevskiДахадаевскийOerkarach
28DerbentskiДербентскийDerbent
41DokoezparinskiДокузпаринскийOesoechtsjaj
17GergebilskiГергебильскийGergebil
12GoembetovskiГумбетовскийMechelta
23GoenibskiГунибскийGoenib
20KajakentskiКаякентскийNovokajakent
26KajtagskiКайтагскийMadzjalis
11KaraboedachkentskiКарабудахкентскийKaraboedachkent
9KazbekovskiКазбековскийDylym
6KiziljoertovskiКизилюртовскийKiziljoert
3KizljarskiКизлярскийKizljar
33KoelinskiКулинскийBatsji
7KoemtorkalinskiКумторкалинскийKorkmaskala
39KoerachskiКурахскийKoerach
32LakskiЛакскийKoemoech
18LevasjinskiЛевашинскийLevasji
37MagaramkentskiМагарамкентскийMagaramkent
1NogajskiНогайскийTerekli-Mekteb
8NovolakskiНоволакскийNovolak
13OentsoekoelskiУнцукульскийOentsoekoel
38RoetoelskiРутульскийRoetoel
19SergokalinskiСергокалинскийSergokala
22SjamilskiШамильскийChebda
36Soelejman-StalskiСулейман-СтальскийKasoemkent
27TabasaranskiТабасаранскийChoetsjni
2TaroemovskiТарумовскийTaroemovka
30TljaratinskiТляратинскийTljarata
31TsjarodinskiЧародинскийTsoerib
21TsoemadinskiЦумадинскийAgvali
29TsoentinskiЦунтинскийKidero
BBežtan osa-alueБежтинский участок
MMachatsjkalaМахачкала
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
B
M
M
M

Bevolking

Etniciteit

Man en vrouw in Dagestan in 1904.

Geen enkele van de meer dan 30 volken heeft een meerderheid in Dagestan. Hoewel het etnisch zelfbewustzijn relatief hoog is voelen veel inwoners zich toch in de eerste plaats 'Dagestani', maar interetnische relaties komen slechts sporadisch voor (4% volgens een enquête onder de bevolking in 2005). De grootste volken zijn, qua inwoneraantal, de Avaren (29,4%[1]) die vooral woonachtig zijn in het zuidwesten, het midden en de hoofdstad, de Dargiërs (16,5%) die vooral woonachtig zijn in het mid-zuiden en de Koemukken (14,2%) die vooral in het oosten wonen. Andere volken die de meerderheid vormen in een of meer districten in de republiek zijn de Nogai in het noordwesten, de Laken in het mid-zuiden en de Lezgiërs en Azerbeidzjanen in het zuidoosten. De Russen maken nog maar 4,7% uit van de totale bevolking, dit in tegenstelling tot de jaren vijftig en zestig, toen ze zo'n twintig procent van de bevolking uitmaakten. Het Russisch is wel de lingua franca die het etnisch verdeelde gebied qua communicatie bijeenhoudt (tot de negentiende eeuw had het Koemuks deze positie), maar heeft na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie wel invloed verloren. Het aantal volken bedraagt ruim dertig en het aantal talen van Dagestan bedraagt minimaal 35.

De meeste van deze volken vormen geen meerderheid in hun eigen woongebied of bewonen maar een paar dorpen. De veertien grootste volken genieten officiële erkenning en zijn vertegenwoordigd in de Staatsraad, het hoogste uitvoerende orgaan in de republiek.

Naast de twaalf grootste volken hebben ook de Kaukasische Tsjetsjenen (3,4%) (in Midden-Dagestan) en de Iraanse Bergjoden en Taten een officiële status. De Tsjetsjenen raakten in 1992 in conflict met de Laken in het district Novolakski, waaruit een aantal van hen werden gedeporteerd. De belangrijkste concentratie Tsjetsjenen woont rond de stad Chasavjoert.

De meeste van deze volken hebben hun voornaamste woongebied in Dagestan. De Azerbeidzjanen, de Tsjetsjenen en de Russen zijn hierop de uitzonderingen, terwijl van alle Lezgiërs ongeveer de helft in Dagestan woont (en de rest in Azerbeidzjan, waaraan Dagestan in het zuiden grenst). Bij de indeling van de gebieden in de jaren twintig wilden de Azerbeidzjanen en Lezgiërs eigenlijk de gebieden waarin ze woonden tot een maken, maar Stalin ging hier net als bij de Osseten (die nu verspreid over het Noord- en Zuid-Ossetië wonen) niet op in.

Overzicht en kaart

Etnische kaart van Dagestan
1. 4,5% Gemengde bevolking
Noord-Kaukasische volken:[2]
2. 29,4% Avaren
3. 16,5% Dargiërs of Dargienen
4. 13,1% Lezgiërs of Lezgienen
5. 5,4% Laken of Lakken
6. 4,3% Tabasaranen of Tabasaren
7. 0,9% Agoeliërs of Agoelen
8. 0,9% Roetoelen
9. 0,3% Tsachoeriërs of Tsachoeren
Turkse volken:
10. 14,2% Koemukken of Koemyken
11. 1,5% Nogai, de Nogay of de Nogajs
12. 4,3% Azerbeidzjanen of Azeri's
Slavische volken:
13. 4,7% Russen[3]

Religie

De islam is de belangrijkste religie in Dagestan en heeft na de val van de Sovjet-Unie sterk aan invloed gewonnen. Waren er in de Sovjettijd 26 moskeeën in heel Dagestan, eind 2006 waren er reeds bijna 1800. Ook het islamitische onderwijssysteem wint steeds meer aan invloed. De problemen in de buurrepubliek Tsjetsjenië hebben er mede toe geleid dat de bevolking in Dagestan sterk afkeurend tegenover de radicale islam (het wahabisme) is komen te staan.

Bevolkingsontwikkeling[4]
1926193919591970197919892002
784.047930.4161.062.4721.428.5401.628.1591.802.1882.576.531

Politiek

De val van de Sovjet-Unie leidde tot de ineenstorting van de lokale Sovjetmachtstructuren. Dit leidde in de jaren 90 soms tot wetteloosheid en een grote groei van de corruptie. Met name de lokale clanstructruren strijken veel geld op, hetgeen de zwakke lokale economie nog verder heeft doen inzakken en de bevolking verder heeft doen verarmen. De corruptie is zo erg dat gevolmachtigd afgevaardigde Dmitri Kozak van het Zuidelijk Federaal District (waar Dagestan tot 2010 onder viel) begin 21e eeuw voorstelde om de president van Dagestan en andere moslimrepublieken onder staatstoezicht te stellen.

De huidige president (voorzitter van de Staatsraad van Dagestan) is sinds 20 februari 2010 Magomedsalam Magomedov.[5] Hij is de zoon van Magomedali Magomedov die van 1987 tot 2006 president was. Met een regeringsperiode van 19 jaar was hij een van de langstzittende regionale leiders van Rusland. In de tussenperiode was Moechoe Aliev president.

Voetbal

Anzji Machatsjkala (Engels: Anzhi Makhachkala, Russisch: Футбольный Клуб Анжи Махачкала, Foetbolny Kloeb Anzji Machatsjkala) is een Russische voetbalclub uit Machatsjkala, de hoofdstad van de deelrepubliek. Ze speelt in de hoogste afdeling van de Russische competitie.

Zie de categorie Dagestan van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.