Oblast Kaliningrad

Het gebied maakte tot 1945 deel uit van het Duitse Oost-Pruisen. In dat jaar werd het zuiden Pools en het noorden met de hoofdstad Koningsbergen kwam bij de Sovjet-Unie. De Duitse bevolking werd daarbij verdreven en vervangen door officiële kolonisten uit de Sovjet-Unie en repatrianten alsmede families van militairen. Sinds het uiteenvallen van dat land in 1991 heeft Rusland geen directe verbinding meer met het gebied, dat onverminderd grote militaire betekenis heeft voor Rusland. Baltiejsk, het voormalige Pillau, heeft de enige ijsvrije Oostzeehaven van het land.

Ook beschouwen veel Russen hun 'Kaliningradskaja Oblast' als een compensatie voor hun 27 miljoen doden uit de "Grote Vaderlandse Oorlog" - dit is de Russische benaming voor het conflict tussen de Sovjet-Unie en nazi-Duitsland en zijn bondgenoten in 1941-45, dus de periode van de Tweede Wereldoorlog na de aanval van Hitler op de Sovjet-Unie.

De regio is een aparte economische regio. Deze regio wordt Jantar (barnsteen) genoemd, daar de oblast de grootste voorraden barnsteen ter wereld heeft. Deze 'vrije economische zone' heeft echter nog niet veel voordeel opgeleverd voor de bevolking; de inkomens liggen er niet erg hoog, zeker niet in vergelijking met de buurlanden. Toch vond er een beduidende immigratie uit andere delen van Rusland plaats, vanwege het milde klimaat (zeker in vergelijking met de andere delen van Rusland) en het dichtbijzijn bij het overige Europa. Belangrijk voor de economie zijn naast barnsteen het toerisme, de oliewinning, de haven en de auto-industrie.

De grens tussen de oblast en Litouwen verloopt langs de rivier de Memel, door het Koerse Haf en over de Koerse Schoorwal en die met Polen door het Wislahaf en over de Wislaschoorwal.

Soms wordt het oblast geografisch meegerekend bij de Baltische staten.

Tussen 1950 en 2002 is de bevolking van de oblast ruimschoots verdubbeld, met een gemiddelde toename van meer dan 100.000 mensen per decennium, maar sindsdien is die tendens gekeerd: Van 2002 tot 2010 is het bevolkingsaantal van de oblast gedaald (-13.400), terwijl de hoofdstad iets is gegroeid (+1900).

Kaart van de oblast Kaliningrad