Berg en Dal (gemeente)
Berg en Dal is een gemeente in het zuidoosten van de Nederlandse provincie Gelderland, in de stadsregio-subregio Nijmegen. Zij omvat de voormalige gemeenten Groesbeek, Millingen aan de Rijn en Ubbergen, die per 1 januari 2015 zijn gefuseerd. De gemeente telt 12 dorpen met een gezamenlijk inwonertal van 34.798 (aantal per 1 januari 2019, bron: CBS), en een oppervlakte van 93,28 km².[1]
Gemeente in Nederland | |||||
| |||||
Situering | |||||
Provincie | |||||
Coördinaten | 51° 47′ NB, 5° 56′ OL | ||||
Algemeen | |||||
Oppervlakte | 93,28 km² | ||||
- land | 86,31 km² | ||||
- water | 6,97 km² | ||||
Inwoners (1 januari 2019) | 34.798? (403 inw./km²) | ||||
Bestuurscentrum | Groesbeek | ||||
Belangrijke verkeersaders | N325 N840 N842 | ||||
Politiek | |||||
Burgemeester (lijst) | Mark Slinkman | ||||
Zetels | Gemeenteraad 23 | ||||
Overig | |||||
Postcode(s) | 6560-6562, 6564, 6566, 6570-6579 | ||||
Netnummer(s) | 024, 0481 | ||||
CBS-code | 1945 | ||||
CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||||
Website | www.bergendal.nl | ||||
|
Geschiedenis
Nadat in december 2012 door de drie respectievelijke gemeenteraden tot de herindeling was besloten, werd in november 2014 de verkiezing gehouden voor de nieuw te vormen gemeenteraad. Hierbij werd het CDA de grootste partij en haalden ook lokale partijen veel zetels.
Op 1 januari 2019 werd de grens met de aangrenzende gemeente Nijmegen op zeven plaatsen gewijzigd.[2] Aangezien hierbij maar een klein aantal inwoners betrokken was werd Berg en Dal niet betrokken in de Gemeentelijke herindelingsverkiezingen van 2018.
Naam
De drie fusiepartners werden in het voortraject nog aangeduid met de verzamelnaam MUG-gemeenten, afgekort naar hun beginletters.[3] In het eerste jaar na de fusie werd als naam Groesbeek gebruikt, gelijkluidend aan die van de grootste fusiepartner.
Referendum
Op de verkiezingsdag in november 2014 werd tevens een referendum gehouden over de naam van de gemeente. Dit was afgedwongen nadat een tegenbeweging in het dorp Groesbeek, de grootste woonplaats, heftig had geprotesteerd tegen het oorspronkelijke voorstel van de betrokken burgemeesters om de nieuwe fusiegemeente Berg en Dal te noemen. Er kon nu gekozen worden uit de namen Berg en Dal en Groesbeek. De eerstgenoemde naam behaalde een minimale meerderheid: 50,8 tegen 49,2%.[4] In Groesbeek werd vooral voor de naam Groesbeek gestemd, maar in de polderdorpen Millingen, Leuth en Ooij koos de meerderheid voor Berg en Dal, evenals in Beek en Berg en Dal zelf.[5]
Het was een raadplegend referendum; op basis van de uitslag hiervan bepaalde de nieuwe gemeenteraad in januari 2015 definitief de naam van de nieuwe gemeente conform de uitslag van het referendum, en deze wordt vanaf 1 januari 2016 officieel gebruikt.[6]. Alle partijen respecteerden de uitslag van het referendum en de stemming was unaniem. Door het referendum leefden de verkiezingen sterker dan bij de beide vorige raadsverkiezingen; de opkomst was relatief hoog (66,3 procent).[5][7]
Kernen
Officiële kernen
Woonplaats (BAG) | Inwoners 2019[8] |
---|---|
Beek | 3.650 |
Berg en Dal | 2.435 |
Erlecom | 155 |
Groesbeek | 16.725 |
Heilig Landstichting | 825 |
Kekerdom | 485 |
Leuth (Nederland) | 1.685 |
Millingen aan de Rijn | 5.840 |
Ooij (Berg en Dal) | 2.440 |
Persingen | 105 |
Ubbergen | 480 |
CBS Kerncijfers wijken en buurten 2019, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen[8]
Politiek
College 2014-2018
De volgende zes partijen hadden na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 een coalitie gevormd: CDA, Groesbeekse Volkspartij (GVP), Voor Openheid en een Leefbaar Groesbeek (VOLG), Combinatie'90 (C'90), Gemeente-, Jeugd- en Sportbelangen (GJS) en Voor Berg en Dal (VBenD). Deze partijen zijn samen goed voor 15 van de 23 zetels in de gemeenteraad. Het was de eerste coalitie voor de gemeente Berg en Dal.
Het college bestond in die periode uit de burgemeester en vier deeltijdwethouders (deeltijdpercentage van 85%). De wethouders zijn Sylvia Fleuren (CDA), Sjaak Thijssen (GVP), Alex ten Westeneind (GJS) en Erik Weijers (VOLG). Ten Westeneind nam, volgens afspraak tijdens de coalitieonderhandelingen, op 1 juli 2016 het stokje over van Ria Barber (C'90).[9] De exacte portefeuilleverdeling staat hieronder:
- Burgemeester Slinkman: Algemene en bestuurlijke zaken • Herindeling en harmonisatie • Samenwerkingsagenda ((sub)regionaal) • Internationale samenwerking • Strategische visie • Regiegemeente • Beleidscoördinatie • Bedrijfsvoering/P&O • Informatievoorziening en automatisering • Dienstverlening • Politie, openbare orde • Brandweer, veiligheid en rampenbestrijding • “burgervader-rol” bij crisissituaties • Coördinatie toezicht en handhaving (met betrekking tot alle portefeuilles) • Asielbeleid • Integrale veiligheid • Communicatie en (lokale) media • Representatie • Voorlichting.
- Wethouder Fleuren: Financiën • Belastingen • Inkoop- en aanbestedingsbeleid • Economische Zaken/Werkgelegenheid/Werkbedrijf/Werkklanten • Toerisme en Recreatie.
- Wethouder Thijssen: Decentralisaties (participatie/jeugdzorg/wmo-awbz) • Sociale Zaken en WMO • Welzijn • Wonen • Volksgezondheid • Milieu en Afval • Project Centrumplan Groesbeek.
- Wethouder ten Westeneind: Ruimtelijke ordening en ontwikkeling • Grondzaken • Omgevingsvergunningen • Openbare Werken • Verkeer, Vervoer, Mobiliteit • Nutsbedrijven • Integraal Waterbeheer.
- Wethouder Weijers: Natuur en Landschap • Coördinator thema duurzaamheid • Monumenten • Kunst en Cultuur • Bibliotheek • Onderwijs • Sport • Subsidies.
College 2018-2022
In april 2018 bereikten CDA, Polderbreed, Groesbeekse Volkspartij (GVP) en GroenLinks een coalitieakkoord, dat de naam "Duurzaam verder bouwen" draagt.[10][11] . Deze partijen hebben samen 12 van de 23 zetels in de gemeenteraad. De beoogde wethouders zijn Sylvia Fleuren (CDA), Annelies Visser (Polderbreed), Irma van de Scheur (GVP) en Nelson Verheul (GroenLinks). Zij worden op 17 mei geïnstalleerd.
De portefeuilleverdeling is als volgt:
- Burgemeester Slinkman: Algemene en bestuurlijke zaken • Samenwerkingsagenda ((sub)regionaal) • Internationale samenwerking • Strategische visie • Beleidscoördinatie • Bedrijfsvoering/P&O • Dienstverlening • Politie, openbare orde • Brandweer, veiligheid en rampenbestrijding • “Burgervader-rol” bij crisissituaties • Asielbeleid • Voorlichting, communicatie en (lokale)media.
- Wethouder Fleuren (1.0 FTE): Financiën • Belastingen • Toerisme en Recreatie • Verkeer, vervoer en mobiliteit • Openbare Werken • Nutsbedrijven.
- Wethouder Verheul (1.0 FTE): Coördinatie thema duurzaamheid • Milieu, energie, klimaat en afval • Wonen • Ruimtelijke Ordening en ontwikkeling • Coördinator Omgevingswet • Grondzaken • Vergunningverlening en handhaving • ICT • Inkoop- en aanbestedingsbeleid.
- Wethouder Van de Scheur (0.9 FTE): Lokale toegangspoort • Welzijn en volksgezondheid • Wmo en jeugd • Werk en inkomen • Economische zaken en werkgelegenheid.
- Wethouder Visser (0.9 FTE): Natuur en landschap • Monumenten, erfgoed en archeologie • Integraal waterbeheer • Coördinatie thema leefbaarheid • Kunst, cultuur en musea • Bibliotheek • Onderwijs en sport • Accommodaties en subsidies.
Gemeenteraad
De gemeenteraad van de fusiegemeente Berg en Dal bestaat uit 23 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad:
Partij | 2014 | 2018 |
---|---|---|
CDA | 3 | 4 |
GroenLinks | 2 | 3 |
Polderbreed | - | 3 |
Gemeente-, Jeugd- en Sportbelangen (GJS) | 2 | 2 |
Groesbeekse Volkspartij (GVP) | 3 | 2 |
Voor Openheid en een Leefbaar Groesbeek (VOLG) | 3 | 2 |
Voor Berg en Dal (VBenD) | 2 | 2 |
Sociaal Groesbeek | 2 | 2 |
VVD | 1 | 1 |
PvdA | 2 | 1 |
Democraten 66 | 1 | 1 |
Combinatie'90 (C'90) | 2 | - |
Totaal | 23 | 23 |
Topografie
Topografische kaart van gemeente Berg en Dal, per december 2017
Monumenten
Openbaar vervoer
In de gemeente Berg en Dal rijden bussen van de volgende lijnen:
- 5 Beuningen - Nijmegen CS - Heilig Landstichting - Groesbeek - Breedeweg/De Horst (Breng)
- 7 Nijmegen CS - Heilig Landstichting - Berg en Dal (Breng)
- 8 Nijmegen Hatert - CS - Centrum - Berg en Dal (Breng)
- 60 Millingen aan de Rijn - Bimmen (D) - Keeken (D) - Düffelward (D) - Rindern (D) - Kleef (D) (LOOK)
- 76 (Schoolvervoer) Millingen - Kekerdom - Leuth - Erlecom - Ooij - Beek - Berg en Dal - Groesbeek (Breng)
- 80 Millingen - Kekerdom - Leuth - Erlecom - Ooij - Beek - Ubbergen - Nijmegen CS (Breng)
- 82 (Sneldienst) Millingen - Kekerdom - Leuth - Wercheren - Beek - Nijmegen CS (Breng)
- 562 (Buurtbus) Beek - Berg en Dal - Groesbeek - Malden (Breng)
- 564 (Buurtbus) Groesbeek - Molenhoek (Breng)
- SB58 Emmerik (D) - Kleef (D) - Donsbrüggen (D) - Nütterden (D) - Kranenburg (D) - Wyler (D) - Beek - Nijmegen (NIAG/LOOK)
Aangrenzende gemeenten
Aangrenzende gemeenten | ||
---|---|---|
Nijmegen | Lingewaard | Zevenaar |
Heumen | Kleef (D) | |
Mook en Middelaar (L) | Gennep (L) | Kranenburg (D) |
Stedenbanden
Berg en Dal heeft een stedenband met de volgende gemeenten:
Körmend (Hongarije), van 1999 tot 2016 Kranenburg (Duitsland)
Externe link
BronnenNoten
|
Zie de categorie Berg en Dal van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Plaatsen in de gemeente Berg en Dal | |
---|---|
Dorpen: Beek · Berg en Dal · Breedeweg · Erlecom · Groenlanden · Groesbeek · Heilig Landstichting · De Horst · Kekerdom · Leuth · Millingen aan de Rijn · Ooij · Persingen · Ubbergen |
Gemeenten in de provincie Gelderland | ||
---|---|---|
Aalten · Apeldoorn · Arnhem · Barneveld · Berg en Dal · Berkelland · Beuningen · Bronckhorst · Brummen · Buren · Culemborg · Doesburg · Doetinchem · Druten · Duiven · Ede · Elburg · Epe · Ermelo · Harderwijk · Hattem · Heerde · Heumen · Lingewaard · Lochem · Maasdriel · Montferland · Neder-Betuwe · Nijkerk · Nijmegen · Nunspeet · Oldebroek · Oost Gelre · Oude IJsselstreek · Overbetuwe · Putten · Renkum · Rheden · Rozendaal · Scherpenzeel · Tiel · Voorst · Wageningen · West Betuwe · West Maas en Waal · Westervoort · Wijchen · Winterswijk · Zaltbommel · Zevenaar · Zutphen |