Zandkool

Zandkool (Diplotaxis) is een geslacht van eenjarige en overblijvende kruiden uit de kruisbloemenfamilie (Cruciferae oftewel Brassicaceae). De botanische naam Diplotaxis is afgeleid van het Oudgriekse 'diplous' = dubbel en 'taxis' = rij. De naam verwijst naar de dubbele rij zaden in het hauwtje.

Zandkool
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Stam: Embryophyta (Landplanten) Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten) Clade: Bedektzadigen Clade: 'nieuwe' Tweezaadlobbigen Clade: Malviden Orde: Brassicales Familie: Brassicaceae (Kruisbloemenfamilie)
Geslacht
Diplotaxis DC. (1821)
Afbeeldingen Zandkool op Wikimedia Commons
Zandkool op Wikispecies
Portaal    Biologie

Het geslacht komt van nature voor van West-Europa tot de Kaukasus en Syrië. In Noord-Amerika worden Diplotaxis muralis en Diplotaxis tenuifolia als invasieve soort gezien.

In België en Nederland komen alleen de grote zandkool (Diplotaxis tenuifolia) en de kleine zandkool (Diplotaxis muralis) voor. In Duitsland komen ook Diplotaxis viminea en Diplotaxis erucoides voor.

De soorten uit dit geslacht zijn waardplant voor de late koolmot ( Evergestis orficalis), Sitochroa verticalis en voor de bladmineerders Chromatomyia horticola, Ceutorhynchus contractus, Liriomyza strigata, Liriomyza xanthocera, Phyllotreta nemorum, Phytomyza rufipes, Plutella xylostella en Scaptomyza flava.

De bladeren van de grote en de kleine zandkool worden sinds de Romeinse tijd in het Middellandse Zeegebied gebruikt als groente in salades, maar ook gekookt als groente of gebakken in pizza's. De bladeren zijn rijk aan vitamine C en ijzer.

Determinatietabel:

Plant	Bladeren	Afmeting kroonblad	Hauwtjes	Bloeitijd	locatie	overig	foto
Grote zandkool	grijs viltig?, overal aan stengel	7-15 mm	2 - 6 cm, bijna evenwijdig aan stengel	juni-herfst	rurale plaatsen, droog, open, voedselrijk	bij kneuzing stinken de bladeren
Kleine zandkool	Vooral in wortelrozet	4-8 mm	1,5-4,5 cm, schuin afstaand van stengel	mei-okt	matig voedselrijke open droge plaatsen	In Nederland zeldzaam
Diplotaxis erucoides	grof getand, in grondrozet	bloemen zijn wit, later violet			voornamelijk in zuid-europa, afnemend in middeleuropa.
Diplotaxis viminea	in grondrozet				komt voornamelijk in zuid-europa voor.	kleiner dan kleine zandkool

Zie de categorie Diplotaxis van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Geslachten van de familie Brassicaceae (Kruisbloemenfamilie)

... · Alliaria · Alyssum (Schildzaad) · Arabidopsis · Arabis (Scheefkelk) · Armoracia · Aubrieta · Barbarea (Barbarakruid) · Berteroa · Brassica (Kool) · Braya · Bunias (Hardvrucht) · Cakile · Calepina · Camelina · Capsella (Herderstasje) · Cardamine (Veldkers) · Cochlearia (Lepelblad) · Coincya · Conringia · Coronopus (Varkenskers) · Crambe (Bolletjeskool) · Descurainia · Diplotaxis (Zandkool) · Draba · Erophila · Eruca · Erucastrum · Eutrema · Erysimum (Steenraket) · Heliophila · Hesperis · Hirschfeldia · Hormathophilla · Hornungia · Iberis (Scheefbloem) · Isatis · Lepidium (Kruidkers) · Lobularia · Lunaria (Judaspenning) · Malcolmia · Matthiola · Neslia · Physaria · Pringlea · Ptilotrichum · Raphanus (Radijs) · Rapistrum · Rorippa (Waterkers) · Sinapidendron · Sinapis · Sisymbrium (Raket) · Subularia · Teesdalia · Thlaspi (Boerenkers) · ...