Mollem

In de periode 1170-1180 was Mollem bekend als Mulnehem. Dit toponiem is op haar beurt afgeleid van het Frankische "Mulinheim". Andere historische vermeldingen zijn: Molinhem, Molheim en Molhem.

De naam is samengesteld uit de Oudnederlandse woorden mulin (molen) en heem. Het toponiem kan dan ook vertaald worden als "woonplaats bij de molen". Dit refereert (vermoedelijk) naar de watermolen van Ichelgem.

Het dorp is ontstaan uit een aantal Frankische hoven, met name Ichelgem, Velm, en Vrijlegem, waarvan de namen nog steeds als straatnamen voorkomen.

De naam Vrijlegem is afgeleid van het Germaanse Frilingahaim, de naam van de Frankische nederzetting. Deze naam betekent: huis (=haim) van de clan (= inga, letterlijk "behorende tot of komende van/bij") van Frilo. Frilo was een Frankische voornaam, in oudere vorm "Frigilo", uit te spreken als "Fri-jilo". Het is een vleinaam gevormd uit het woord "frio" wat vrijgelatene betekent, van "frija", wat "vrij" betekent.[3][4][5] De naam komt ook voor in een straatnaam in Harelbeke.

Het toponiem Velm (in 1442 nog Vellem) is vermoedelijk afkomstig van de Germaanse woorden "fel" (vaal) en "haim".[6]

Ichelgem (dat aan de andere kant van de gemeentegrens met Merchtem "(H)Ukkelgem" of "(H)Uggelghem" genoemd wordt) ten slotte is waarschijnlijk afgeleid van Hucklenghem, dat op zijn beurt afkomstig is van het Frankische Hukelingaheim. Hierin kunnen de Germaanse woordstammen "inga" en "haim" in herkend worden.

Een aantal beeldrijke straten: Beneden Vrijlegem, Boven Vrijlegem, Ceuppensrij, Drielindenbaan, Ichelgemstraat, Kezeweide, Schermershoek, Sleewagen, Velm en Voorstehoeve.

Plan van Mollem

Naast Mollem zelf is er nog een andere woonkern, namelijk het gehucht Bollebeek (dat tot 1810 een zelfstandige gemeente was). De oppervlakte van de gemeente bedraagt 668 ha.

In 2003 woonden er ongeveer 2000 inwoners. De laatste jaren zijn er veel jonge gezinnen bij gekomen, alsook twee nieuwe wijken. De nabijheid van de steden Aalst, Brussel en Dendermonde (op ongeveer 15 km) en de aanwezigheid van een treinhalte maken dat er veel forensen in het dorp woonachtig zijn.

Ter nagedachtenis
der slachtoffers
eener vijandelijke dynamietontploffing
den 12 November 1918

Albert RAMMANT 23 jaar
Emiel SABLON 17
Frans ROCHETTE 13
Frans DE RIDDER 12
Joseph VAN NIJVERSEEL 11
Petrus VAN NIJVERSEEL 8
Barbara AMERIJCKX 16
Philomena VERSPECHT 14

Bidt voor hen

Gegeven door
Beneden Vrijleghem
en den Eerw. Heer
Pastoor DE MUNTER

• Het gehucht Bollebeek heeft een 13e-eeuwse kerk.
• De Sint-Stefanuskerk is een beschermde classicistische kerk, gewijd aan Sint-Stefanus, werd gebouwd in de periode 1754-1758 door de abdij van Affligem en is opgetrokken in barokstijl, met een deuromlijsting in rococostijl. De kerk werd ingezegend op 28 juni 1760 door aartspriester De Bruyne van de dekenij Aalst en plechtig ingewijd op 16 juni 1776 door aartsbisschop Joannes Henricus van Frankenberg die het hoogaltaar wijdde. Op 25 oktober 1950 werd het gebouw erkend als monument.
• Het orgel van de Sint-Stefanuskerk is geklasseerd en dateert van het midden van de 17e eeuw en werd aangekocht van de kerk van Neerlinter. Naar de constructie te oordelen werd het gebouwd door Jan Bremser uit Mechelen. In 1759 werd het verbouwd door E. Le Blas uit Brussel en in het begin van de 19e eeuw gerestaureerd door Charles Verbeke. In 1963 kreeg het nog een onderhoudsbeurt, vermoedelijk door Stevens uit Duffel.
• Het klooster van Mollem heeft nog een tijd een gerenommeerde meisjesschool geherbergd. Het werd opgericht in 1834 door de toenmalige pastoor Jacobs, die beroep deed op de Zusters Ursulinen van Tildonk om onderricht te geven aan de kinderen van zijn parochie en omgeving. Na het vertrek van de Zusters Ursulinen in 1968 werd het klooster verkocht aan de Zusters van de Heilige Vincentius a Paulo van Opwijk. De leefbaarheid van het klooster en de school kwam reeds enige tijd in het gedrang. De Zusters van Opwijk hebben na korte tijd Mollem verlaten. In 1969 werd het klooster afgebroken en werden op het domein nieuwe woningen opgericht.
• Een gedenkteken uit blauwe hardsteen in Beneden Vrijlegem (nummer 76802) voor 8 kinderen die op 12/11/1918 (een dag na het einde van wereldoorlog I) verongelukt zijn bij een dynamietontploffing (voor inscriptie, zie tekst hiernaast).[7] Het werd waarschijnlijk gesigneerd door Theodore Hendrickx en geschonken door de bewoners van Beneden Vrijlegem en Eerwaarde Heer Pastoor De Munter.[8] De gemeente Asse gaf in 2008 aan Opbouwwerk Haviland de opdracht om het te renoveren voor 1100 euro.[9]
• De stenen tafel is een oriëntatietafel gesitueerd in de Mollemstraat op het hoogste punt in Mollem. Vanaf de tafel is er een weids uitzicht over Merchtem. Op heldere dagen is de kerncentrale van Doel zichtbaar.
• Op het kerkhof liggen gesneuvelden van de Eerste en de Tweede Wereldoorlog.

• 
  De Sint-Stefanuskerk
• 
  Het orgel
• 
  Pastorij Mollem
• 
  Gedenkteken Beneden Vrijlegem
• 
  Sint-Jozefkapel
• 
  Brouwerswoning en brouwerij
• 
  Trappenhoeve met molen van Ichelgem

De parochie Mollem, die de gemeentegrenzen overschrijdt, telt ongeveer 2500 parochianen en is toegewijd aan Sint-Stefanus die als eerste martelaar stierf. De parochie werd waarschijnlijk tussen de 6e en de 8e eeuw gesticht toen West-Brabant gekerstend werd door Kamerijkse bisschoppen. Het feest van Sint-Stefanus wordt gevierd op 26 december.

In Mollem wordt ook Amelberga van Temse vereerd, oorspronkelijk in een kapel in de omgeving van de kerk. Door een twist tussen de kerkraad en de eigenaars werd de kapel afgebroken. Het 17e-eeuwse heiligenbeeld, het hekwerk, het kruisbeeldje en de steen waarin het jaartal van de bouw van de kapel en de naam van de heilige gehouwen zijn werden gered en naar de kerk overgebracht. De viering van H. Amelberga heeft plaats op 10 juli. Ze wordt aangeroepen tegen zweren, gezwellen en andere ontstekingen.

In het Station Mollem, gelegen aan de spoorlijn Brussel – Dendermonde, stopt elk halfuur een trein. Daarnaast liggen zowel de E40, als de A12 en de Brusselse ring in de directe omgeving van het dorp.

In Mollem wordt er vooral aan landbouw en veeteelt gedaan. Daarnaast zijn er nog een aantal groothandelszaken. Verder is er nog een artisanale steenbakkerij, waar bakstenen in veldovens gebakken worden en een vliegveld voor modelvliegtuigen. Ten slotte kan men in het dorp ook terecht voor hoevetoerisme. In vroegere tijden stond Mollem bekend voor de hop die er gekweekt werd.

Verscheidene straten hebben nu een andere naam dan vroeger.

Op de Ferrariskaarten (1777) is er slechts melding van twee gehuchten: Vereyligem en Slchaegen.

Bestuur en parochie

• Gemeente Asse
• Federatie Merchtem/ Parochies RK Kerk

Watermolens

• Molen van Ichelgem
• Neerkammolen
• Molenecho's

• Begraafplaats van Mollem
• Bollebeek

Zie de categorie Mollem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Plaatsen in de gemeente Asse
Deelgemeenten: Asse · Bekkerzeel · Kobbegem · Mollem · Relegem · Zellik Belgische gemeenten · Arrondissement Halle-Vilvoorde · Vlaams-Brabant · Vlaanderen