Hooghalen

Hooghalen is een esdorp[2] in de gemeente Midden-Drenthe, in de Nederlandse provincie Drenthe. In het Drents wordt het ook nog wel Hoal'n of Hoalen genoemd maar dan bedoelt men vaak het hele gebied, met de buurtschappen Laaghalen, Laaghalerveen en Oosthalen.

Hooghalen
Plaats in Nederland

Situering
Provincie Drenthe
Gemeente Midden-Drenthe
Coördinaten52° 55′ NB, 6° 32′ OL
Algemeen
Inwoners (BAG, 2019)1.415[1]
Overig
Woonplaatscode3015
Detailkaart
Locatie in de gemeente
Foto's
Nationaal monument Kamp Westerbork
Het bos van Hooghalen in de herfst
Portaal    Nederland

Het is gelegen op de flank van de zandgronden, boven een zoutdiapier. De belangrijkste bezienswaardigheid van Hooghalen is het Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Hier wordt de geschiedenis verteld van Kamp Westerbork en de Jodenvervolging in het algemeen. Het voormalige kamp ligt tegen de rand van het zuidelijker gelegen dorp Westerbork.

Voorzieningen

Het dorp Hooghalen telt een Nederlands Hervormde en een vrijgemaakt gereformeerde kerk en heeft daarnaast een gereformeerde gemeente. Andere voorzieningen in het dorp zijn: sportvelden, voetbalclub HHCombi, een openbare basisschool, een supermarkt met postagentschap, een bakker en nog enkele andere winkels en horecagelegenheden. Hooghalen is dankzij de ligging aan de Oude Provincialeweg en de A28 goed met de auto bereikbaar. Ten noorden en ten zuiden van het dorp is er een aansluiting op de snelweg. De spoorlijn Meppel - Groningen loopt pal ten oosten van het dorp, maar er is geen station meer. Station Hooghalen werd in 1938 gesloten, maar de Duitse bezetters heropenden het station hoofdzakelijk voor de Joden, die zij onder dwang naar Kamp Westerbork brachten. Vanaf station Hooghalen moesten de Joden in ongeveer een uur tijd de bijna 5 km naar het kamp Westerbork lopen en vandaar terug naar station Hooghalen om per trein vervoerd te worden naar Duitsland: naar de gevangenis- en vernietigingskampen. Intussen legden de Nederlandse Spoorwegen op verzoek en tegen betaling van de Duitse bezetters met behulp van honderd gevangenen en enkele niet-Joodse arbeiders een spoorwegaftakking aan vanaf vlakbij station Hooghalen tot in het kamp Westerbork, die op 2 november 1942 in gebruik werd genomen met het eerste directe vervoer van gevangenen vanaf het kamp Westerbork tot in Auschwitz. In september 1946 verwijderden gevangenen uit het kamp Westerbork o.l.v. de Nederlandse Spoorwegen de spoorrails tussen het station Hooghalen en het kamp.

Omgeving

Aan de noordrand van het dorp ligt een klein bosgebied, 't Witte Zand. Ten oosten van het dorp ligt niet alleen de bescheiden es, maar ook een groot natuurgebied: de Boswachterij Hooghalen. Dit bestaat niet alleen uit naaldbos, maar ook uit een hoogveengebied (het Hingstveen) en heidevelden. Het kampterrein ligt midden in het gebied, het herinneringscentrum aan de rand ervan. Sinds eind jaren zestig staat er een rij grote radiotelescopen, de Westerbork Synthese Radio Telescoop. Om storing van de waarnemingen te voorkomen, is gemotoriseerd verkeer en het gebruik van mobiele telefoons in de wijde omgeving niet toegestaan.

Het Heuvingerzand maakt eveneens deel uit van de boswachterij. Dat geldt niet voor het Groote Zand, een bos- en heidegebied ten noordoosten van Hooghalen dat in eigendom is van Het Drentse Landschap. Daarnaast ligt er tussen Hooghalen en Hijken het Hijkerveld, dat bestaat uit heidegronden, vennen, veenrestanten en loofbos. Tevens is hier een schaapskooi, waarbij de herder elke dag om half tien vertrekt met zijn Schoonebekers naar de heide, en de schapen om half vijf weer terugbrengt naar de kooi.

Bij het Heuvingerzand ligt een landbouwgebied van 8 hectare, waar de coöperatie 'Land van Ons' in maart 2020 de eerste grond heeft aangekocht, waarop een beheer zal worden ingezet, gericht op vergroting van de biodiversiteit.[3]

Geschiedenis

Tot de 18e eeuw werd er nog geen onderscheid gemaakt tussen Hooghalen en Laaghalen. Laaghalen is waarschijnlijk een middeleeuwse afsplitsing van Hooghalen. Beide plaatsen maakten deel uit van de boermarke van Haelen. Pas in 1864 is de Marke in tweeën gesplitst, hoewel de dorpen toen al zelfstandig functioneerden. In 1870 kreeg Hooghalen een station aan de nieuw aangelegde spoorlijn Meppel-Groningen. In 1938 werd het vanwege te weinig klandizie gesloten. Door gevechtshandelingen aan het einde van de Tweede Wereldoorlog zijn veel oude boerderijen in het dorpscentrum verwoest. Na de Tweede Wereldoorlog werd Hooghalen op bescheiden schaal uitgebreid met nieuwbouw. Het dorp veranderde langzaam van een agrarisch dorp in een forensendorp en veel boerderijen kregen een woonfunctie, een ontwikkeling die overal in Drenthe plaatsvond.

Tot 1 januari 1998 maakte Hooghalen deel uit van de gemeente Beilen. Op dit moment ligt het dorp, door fusie met de gemeente Westerbork en de gemeente Smilde, in de gemeente Midden-Drenthe. In Hooghalen wordt ook elk jaar een paasvuur gehouden

Bekende Halers

Zie ook
Zie de categorie Hooghalen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.