Hekelveld
Het Hekelveld is een pleintje in het centrum van Amsterdam, aan het noordelijke einde van de Spuistraat. Aan de oostkant van het Hekelveld gaat de Nieuwezijds Voorburgwal over in de Martelaarsgracht.
Op het pleintje staan een klein monument met een bronzen plaquette voor Annick van Hardeveld, een koerierster voor het verzet die in 1945, vlak voor het einde van de Tweede Wereldoorlog, op deze plek doodgeschoten werd. Het monument is ontworpen door Hans Bayens.
Het pand Hekelveld 1 dateert uit de 18e eeuw en is aangewezen als rijksmonument. Aan Hekelveld 8-10 was daklozenopvang De Haven van het Leger des Heils gevestigd.
Geschiedenis
De naam "Hekelveld" is waarschijnlijk ontstaan doordat op deze plek, die oorspronkelijk buiten de stadsmuren lag, vlas werd gehekeld voordat dit op nabijgelegen lijnbanen tot touw werd verwerkt.[1]
Achter het Hekelveld lag een sloppenwijk, het Hemelrijk geheten. Dit armoedige doolhof van dichtbevolkte stegen en sloppen werd onderverdeeld in het Grote en Kleine Hemelrijk. De wijk dankte haar naam aan de hier gevestigde suikerbakkerijen 't Groot Hemelrijk, 't Oude vermaarde Vagevuur en de Hel".[1]
In de 19e eeuw telde het Hemelrijk nog 94 woningen. Drie daarvan maakten in 1917 plaats voor een kantoorgebouw, en de rest ging tegen de grond toen begin jaren 1930 aan het Hekelveld een kantoorgebouw werd gebouwd voor De Arbeiderspers en het dagblad Het Volk.[2] Op een schilderij van Cornelis Vreedenburgh uit 1930 zien we een grote bouwput, die een doorkijkje geeft naar de Ronde Lutherse Kerk aan het Kattengat.[3] Het gebouw van de Arbeiderspers, dat in 1931 werd voltooid, huisvestte naast de directie van de Arbeiderspers en de redactie van Het Volk ook de drukkerij, de boekenuitgeverij en een boekwinkel. Het gebouw kreeg de bijnaam "de Rode Burcht". Het werd in 1972 gesloopt en maakte plaats voor het Sonesta Hotel (later hernoemd naar Renaissance Amsterdam Hotel).[4]
Op 4 mei 1945 kreeg de 21-jarige verpleegster Annick van Hardeveld de opdracht naar Amsterdam-Noord te gaan om de leden van de verzetsgroep Max III te laten verzamelen in het Vossius Gymnasium.[5] Ze had haar Rode Kruisuniform aan en een Nederlandse vlag omgeslagen, maar werd op het Hekelveld doodgeschoten door leden van de Grüne Polizei die in een overvalwagen passeerden.[6] Op het Hekelveld staat nu een monument voor Van Hardeveld.
Afbeeldingen
Hekelveld 1
Monument voor de verzetskoerier Annick van Hardeveld.jpg)
Woonhuizen Hekelveld, Amsterdam, 1928. Architect: G.A. Roobol.
Wintergezicht van het Hekelveld, geschilderd door Jacob van Ruisdael
Bronnen, noten en/of referenties
|
