Gouden Horde

De Gouden Horde (Tataars: Altın Urda, Turks: Altın Ordu) verwijst zowel naar een leger van Mongolen en hun Turkse onderdanen, collectief Tataren genoemd, als naar het rijk dat zij stichtten. Het rijk verving Koemanië (confederatie van Koemanen en Kyptsjaken, twee Turks-Tataarse volkeren) en bestreek delen van het huidige Rusland en Oekraïne. De naam is afgeleid van de kleur van de tent (horde) van de kan en is niet hetzelfde als de Mongoolse horde.

Алтан Орд
Altın Ordu
 
 
 
1236  1479
Kaart
1389
Algemene gegevens
HoofdstadArta
TalenMongools, Turks
Religie(s)Sjamanisme, later Islam
Regering
RegeringsvormKanaat
StaatshoofdKan
Voorgaande en opvolgende staten

 Mongoolse Rijk
 Koemanië
 Wolga-Bulgarije

 Kanaat van de Krim
 Kanaat Kasim
 Kanaat Kazan
 Kazakkenkanaat
 Emiraat Boechara
 Kanaat Astrachan
 Kanaat Sibir
 Kanaat Xiva
 Timoeriden

Geschiedenis

De staat werd in 1236 gesticht door Batu Khan, een kleinzoon van Dzjengis Khan en zoon van Jochi, en bleef tot het einde van de 15e eeuw bestaan.

Het leger dat door Batu Khan werd aangevoerd, was een van de drie legers die in 1235 door Ögedei Khan, de opvolger van Dzjengis, naar Rusland (Vorstendom Vladimir-Soezdal) werden gestuurd. In 1237 stak het leger de rivier de Oeral over en trok al brandschattend en moordend Rusland binnen. In 1241 plunderde het Krakau en Breslau, waar het zich na de Slag bij Liegnitz terugtrok, en bracht het in de Slag bij Mohi het Hongaarse leger een nederlaag toe en stak in de daaropvolgende winter de bevroren Donau over om de Hongaarse hoofdstad Boeda te plunderen. Het ging niet om territoriale machtsuitbreiding maar om oorlogsbuit, waaronder ook mensen die vaak als slaven verkocht werden aan Ottomanen en Arabieren. Op het hoogtepunt van de machtsuitbreiding werd Moskovië onderhorig gemaakt door de Khan.

Kazan werd een belangrijk handels- en politiek centrum. De gunstige geografische ligging op een kruispunt van belangrijke handelsroutes, droeg bij aan de groei van de stad.

In 1380 leed de Gouden Horde een zware nederlaag tegen Moskovië, toegebracht door Dmitri Donskoi in de Slag op het Koelikovo-veld. Uiteindelijk werd de Horde in de 15e eeuw definitief verslagen door Ivan III. Deze zegde zijn onderhorigheid op in 1462 en toen kon de Russische vereniging (Grootvorstendom Moskou) en uitbreiding tot het Russische tsarenrijk een aanvang nemen. In dat proces werden de khanaten ten oosten en ten zuiden gaandeweg veroverd, en met de expansie naar het westen een begin gemaakt.

Zie ook

Zie de categorie Golden Horde van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Turkse landen en dynastieën
Pre-migratie:Xianbei · Xiongnu · Rouran · Türgesh · Shatuo · Tiele · Chionieten
Grote volksverhuizing:Hunnen · Rijk der Göktürken · Avaren · Groot-Bulgaarse Rijk · Oeigoerse Rijk · Kutriguren · Koemanen · Chazaren · Kyptsjaken · Petsjenegen · Oğuzen
Islamitische periode:Seltsjoeken · Gouden Horde · Mammelukken · Sultanaat Rûm · Ottomaanse Rijk · Timoeriden · Ghaznaviden · Safawiden · Toeloeniden · Artuqiden · Rijk der Zwarte Schapen · Rijk der Witte Schapen · Kanaat van de Krim · Kanaat Kazan · Kanaat Sibir · Kanaat Astrachan · Kanaat van Chagatai · Kanaat Xiva · Kanaat Kokand · Kanaat Jerevan · Wolga-Bulgarije · Mogolrijk · Sultanaat Delhi · Emiraat Boechara · Kazachs Kanaat · Kanaat Buchara · Kanaat Kimek · Karachaniden · Karamaniden · Isfendiyariden · Zengiden
Jong-Turkse periode:Republiek Comrat (1906) · Republiek Gumuljina (1913) · Volksrepubliek van de Krim (1917) · Idel-Oeral (1917) · Autonoom Kokand (1917) · Autonoom Alaş (1917) · Democratische Republiek Azerbeidzjan (1918) · Republiek van de Aras (1918) · Gouvernement van de Krim (1918) · Volksrepubliek Toeva (1921) · Republiek Turkije (1923) · Eerste Oost-Turkestaanse Republiek (1933) · Republiek Hatay (1938) · Tweede Oost-Turkestaanse Republiek (1944) · Volksregering Azerbeidzjan (1945)
Post-Sovjet periode:1991: Azerbeidzjan · Kazachstan · Kirgizië · Oezbekistan · Turkmenistan · Turks Cyprus (1983)
Autonome deelrepublieken:Altaj · Chakassië · Basjkirostan · Toeva · Tatarije · Jakoetië · Tsjoevasjië · Karatsjaj-Tsjerkessië · Karakalpakië · Nachitsjevan · Gagaoezië · Xinjiang
Andere landsdelen:Iraans Azerbeidzjan · Krimrepubliek · Rodopi · Kvemo Kartli · Kardzjali · Razgrad · Centar Župa · Plasnica · Tajmyr · Kizilsu · Bajan-Ölgi · Ili · Aksay · Sunan · Xunhua
Inter-gouvernementeel:Turkse Raad
Overig: Turkestan · Turks-Mongoolse Rijk · Panturkisme · Turanisme
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.