Bennekom

Bennekom is een dorp in de gemeente Ede, en zelf een voormalige gemeente, in de Nederlandse provincie Gelderland op de Veluwe. Op 4 oktober 2019 telde het dorp 15.080 inwoners.[1]

Bennekom
Plaats in Nederland
Details

Situering
Provincie Gelderland
Gemeente Ede
Coördinaten51° 60′ NB, 5° 41′ OL
Algemeen
Inwoners (BAG, 2019)15.080[1]
Hoogte18 m
Overig
Postcode6721
Netnummer0318
Woonplaatscode2766
Portaal    Nederland
Gebouw Nergena uit 1954
Café dorpszicht in Bennekom, eind 19e eeuw
Bennekom, Oude kerk

Geografie

De plaats ligt op de grens van de zuidwestelijke Veluwe en de zuidelijke Gelderse Vallei.

Bennekom bestaat uit 4 buurten, met in het noordwesten 'De Halderbrink', ten noordoosten 'De Laar', ten zuidoosten ligt 'Bennekom-zuidoost, en ten zuidwesten ligt de buurt 'Boekelo.'

In het noorden ligt Bennekom zo'n 500 tot 750 meter van de bebouwde kom van Ede af. Alleen de Rijksweg 12, een sportcomplex, de gebieden rondom het kasteel Hoekelum en de woonplaats Hoekelum maken dat de twee plaatsen niet tegen elkaar aan liggen. In het zuidoosten grenst Bennekom echter aan Wageningen-Hoog en ligt het een paar honderd meter van de bebouwde kom van Wageningen af.

Ten westen van Bennekom loopt de N781, een verbindingsweg die van de Rijksweg 12 bij Ede naar Wageningen loopt. Ten westen van deze weg bevindt zich het Binnenveld, met de buurtschappen De Kraats en Nergena en de Nergenase beek. Ten oosten van Bennekom op de Veluwe bevinden zich onder andere de Bennekomse hei en het Bennekomse bos.

Geschiedenis

Bennekom als woonplaats heeft een lange historie. Zo werden eind juli 2006 op het terrein van het voormalige Bennekomse ziekenhuis de resten van een boerderij met bijgebouwen, een graanopslag- en een afvalkuil uit de vroege ijzertijd (800 tot 500 v. Chr.) gevonden. Ook zijn er in de buurt van Bennekom enkele grafheuvels uit de oudheid te vinden. Bij eerdere opgravingen in en rond het dorp zijn ook andere restanten uit de ijzertijd en de vroege middeleeuwen ontdekt.

Bennekom ligt aan de rand van het Binnenveld, dat vroeger uit moeras bestond. Aan de Langesteeg stond tot in de 19e eeuw het kasteel Nergena. In 1952 is langs de huidige Dr. Dreeslaan begonnen met de bouw van een nieuw gebouw voor het toenmalige Rijksinstituut voor het Rassenonderzoek van Landbouwgewassen, in de stijl van het oude kasteel. In 1954 werd het gebouw betrokken. Eveneens ten westen van Bennekom lag het voormalige kasteel Harslo.

Ook de oude kerk in het centrum van Bennekom heeft een lange geschiedenis. Men ging er aanvankelijk van uit dat de Oude kerk of Alexanderkerk uit het midden van de veertiende eeuw dateerde, maar recent onderzoek wijst er (door de vondst van tufstenen fundamenten) op dat het eerste gebouw waarschijnlijk al uit de twaalfde eeuw dateert. Omstreeks 1290 kreeg deze kapel parochiale zelfstandigheid.

Op 1 januari 1812 is Bennekom als zelfstandige gemeente van Ede afgesplitst, maar al op 1 januari 1818 werd het met Ede herenigd.

Na de door de geallieerden verloren Slag om Arnhem werd Bennekom op 22 oktober 1944 door de Duitsers geëvacueerd omdat het frontgebied was geworden. Het Edese verzet maakte van de verwarring gebruik om honderdveertig man, merendeels Britse soldaten dwars door het dorp heen te smokkelen. De nacht daarop staken zij tussen Renkum en Wageningen de Rijn over naar bevrijd gebied. De actie kwam bekend te staan als Operatie Pegasus I. Een maand later vond de grootste dodelijke ramp in de geschiedenis van het dorp plaats. Zeker 73 Duitse soldaten verloren het leven toen de molen Onze Rika aan de Molenweg explodeerde. In de molen was een munitiedepot ondergebracht.

In Bennekom is sinds 1946 een zeer actieve historische vereniging, de Historische Vereniging Oud-Bennekom. Dit is een van de grootste verenigingen van het dorp.

Toeristische attracties

Toeristische attracties van Bennekom zijn kasteel Hoekelum, de naastgelegen kaas- en kampeerboerderij en het Kijk & Luistermuseum.

Bekend is ook de "Manege zonder drempels", een complex dat twee groeps- en twee gezinsappartementen aanbiedt. Deze zijn aangepast aan mensen met een handicap. De manege is bekend om zijn huifbed, waarmee gehandicapten paard kunnen rijden.

Sinds 1973 is er jaarlijks in de vijfde week van de zomervakantie een vakantiespeelweek. Dit Kinderdorp, het grootste in Nederland[2], heeft een eigen terrein (Landgoed Kinderdorp) van zo'n 8200 m² aan de Achterstraat in Bennekom. Het Kinderdorp wordt dagelijks door zo'n 1500 à 2000 kinderen bezocht en wordt door zo'n 150 vrijwilligers in stand gehouden.

Sport
  • VV Bennekom, voetbalvereniging
  • DVO/Accountor, korfbalvereniging
  • T.V. Keltenwoud, tennisvereniging
  • Dance Studio Bennekom, dansschool

Muziek

Muziekvereniging OBK Bennekom verzorgt jaarlijks vele optredens in Bennekom en de regio. OBK bestaat uit een harmonieorkest, slagwerkensemble (beide uitkomend in de hoogste divisie van de KNMO), twirlers en een jeugdopleiding.

Onderwijs

In Bennekom is er een katholieke basisschool, drie scholen die vallen onder het CNS-bestuur en een openbare school. Ten slotte is er ook nog de reformatorische Eben-Haëzerschool en in buurtschap De Kraats zit een School met de Bijbel.

Geboren

Bekende inwoners

Zie ook
Zie de categorie Bennekom van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Beluister (info)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.