Belle en het Beest (1991)

De magische roos (attractiepark Magic Kingdom)

Een jonge en mooie, maar zeer arrogante prins wordt vanwege zijn harteloosheid vervloekt nadat hij een tovenares die hem in de gedaante van een oude vrouw om onderdak vroeg de toegang tot zijn kasteel weigerde. De prins moet als een afzichtelijk beest verder leven. De vloek zal enkel kunnen worden verbroken als hij op iemand verliefd wordt en de liefde bovendien wederzijds is. Als niet aan al deze voorwaarden is voldaan vóór zijn 21ste verjaardag, de dag dat het laatste rozenblaadje van de magische roos van de tovenares valt, zal hij de rest van zijn leven als het Beest moeten leven. De vloek treft eveneens het voltallige personeel van de prins; zij veranderen in huishoudelijke voorwerpen, maar met behoud van al hun menselijke vermogens en eigenschappen, inclusief de spraak.

In een dorpje op het Franse platteland wonen Belle en haar vader, de uitvinder Maurice. Belle is het knapste meisje van het dorp en brengt haar tijd het liefst door met lezen. Beiden worden echter door de dorpelingen echter als zonderlingen gezien, Belle omdat ze zoveel leest en Maurice vanwege zijn rare uitvindingen. Gaston, de sterkste en knapste man van het dorp, heeft een oogje op Belle, maar zij ziet hem niet staan.

Maurice gaat met een uitvinding naar een beurs, maar verdwaalt onderweg. Per toeval belandt hij in het kasteel van het Beest. De betoverde dienaren heten hem hartelijk welkom, maar het Beest zelf moet niets weten van de indringer. Maurice wordt opgesloten in de toren. Omdat haar vader niet terugkeert, gaat Belle naar hem op zoek waarna ook zij in het kasteel belandt. Daar maakt ze met het Beest een deal: ze zal vrijwillig voor de rest van haar leven bij hem blijven als hij haar vader laat gaan. Het Beest gaat akkoord.

Het Beest wordt er door zijn betoverde personeel op gewezen dat hij de vloek kan verbreken als het hem lukt om met Belle een liefdesband op te bouwen. Het Beest vraagt aan Belle of ze met hem wil dineren, maar Belle weigert hartgrondig. Belle krijgt meer vrijheid dan haar vader: zij mag in het hele kasteel komen behalve in de zijvleugel, waar de roos staat. Nieuwsgierig geworden komt Belle hier toch, waarop het Beest haar betrapt en het kasteel uit jaagt. Even later krijgt het Beest spijt en gaat haar achterna. Hij redt haar van een troep wolven en de twee keren terug naar het kasteel.

Het Beest is gewond geraakt en Belle verzorgt hem. Hierdoor begint de band tussen de twee langzaamaan steeds hechter te worden, terwijl ze elkaar eerst haatten. Het Beest doet Belle zijn hele bibliotheek cadeau en zij is hiermee ontzettend blij. Het hoogtepunt van hun groeiende relatie is een romantisch avondje waarbij Belle en het Beest in de balzaal dansen op het lied 'Belle en het Beest'.

Ondertussen probeert Maurice de dorpelingen zover te krijgen dat ze hem helpen Belle te redden, maar niemand gelooft zijn verhaal. Maurices gedrag brengt Gaston op een onzalig idee om Belle te chanteren: hij sluit een deal met de eigenaar van het lokale gesticht om Maurice daar op te laten sluiten als Belle niet instemt om met Gaston te trouwen. Maurice gaat ten einde raad zelf weer naar het kasteel, maar zakt onderweg in elkaar door uitputting. Wanneer Belle via de toverspiegel van het Beest verneemt wat er met haar vader is gebeurd, laat het Beest haar gaan zodat ze hem naar huis kan brengen. Hij houdt nu zoveel van haar dat hij dit niet kan weigeren, ook al betekent het voor hemzelf dat alle hoop om de betovering nog op tijd te verbreken hiermee vervlogen is. Het Beest geeft Belle tevens zijn toverspiegel mee, zodat ze hem altijd kan zien. Barstje, het theekopje (eigenlijk een jongetje van een jaar of zes), reist mee als verstekeling.

Belle vindt haar vader en de twee keren huiswaarts, waar Gaston en de dorpelingen hen opwachten. Om te bewijzen dat haar vader niet gek is, toont Belle het Beest aan de dorpelingen via de spiegel. Hierop praat Gaston de dorpelingen aan dat het Beest een gevaarlijk monster is dat zo snel mogelijk vernietigd moet worden. Belle en Maurice worden opgesloten terwijl Gaston en de dorpelingen naar het kasteel vertrekken. Barstje helpt de twee ontsnappen met behulp van Maurices eigen uitvinding. Op dat moment zijn de dorpelingen echter al bij het kasteel gearriveerd en ze beuken de poort in.

In het kasteel breekt een veldslag los tussen de dorpelingen en de betoverde kasteelbewoners, waarbij de dorpelingen uiteindelijk worden verjaagd. Gaston spoort het Beest op en gooit hem naar buiten op een kanteel. Aanvankelijk laat het Beest Gaston zijn gang gaan omdat zijn eigen leven toch al verloren is, maar wanneer het Beest ziet dat Belle is teruggekeerd vat hij nieuwe moed en vecht terug. Gaston doet alsof hij zich overgeeft, maar valt het Beest dan opnieuw aan en steekt hem neer. Met zijn laatste krachten slaat het Beest Gaston van de kasteelmuur af.

Belle bereikt het stervende Beest en bekent eindelijk dat ze van hem houdt, waarop de betovering net op tijd wordt verbroken. Het Beest verandert weer in de knappe prins van vroeger en geneest daarbij meteen ook van al zijn verwondingen. Ook het betoverde personeel verandert weer in echte mensen.

De film werd al met al een groot succes en kreeg vanuit bijna alle richtingen positieve reacties. De film had anno 2015 een score van 93% van de critici en een score van 92% van het publiek op Rotten Tomatoes. Bij de originele uitgave in 1991 haalde Disneys Beauty and the Beast in de Verenigde Staten 145 miljoen dollar op, en wereldwijd 403 miljoen. Daarmee was het de op twee na succesvolste film van 1991, na Terminator 2: Judgment Day en Robin Hood: Prince of Thieves.

De karakters van de diverse personages en het hoofdthema van de film (liefde als het ultieme reddingsmiddel) zijn onderwerp geweest van diverse psychologische analyses.

Volgens sommigen kan het gevecht aan het eind van de film tussen Gaston en het Beest, met de uiteindelijke overwinning voor het Beest, worden gezien als symbolisch voor de overwinning van het Beest op zijn oude zelf. Gaston vertegenwoordigt immers zo'n beetje alle negatieve karaktereigenschappen die het Beest eerder voor zijn betovering zelf als mens had.[7]

Academy Awards

Golden Globes

Grammy Awards

Overige Awards

Het verhaal kent naast de bekende Disney-verfilming nog een aantal andere bewerkingen. In 1946 was de verfilming van Cocteau al uitgekomen. In 1987 werd er een eerste Amerikaanse tv-serie gemaakt. In 2012 volgde een tweede, eveneens Amerikaanse tv-serie.[8] In 2017 werd er, eveneens door Disney, een live-actionremake gemaakt van de film.

• Hoewel het beest in wezen gewoon een mens is, wordt nergens in de film zijn naam genoemd. Hij wordt steevast aangesproken met ‘Beest’.
• In het videospel The D Game uit 1998 wordt de naam van het Beest weergegeven als "prins Adam".
• Aan het begin van de film, als verteld wordt hoe de prins verandert in het Beest, heeft Alan Menken een melodie gebruikt die geïnspireerd is op een onderdeel uit Le Carnaval des Animaux van de Franse componist C. Saint-Saëns: Aquarium.
• In de proloog van de film staat op een glas-in-loodraam de Latijnse spreuk “vincit qui se vincit” (wie zichzelf overwint, overwint) te lezen.
• Belle is als enige in haar dorp in het blauw gekleed, om aan te geven dat zij anders is. Later verschijnt het Beest tijdens het diner ook in het blauw. Belle verschijnt bij deze gelegenheid echter in het geel.
• De uithangborden bij de winkels in het dorp zijn alle Frans (boucherie, boulangerie, chapeau, l’argent, la vogue, la puissance, le + jambon, plantes et fleurs, café), behalve de boekwinkel, daar luidt de tekst op het uithangbord ‘bookseller’.
• Belles lievelingsboek vertoont opvallend veel overeenkomsten met wat haarzelf overkomt.
• De dans van Belle en het Beest in de beroemde balzaalscène is dezelfde als die van Aurora en prins Phillip in Doornroosje, een eerdere lange tekenfilm van Disney.
• Wanneer Gaston van de toren valt, verschijnt er op één frame een doodshoofd in zijn ogen.
• Terwijl het in het begin van de film nog stralend weer is, is het weer bij aankomst van het kasteel omgeslagen in sneeuw om daarna weer te veranderen op het moment dat Belle uit de kelder breekt, dan is de sneeuw namelijk opeens opgelost.