Lady en de Vagebond

Een pasgetrouwd echtpaar viert thuis Kerstmis. Jim, de man, schenkt de jonge Amerikaanse cockerspaniël Lady als kerstcadeau aan zijn vrouw. In de zes maanden erop is Lady het middelpunt van de aandacht in het huis. Tevens wordt ze vrienden met Jock en Snuffel (“Trusty” in de Engelstalige versie), twee honden uit de buurt.

De dingen veranderen wanneer Jim en zijn vrouw hun eerste kind verwachten. Lady ontmoet een zwerfhond die enkel bekendstaat als “de Vagebond” (the Tramp in de Engelstalige versie). Hij voorspelt haar dat als de baby er eenmaal is, de hond het huis uit wordt gezet. Hij lijkt gelijk te hebben daar Jim en zijn vrouw minder aandacht aan Lady schenken. Wanneer de baby er eenmaal is, moeten Jim en zijn vrouw enkele dagen weg. Jims oudere tante Saar (Sarah in de Engelstalige versie) komt in de tussentijd oppassen.

Hoewel Saar dol is op haar nieuwe neefje, mag ze Lady totaal niet. Haar katten Si en Am (tevens een verwijzing naar het ras van de katten "Siamezen", naar Siam, de oude naam voor Thailand) maken het er ook niet makkelijker op. Wanneer Saar voor Lady een muilkorf wil kopen, gaat ze ervandoor. Al snel wordt ze opgejaagd door een groep zwerfhonden, maar Vagebond komt haar te hulp. Samen maken ze een rondje door de stad, waarbij Vagebond haar dingen bijbrengt over het leven op straat. Hij nodigt haar uit voor een etentje bij een Italiaans restaurant, waarvan hij de eigenaar persoonlijk blijkt te kennen. De twee hebben een romantisch etentje waarbij ze samen een bord spaghetti leegeten.

De volgende dag wordt Lady gevangen door de hondenvanger. In het asiel leert ze van de daar aanwezige honden een andere kant van Vagebond kennen: hij heeft blijkbaar al veel vriendinnen gehad. Omdat Lady een halsband met haar adres draagt, wordt ze opgehaald door Saar. Thuis wordt Lady aan de ketting gelegd in de tuin. Vagebond zoekt haar op, maar ze confronteert hem met het nieuws over zijn andere vriendinnen. Hun ruzie wordt onderbroken wanneer Lady ziet hoe een grote rat de slaapkamer van de baby binnendringt. De twee honden dringen het huis binnen en Vagebond kan de rat doden. Het lawaai wekt Saar, die echter totaal niet snapt wat er aan de hand is. Ze sluit Lady op in de kelder en belt de hondenvanger om Vagebond op te halen, ze ziet hem aan voor een zwerfhond die de baby probeerde aan te vallen.

Net als de hondenvanger vertrekt, keren Jim en zijn vrouw terug. Lady toont hen de dode rat, waardoor alles duidelijk wordt. Jock en Snuffel zetten de achtervolging in en kunnen de wagen van de hondenvanger lang genoeg ophouden tot Jim en co arriveren met een taxi. Vagebond wordt vrijgelaten, maar Snuffel wordt overreden en breekt een poot.

De film eindigt wederom met Kerstmis. Vagebond is inmiddels geadopteerd door Jim en zijn vrouw. Lady en Vagebond hebben nu zelf vier puppy's; de drie teefjes Fifi, Lili en Mimi die sprekend op hun moeder lijken, terwijl het enige jongetje, Rakker (Scamp), sprekend op zijn vader lijkt.

In de oorspronkelijke Nederlandse nasynchronisatie zijn de stemmen te horen van Jan Apon, Nina Bergsma, Hetty Blok, Harry Bronk, Henk Dorel, Henny Fontaine, Ans Heidendaal, Lo van Hensbergen, Lex Karsemeijer, Han Koning, Gerard van Krevelen, Jenny van Maerlant, Sonja Oosterman, Léon Povel, Bert Robbe, Mela Soesman, Gré Spierenburg en Otto Sterman.

Het verhaal van de film is gebaseerd op een kort verhaal van Ward Greene getiteld “Happy Dan, The Cynical Dog”. Joe Grant werkte dit verhaal uiteindelijk uit tot het scenario voor de film. Toen Disney besloot inderdaad een film te maken, gebaseerd op dit scenario, vroegen ze Greene om alvast een boekversie van het scenario te schrijven, zodat het publiek bekend zou zijn met het verhaal.

Tijdens productie onderging het scenario nog enkele veranderingen. Zo stond Vagebond (Tramp) eerst bekend als Homer, Rags en Bozo. Het personage tante Saar was in het oorspronkelijke scenario een stereotiepe bazige schoonmoeder. De hele film wordt gezien vanuit het perspectief van de honden, waardoor de gezichten van de menselijke personages, maar zelden in beeld komen.

Het is de enige Disneyfilm waarin twee van de bijpersonages, Jock en Snuffel, de helden zijn in de climax.

• In 1956 won de film een David di Donatello in de categorie beste buitenlandse productie.
• Eveneens in 1956 werd de film genomineerd voor een BAFTA Film Award in de categorie Best Animated Film. Uiteindelijk won Walt Disney de prijs niet.
• In 2006 werd de film genomineerd voor een Satellite Award in de categorie Best Youth Dvd. Ook deze prijs werd niet gewonnen.

• In november 2019 bracht Walt Disney Pictures een liveactionremake van de film uit, met dezelfde naam.

• (en)  ‌Lady en de Vagebond in de Internet Movie Database