Ampul (mis)

Een ampul of buret is een glazen of metalen schenkkannetje dat tijdens de katholieke Mis wordt gebruikt om water en wijn in de miskelk te gieten. Ampullen komen steeds per paar voor.

Deel van de serie over
kerkelijk gerei

waaronder paramenten
en liturgisch vaatwerk

gebruikt in de liturgie

Liturgisch vaatwerk
Vasa sacra
Miskelk · Pateen
Kelklepeltje
Ciborie · Monstrans
Pyxis · Custodiale

Vasa non sacra
Ampullen · Wijwatervat
Olievaatje
Wierookvat · Ablutievat

Paramenten
Amict · Albe · Baarkleed · Cingel
Tuniek · Dalmatiek · Fanon
Kazuifel · Manipel · Stola
Gremiale · Benedictievelum
Mijter

Koorkledij
Rochet · Superplie
Koorkap · Cappa magna
Kovel

Kelkgerei
Bursa · Kelkvelum
Ciborievelum

Kerklinnen
Corporale · Kelkdoekje
Lavabodoekje · Palla
Altaardwaal

Kerkinterieur
Altaar · Ambo
Biechtstoel · Communiebank
Doksaal · Doopvont
Faldistorium
Godslamp · Hoogaltaar
Heilig Kruisaltaar
Katheder · Preekstoel
Sedilia
Tabernakel · Volksaltaar

Liturgische boeken
Altaarmissaal
Benedictionale · Brevier
Evangeliarium · Evangelistarium
Graduale · Kyriale
Lectionarium
Psalter · Rituaal
Sacramentarium · Volksmissaal

Overige
Flambouw · Processiekruis
Altaargong · Altaarschel · Sanctusbel
Wijwaterkwast · Scheepje
Doopschelp · Lessenaar
Thabor · Antependium
Paaskaars · Adventskrans

Ze zijn dikwijls van zilver en zijn veelal sluitbaar met een kapje. Vooral de barokke exemplaren vallen op door hun rijke versiering. Vaak is de ampul voor de wijn versierd met druivenranken, de ampul voor het water met golfjes, vissen of schelpen. De ampul die voor het water bestemd is, is ook vaak te herkennen aan de letter A (Aqua) en deze voor de wijn draagt dan de letter V (Vinum). Bij de ampullen hoort doorgaans een zilveren lavaboblad[1], soms met noppen waarop de ampullen precies passen en dat in de H. Mis bij de handenwassing (lavabo) wordt gebruikt.

De ampul met het water wordt in de Mis een derde maal gebruikt bij de ablutie (het reinigen van de kelk en van de vingers van de priester na de H. Communie).

In de neogotiek kwamen glazen modellen in verguld koperen monturen in de mode. Door de breekbaarheid van dit materiaal is dit type ampul tegenwoordig zeldzaam en kostbaar.

Sinds het Tweede Vaticaans Concilie wordt op vele plaatsen waar de Mis volgens de liturgie van Paulus VI wordt gevierd, de handenwassing niet met behulp van de waterampul uitgevoerd, maar met een specifieke schenkkan en schaal: de lavabokan en lavaboschaal.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.