zonder

Nederlands
Uitspraak
  • Geluid:  zonder    (hulp, bestand)
  • IPA: / 'zɔndər /
Woordafbreking
  • zon·der
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘voorzetsel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901 [1]
  • afkomstig van:
Middelnederlands: sonder
Oudnederlands: sunder
Germaans: *sehwanan
Indo-Europees: *sundraz
  • Verwant in Germaans:
West: Engels: asunder (Angelsaksisch: sundran), (Oudhoogduits: suntar, suntir), Fries: sûnder (Oudfries: sunder)
Noord: Zweeds: sönder, Deens: sønder, Noors: sundur/sønder, ( Oudnoords: í sundr), IJslands: sundur
Oost: Gotisch: sundro

Voorzetsel
  1. in afwezigheid van.
    • We gaan zonder Jan, ik film zonder hulpmiddelen, zonder twijfel. 
Antoniemen
Verwante begrippen
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
   
  • Zonder (te) blikken of (te) blozen
zonder zich van iemand iets aan te trekken en zonder te schamen
  • Zonder geluk vaart niemand wel
alleen met hard werken komt men er niet, ook een beetje geluk is nodig om ergens te komen
  • Zonder slag of stoot overgeven/etc
zonder verzet
  • Als een kip zonder kop
zonder beraad, onbesuisd
  • Er zonder kleerscheuren afkomen
helemaal niets mankeren na een ongeluk
  • Geen rook zonder vuur
bij iedere gebeurtenis hoort een oorzaak. Van de meeste geruchten is er altijd wel iets waar
  • Geen rozen zonder doornen
achter alle leuke/goede dingen zitten ook minder leuke kanten
  • Je kan geen omelet maken zonder eieren te breken
om iets te bereiken moet je kosten maken of moeite doen
  • Meisjes die bloemen dragen, mag je kussen zonder te vragen
zich mooier voordoen dan men is, is vragen om moeilijkheden
Vertalingen
    1. In afwezigheid van   

Werkwoord
vervoeging van
zonderen

zonder

  1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van zonderen
    • Ik zonder. 
  2. gebiedende wijs van zonderen
    • Zonder! 
  3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van zonderen
    • Zonder je? 

Gangbaarheid
  • Het woord zonder staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Verwijzingen
  1. "zonder" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.