Tollebeek

Tollebeek is genoemd naar Tollebeke, een bezit van de heren van Kuinre, waarvan de ligging onbekend is. De naam wordt voor het eerst genoemd in 1364. Voor de interpretatie levert het tweede deel geen probleem op, met tolle ligt het iets moeilijker. Er valt te denken aan een plaats waar een tol geheven werd; de Zeeuwse plaats Tholen komt zo aan zijn naam. Tol kan evenwel ook 'tak' betekenen. Voor de naam van de Belgische plaats Tollembeek, bij Brussel, is dan ook een betekenis 'takke- of hakhoutbeek' gesuggereerd.

Na het droogvallen van de polder in 1942 is het dorp Tollebeek gesticht in 1957, als laatste dorp in de Noordoostpolder. De naam Tollebeek verwijst naar een oud landgoed van de Heren van Kuinre; In den tijde 1364 was Tollebeke een landgoeth nevens de sijtack van de rivier Nagel, dwelc den Heeren van Kuinre behoord…. Dit is dan ook de reden, dat alle straatnamen in Tollebeek verwijzen naar de jacht. Tollebeek is ontworpen door dr. ir. Nix, architect uit Rotterdam. Het dorp wordt daarom ook wel dorp van niks genoemd. Het dorpsfront is naar de Urkervaart gekeerd. Nix beschrijft het dorp als een omzoomde nederzetting met groene kamers.

Aan de rand van Tollebeek staat een oude barak uit de tijd dat de Noordoostpolder opgebouwd werd. Deze barak waarvan de Tollebekers denken dat deze behoorde tot kamp Tollebeek, is ooit een barak uit een werkkamp geweest, uit een van de vele kampen van waaruit pioniers de polder opbouwden. Waarschijnlijk ging het hier om een woonbarak. Rijkswaterstaat heeft deze barak geschonken aan de Tollebeker bevolking als kleedgebouw voor de voetbal en ijsclub gebouw. Later heeft de voetbalclub een voormalig clubgebouw vanuit Bant gekregen, omdat daar de zaterdag- en zondagclubs fuseerden. Deze barak is de enig overgebleven barak in de Noordoostpolder. Met subsidie is deze barak aan de buitenkant gerenoveerd. Rondom de barak is informatie te vinden over het leven in het kamp. Tegenwoordig zit er een lokale dartvereniging in het gebouw.

Op 30 april 1994 bezocht de koninklijke familie Emmeloord en Urk. Er was gepleit om een tussenstop in Tollebeek te maken, omdat de koninklijk bus door het dorp zou rijden. Het bezoek ging echter niet door. In 1998 trad de Urkervaart door hevige regenval buiten zijn oevers. Hele akkers rondom het dorp stonden blank. Ook veel inwoners van Tollebeek hadden overlast van het water. Koningin Beatrix en minister-president Wim Kok kwamen persoonlijk langs om de schade op te nemen. Veel dorpsbewoners waren blij verrast en zagen het bezoek van Beatrix als compensatie voor Koninginnedag 1994. Tollebeek vierde in 2017 het 60-jarig bestaan. Tussen 2002 en 2010 is Tollebeek heel hard gegroeid door de aanleg van een nieuwe woonwijk. De afstand tussen Tollebeek en Urk is daarmee en door de forse uitbreidingen van het vissersdorp steeds kleiner aan het worden. Zo vallen verschillende delen van het buitengebied niet langer meer onder Tollebeek. In Tollebeek wonen ook veel oud-Urkers. Veel jonge Urkers trekken naar het dorp, vanwege de lagere huizenprijzen.[2] Een en ander heeft een (lichte) identiteitsverandering tot gevolg. Zo ging bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 24% van de stemmen naar de SGP, hoger dan in enig ander dorp in de Noordoostpolder. Het CDA en ChristenUnie kregen respectievelijk 22 en 9% van het stemmenaantal.[3]

De vlag van Tollebeek (een ontwerp van Hendrik Fokkema), is gemaakt tijdens het 25-jarig bestaan. Centraal staat het hert, hierin uit zich de betrokkenheid met de jacht. Het blauw van het water symboliseert de Zuiderzee. De rode kleur geeft de daken van de huizen weer. Het gele vlak staat voor het graan.

• Tollembeek (België)

• Boer Wim uit Tanzania, deelnemer aan Boer Zoekt Vrouw (internationale editie)
• Sippie Tigchelaar, schaatsster
• Familie Jelies, deelnemer aan Een Huis Vol

• 
  Een straat in Tollebeek. Oorspronkelijk was de rijbaan smaller en was er aan beide zijden een brede groenstrook. Toen het autobezit later toenam is een deel van de groenstroken verwijderd ten behoeve van parkeerplaatsen.
• 
  In de loop van de jaren is de grond ingeklonken. Vanwege hun palenfundering zakten de huizen niet mee, waardoor deze uit lijken te steken.

• Lijst van gemeentelijke monumenten in Tollebeek

• Tollebeek website

Zie de categorie Tollebeek van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

	Plaatsen in de gemeente Noordoostpolder
Hoofdplaats: Emmeloord Dorpen: Bant · Creil · Ens · Espel · Kraggenburg · Luttelgeest · Marknesse · Nagele · Rutten · Schokland · Tollebeek Buurtschap: Schokkerhaven Flevoland: Steden en dorpen      Nederland: Provincies · Gemeenten