Super Bowl

De Super Bowl is de American footballfinale die elk jaar in februari gespeeld wordt in de Verenigde Staten tussen de kampioenen van de American Football Conference en National Football Conference, de twee professionele competities die verenigd zijn onder de National Football League, die de Super Bowl organiseert.

Super Bowl
Portaal    Sport

De Super Bowl is een van de belangrijkste sportevenementen in de Verenigde Staten en wordt vaak officieus beschouwd als een nationale feestdag.[1][2] De wedstrijd was meermaals het best bekeken televisieprogramma van het jaar in de Verenigde Staten en hoort met meer dan honderd miljoen kijkers samen met de finale van de UEFA Champions League tot de best bekeken sportevenementen ter wereld.

De Super Bowl XLIX die op 1 februari 2015 gespeeld en uitgezonden werd, was met een gemiddelde van 114,4 miljoen kijkers het best bekeken programma ooit in de Verenigde Staten. Het verbeterde het record van de Super Bowl die een jaar eerder gespeeld werd, waarnaar 112,3 miljoen mensen keken.[3] Hiermee zette het evenement weer een volgende stap in de dominantie als kijkcijferkanon sinds Super Bowl XLIV in 2010, die een 27 jaar oud record verbrak van de kijkcijfers die de televisieserie M*A*S*H haalde tijdens de uitzending van de laatste aflevering in 1983.[4]

Oorsprong van de Super Bowl

De National Football League werd in 1920 opgericht als de American Professional Football Conference en kreeg vrij snel zijn huidige naam. In het begin van de jaren zestig kreeg de competitie concurrentie van de American Football League, die in 1959 opgericht werd. In het midden van de jaren zestig startten fusiegesprekken tussen de twee bonden en op 8 juni 1966 werd een akkoord bereikt om de twee bonden te fusioneren in 1970. Bovendien zouden de twee bonden in 1967 de eerste finale spelen tussen de twee kampioenen van de beide competities onder de naam AFL-NFL World Championship Game, wat later bekend zou worden als de eerste Super Bowl, de finale die vanaf toen jaarlijks gespeeld wordt tussen de kampioenen van de National Football Conference, het oude National Football League en nu onderdeel van de fusie en de American Football Conference, voor de fusie bekend als de American Football League.

Aanloop naar de Super Bowl

Traditioneel start het American Football-seizoen in september. De tweeëndertig teams werken hun wedstrijden af in respectievelijk de NFC en de AFC in hun eigen divisie van vier teams. Tegen het einde van december zijn de competities afgelopen, waarna in januari de play-offs worden gespeeld die twee kampioenen opleveren, één uit de NFC en één uit de AFC. Deze twee teams spelen de Super Bowl.

De wedstrijd

De wedstrijd werd tot 2001 steeds in de maand januari gehouden, vanaf 2004 wordt de wedstrijd steeds in de eerste week van februari gespeeld. Het stadion waar de wedstrijd gespeeld zal worden, wordt doorgaans drie tot vijf jaar voor de betreffende Super Bowl vastgelegd. De Super Bowl wordt doorgaans op neutraal terrein gespeeld en daarom is er een regeling om het thuis- en uitteam vast te stellen. De teams uit de AFC worden beschouwd als het thuisteam in de Super Bowls met een even nummer, de teams uit de NFC hebben het thuisvoordeel tijdens de Super Bowls met een oneven nummer. De volgnummers van de Super Bowl wordt traditioneel met Romeinse cijfers geschreven. Na de wedstrijd wordt aan het winnend team de trofee "Vince Lombardi" uitgereikt, genoemd naar New York Giants, Green Bay Packers en Washington Redskins-coach die in 1970 overleed aan kanker. De beste speler wordt bekroond met de Super Bowl Most Valuable Player Award.

Televisie en amusement
Madonna in 2012

De Super Bowl wordt in de Verenigde Staten afwisselend uitgezonden op de zenders CBS, Fox en NBC. In Europa wordt de wedstrijd onder meer uitgezonden op de Britse zender BBC en diverse FOX zenders, ook in Nederland wordt de wedstrijd uitgezonden door Fox Sports.

Voor de start van de wedstrijd wordt traditioneel het Amerikaanse volkslied gebracht, The Star-Spangled Banner, gezongen door een zanger of zangeres die begeleid wordt door een orkest van een universiteit of van het leger. Artiesten die het volkslied zongen zijn onder meer Diana Ross, Neil Diamond, Billy Joel, Whitney Houston, Cher, Beyoncé, Christina Aguilera en Lady Gaga.

Tijdens de rust van een Super Bowl wedstrijd wordt er een halftime show gehouden. Dit is al een traditie sinds de eerste Super Bowl in 1967, toen enkele marsbands en de trompettist Al Hirt optraden. Later werden er vooral bekende popartiesten gevraagd. Tijdens de Super Bowl XXXVIII op 1 februari 2004 veroorzaakte het optreden van Janet Jackson en Justin Timberlake een enorme rel toen bij het optreden even een borst van de zangeres zichtbaar was, wat vanaf dan algemeen bekend werd onder de naam nipplegate.[5] Als gevolg hiervan wordt de Super Bowl voortaan met een kleine vertraging uitgezonden.

Volkslied en halftime show

Performers van het volkslied en tijdens de halftime show sinds 1990.

EditieJaarVolksliedHalftime show
XXIV1990Aaron NevillePete Fountain, Doug Kershaw, Irma Thomas & verscheidene marching bands
XXV1991Whitney HoustonNew Kids on the Block
XXVI1992Harry Connick, Jr.Gloria Estefan, Olympische kunstrijders, Brian Boitano & Dorothy Hamill
XXVII1993Garth BrooksMichael Jackson
XXVIII1994Natalie ColeClint Black, Tanya Tucker, Travis Tritt, The Judds
XXIX1995Kathie Lee GiffordPatti Labelle, Indiana Jones & Marion Ravenwood, Teddy Pendergrass, Tony Bennett, Arturo Sandoval, Miami Sound Machine
XXX1996Vanessa L. WilliamsDiana Ross
XXXI1997Luther VandrossThe Blues Brothers (Dan Aykroyd, John Goodman & James Belushi), ZZ Top, James Brown
XXXII1998JewelBoyz II Men, Smokey Robinson, Martha Reeves, The Temptations, Queen Latifah
XXXIII1999CherChaka Khan, Gloria Estefan, Stevie Wonder, Big Bad Voodoo Daddy, Savion Glover, Kiss
XXXIV2000Faith HillPhil Collins, Christina Aguilera, Enrique Iglesias, Toni Braxton, Edward James Olmos (verteller)
XXXV2001Backstreet BoysBen Stiller, Adam Sandler, Chris Rock, Aerosmith, *NSYNC, Britney Spears, Mary J. Blige, Nelly
XXXVI2002Mariah CareyU2
XXXVII2003Dixie ChicksShania Twain, No Doubt, Sting
XXXVIII2004Beyoncé KnowlesJanet Jackson, P. Diddy, Nelly, Kid Rock, Justin Timberlake
XXXIX2005U.S. Military, Coast Guard & Naval AcademyPaul McCartney
XL2006Aaron Neville & Aretha FranklinThe Rolling Stones
XLI2007Billy JoelPrince
XLII2008Jordin SparksTom Petty and the Heartbreakers
XLIII2009Jennifer HudsonBruce Springsteen and the E Street Band
XLIV2010Carrie UnderwoodThe Who
XLV2011Christina AguileraThe Black Eyed Peas, Usher, Slash
XLVI2012Kelly ClarksonMadonna, LMFAO, Cirque du Soleil, Nicki Minaj, M.I.A., Cee Lo Green
XLVII2013Alicia KeysBeyoncé Knowles, Destiny's Child
XLVIII2014Renée FlemingBruno Mars , Red Hot Chili Peppers[6]
XLIX2015Idina MenzelKaty Perry, Lenny Kravitz, Missy Elliott
502016Lady GagaColdplay, Beyoncé, Bruno Mars
LI2017Luke BryanLady Gaga
LII2018P!nkJustin Timberlake
LIII2019Gladys KnightMaroon5, Travis Scott, Big Boi
LIV2020Demi LovatoJennifer Lopez, Shakira,

Edities
# Editie Datum Winnend team Score Verliezend team Stadion Stad Toeschouwers
1I15 januari 1967Green Bay Packers35–10Kansas City ChiefsLos Angeles Memorial ColiseumLos Angeles, Californië61.946
2II14 januari 1968Green Bay Packers33–14Oakland RaidersMiami Orange BowlMiami, Florida75.546
3III12 januari 1969New York Jets16–7Baltimore ColtsMiami Orange BowlMiami, Florida75.389
4IV11 januari 1970Kansas City Chiefs23–7Minnesota VikingsTulane StadiumNew Orleans, Louisiana80.562
5V17 januari 1971Baltimore Colts16–13Dallas CowboysMiami Orange BowlMiami, Florida79.204
6VI16 januari 1972Dallas Cowboys24–3Miami DolphinsTulane StadiumNew Orleans, Louisiana81.023
7VII14 januari 1973Miami Dolphins14–7Washington RedskinsLos Angeles Memorial ColiseumLos Angeles, Californië90.182
8VIII13 januari 1974Miami Dolphins24–7Minnesota VikingsRice StadiumHouston, Texas71.882
9IX12 januari 1975Pittsburgh Steelers16–6Minnesota VikingsTulane StadiumNew Orleans, Louisiana80.997
10X18 januari 1976Pittsburgh Steelers21–17Dallas CowboysMiami Orange BowlMiami, Florida80.187
11XI9 januari 1977Oakland Raiders32–14Minnesota VikingsRose BowlPasadena, Californië103.438
12XII15 januari 1978Dallas Cowboys27–10Denver BroncosLouisiana SuperdomeNew Orleans, Louisiana76.400
13XIII21 januari 1979Pittsburgh Steelers35–31Dallas CowboysMiami Orange BowlMiami, Florida79.484
14XIV20 januari 1980Pittsburgh Steelers31–19Los Angeles RamsRose BowlPasadena, Californië103.985
15XV25 januari 1981Oakland Raiders27–10Philadelphia EaglesLouisiana SuperdomeNew Orleans, Louisiana76.135
16XVI24 januari 1982San Francisco 49ers26–21Cincinnati BengalsPontiac SilverdomePontiac, Michigan81.270
17XVII30 januari 1983Washington Redskins27–17Miami DolphinsRose BowlPasadena, Californië103.667
18XVIII22 januari 1984Los Angeles Raiders38–9Washington RedskinsTampa StadiumTampa, Florida72.920
19XIX20 januari 1985San Francisco 49ers38–16Miami DolphinsStanford StadiumStanford, Californië84.059
20XX26 januari 1986Chicago Bears46–10New England PatriotsLouisiana SuperdomeNew Orleans, Louisiana73.818
21XXI25 januari 1987New York Giants39–20Denver BroncosRose BowlPasadena, Californië101.063
22XXII31 januari 1988Washington Redskins42–10Denver BroncosJack Murphy StadiumSan Diego, Californië73.302
23XXIII22 januari 1989San Francisco 49ers20–16Cincinnati BengalsJoe Robbie StadiumMiami, Florida75.129
24XXIV28 januari 1990San Francisco 49ers55–10Denver BroncosLouisiana SuperdomeNew Orleans, Louisiana72.919
25XXV27 januari 1991New York Giants20–19Buffalo BillsTampa StadiumTampa, Florida73.813
26XXVI26 januari 1992Washington Redskins37–24Buffalo BillsMetrodomeMinneapolis, Minnesota63.130
27XXVII31 januari 1993Dallas Cowboys52–17Buffalo BillsRose BowlPasadena, Californië98.374
28XXVIII30 januari 1994Dallas Cowboys30–13Buffalo BillsGeorgia DomeAtlanta, Georgia72.817
29XXIX29 januari 1995San Francisco 49ers49–26San Diego ChargersJoe Robbie StadiumMiami, Florida74.107
30XXX28 januari 1996Dallas Cowboys27–17Pittsburgh SteelersSun Devil StadiumTempe, Arizona76.347
31XXXI26 januari 1997Green Bay Packers35–21New England PatriotsLouisiana SuperdomeNew Orleans, Louisiana72.301
32XXXII25 januari 1998Denver Broncos31–24Green Bay PackersQualcomm StadiumSan Diego, Californië68.912
33XXXIII31 januari 1999Denver Broncos34–19Atlanta FalconsPro Player StadiumMiami, Florida74.803
34XXXIV30 januari 2000St. Louis Rams23–16Tennessee TitansGeorgia DomeAtlanta, Georgia72.625
35XXXV28 januari 2001Baltimore Ravens34–7New York GiantsRaymond James StadiumTampa, Florida71.921
36XXXVI3 februari 2002New England Patriots20–17St. Louis RamsLouisiana SuperdomeNew Orleans, Louisiana72.922
37XXXVII26 januari 2003Tampa Bay Buccaneers48–21Oakland RaidersQualcomm StadiumSan Diego, Californië67.603
38XXXVIII1 februari 2004New England Patriots32–29Carolina PanthersReliant StadiumHouston, Texas71.525
39XXXIX6 februari 2005New England Patriots24–21Philadelphia EaglesTIAA Bank FieldJacksonville, Florida78.125
40XL5 februari 2006Pittsburgh Steelers21–10Seattle SeahawksFord FieldDetroit, Michigan68.206
41XLI4 februari 2007Indianapolis Colts29–17Chicago BearsDolphin StadiumMiami, Florida74.512
42XLII3 februari 2008New York Giants17–14New England PatriotsUniversity of Phoenix StadiumGlendale, Arizona71.101
43XLIII1 februari 2009Pittsburgh Steelers27–23Arizona CardinalsRaymond James StadiumTampa, Florida70.774
44XLIV7 februari 2010New Orleans Saints31–17Indianapolis ColtsSun Life StadiumMiami, Florida74.059
45XLV6 februari 2011Green Bay Packers31–25Pittsburgh SteelersCowboys StadiumArlington, Texas103.219
46XLVI5 februari 2012New York Giants21–17New England PatriotsLucas Oil StadiumIndianapolis, Indiana68.658
47XLVII3 februari 2013Baltimore Ravens34–31San Francisco 49ersMercedes-Benz SuperdomeNew Orleans, Louisiana71.024
48XLVIII2 februari 2014Seattle Seahawks43–8Denver BroncosMetLife StadiumEast Rutherford, New Jersey82.529
49XLIX1 februari 2015New England Patriots28-24Seattle SeahawksUniversity of Phoenix StadiumGlendale, Arizona70.288
50507 februari 2016Denver Broncos24-10Carolina PanthersLevi's StadiumSanta Clara, California71.088
51LI5 februari 2017New England Patriots34-28 OTAtlanta FalconsNRG StadiumHouston, Texas70.807
52LII4 februari 2018Philadelphia Eagles41–33New England PatriotsU.S. Bank StadiumMinneapolis, Minnesota67.612
53LIII3 februari 2019New England Patriots13-3Los Angeles RamsMercedes-Benz StadiumAtlanta, Georgia70.081
54LIV2 februari 2020Kansas City Chiefs31-20San Francisco 49ersHard Rock StadiumMiami Gardens, Florida62.417
55LV7 februari 2021Raymond James StadiumTampa, Florida
56LVI6 februari 2022SoFi StadiumLos Angeles, California
57LVII5 februari 2023State Farm StadiumGlendale, Arizona
58LVIII4 februari 2024Mercedes-Benz SuperdomeNew Orleans, Louisiana

Overwinningen en finaleplaatsen per team
Barack Obama met een shirt van de Pittsburgh Steelers, het team dat gedeeltelijk recordhouder is met zes Super Bowl-overwinningen
Rang Team Winst Verlies
1New England Patriots65
2Pittsburgh Steelers62
3Dallas Cowboys53
4San Francisco 49ers52
5Green Bay Packers41
6New York Giants41
7Denver Broncos35
8Los Angeles/Oakland Raiders32
9Washington Redskins32
10Miami Dolphins23
11Baltimore/Indianapolis Colts22
12Kansas City Chiefs21
13Baltimore Ravens20
14Los Angeles/St. Louis Rams13
15Philadelphia Eagles12
16Seattle Seahawks12
17Chicago Bears11
18Tampa Bay Buccaneers10
19New Orleans Saints10
20New York Jets10
21Minnesota Vikings04
22Buffalo Bills04
23Carolina Panthers02
24Cincinnati Bengals02
25Atlanta Falcons02
26San Diego Chargers01
27Tennessee Titans01
28Arizona Cardinals01
Zie de categorie Super Bowl van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Super Bowl
1967–1969 ·I (1967) · II (1968) · III (1969)
1970–1979 ·IV (1970) · V (1971) · VI (1972) · VII (1973) · VIII (1974) · IX (1975) · X (1976) · XI (1977) · XII (1978) · XIII (1979)
1980–1989 ·XIV (1980) · XV (1981) · XVI (1982) · XVII (1983) · XVIII (1984) · XIX (1985) · XX (1986) · XXI (1987) · XXII (1988) · XXIII (1989)
1990–1999 ·XXIV (1990) · XXV (1991) · XXVI (1992) · XXVII (1993) · XXVIII (1994) · XXIX (1995) · XXX (1996) · XXXI (1997) · XXXII (1998) · XXXIII (1999)
2000–2009 ·XXXIV (2000) · XXXV (2001) · XXXVI (2002) · XXXVII (2003) · XXXVIII (2004) · XXXIX (2005) · XL (2006) · XLI (2007) · XLII (2008) · XLIII (2009)
2010–2019 ·XLIV (2010) · XLV (2011) · XLVI (2012) · XLVII (2013) · XLVIII (2014) · XLIX (2015) · 50 (2016) · LI (2017) · LII (2018) · LIII (2019)
2020–2029 ·LIV (2020) · LV (2021)
National Football League

American Football Conference

Oostdivisie:Buffalo Bills · Miami Dolphins · New England Patriots · New York Jets
Noorddivisie:Baltimore Ravens · Cincinnati Bengals · Cleveland Browns · Pittsburgh Steelers
Zuiddivisie:Houston Texans · Indianapolis Colts · Jacksonville Jaguars · Tennessee Titans
Westdivisie:Denver Broncos · Kansas City Chiefs · Los Angeles Chargers · Oakland Raiders

National Football Conference

Oostdivisie:Dallas Cowboys · New York Giants · Philadelphia Eagles · Washington Redskins
Noorddivisie:Chicago Bears · Detroit Lions · Green Bay Packers · Minnesota Vikings
Zuiddivisie:Atlanta Falcons · Carolina Panthers · New Orleans Saints · Tampa Bay Buccaneers
Westdivisie:Arizona Cardinals · Los Angeles Rams · San Francisco 49ers · Seattle Seahawks

Super Bowl · Pro Bowl

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.