Rollegem

Rollegem is een dorp in de Belgische provincie West-Vlaanderen en een deelgemeente van Kortrijk. Het landelijk dorp ligt een vijftal kilometer ten zuiden van het stadscentrum van Kortrijk, in het gebied tussen de rivieren de Leie en de Schelde. Het dorp wordt begrensd door Aalbeke, Bellegem en Moeskroen.

Rollegem
Deelgemeente in België

Situering
Gewest Vlaanderen
Provincie West-Vlaanderen
Gemeente Kortrijk
Coördinaten50° 46′ NB, 3° 16′ OL
Algemeen
Oppervlakte8,47 km²
Inwoners (31/12/2013)2.724
(322 inw./km²)
Overig
Postcode8510
Detailkaart
Locatie Rollegem in Kortrijk
Portaal    België

In het zuiden van Rollegem, op de grens met het Henegouwse Lowingen (Luingne), ligt het gehuchtje Tombroek.

Geschiedenis

In de 6e eeuw na Chr. kwam een Frankische nederzetting zich vestigen in de streek. Die nederzetting droeg de Germaanse naam 'Hrodilinga-haim', wat betekent: heem of woning van de Rodelingen, afstammelingen van Rollo. De volgende eeuwen werden gekenmerkt door een langzame kerstening van de bevolking van de gewesten. Geleidelijk groeide Rollegem uit tot een nederzetting met een grote omwalde hoeve, het latere Hof van Rollegem en daarna een kerk. In de 12e eeuw wordt Rollegem voor het eerst vermeld als parochie.

Aan het eind van de 14e eeuw brak te Gent een opstand uit tegen het grafelijk gezag met als gevolg dat de hele streek tussen Kortrijk en Oudenaarde meermaals werd afgeschuimd door enerzijds de grafelijke troepen en anderzijds de Gentse milities. In Rollegem konden de rebellen op sympathie rekenen en een 10-tal inwoners namen actief deel aan de opstand. Nadien moesten zij dit bekopen met de dood of opsluiting.

Dirck Van Delen - Beeldenstorm in een kerk (1630)

In 1566 brak de beeldenstorm los waarbij honderden kerken, kloosters en kastelen geplunderd of verwoest werden. Ook in Rollegem ontsnapten ze niet aan deze gruwel. Eerst en vooral was er een grote terugloop van poorters: in 1575 telde men 139 inwoners ingeschreven als buitenpoorters, 10 jaar later was dit aantal al gedaald naar 54. Dergelijke cijfers duiden op een sterke ontvolking: talrijke protestanten sloegen op de vlucht naar veiliger oorden. Door de ontvolking stortte de landbouw in elkaar, slechts 22% van de beschikbaar landbouwoppervlak werd bezaaid in 1586. Deze crisis in de landbouw veroorzaakte tevens grote verschuivingen in het grondbezit, huuropbrengsten en inning van tienden en renten. De streek werd onveilig gemaakt door allerlei benden die gebruik maakten van het ontstane machtsvacuüm. Het 12-jarig bestand bracht terug vrede in de regio.

Oudste plattegrond van het dorpscentrum, opgemaakt in 1628 door landmeter Louis de Bersaques.

In 1621 kwam Rollegem na de dood van aartshertog Albrecht terug onder de Spaanse kroon. Dit leidde door de Spaanse opmars tot een Franse inval waarbij de meeste Frans-Vlaamse steden in Franse handen vielen. De ligging van Rollegem, dicht bij Frankrijk en bij de vestiging Kortrijk, had verstrekkende gevolgen. Om de Franse grens tegen invallen te beveiligen, bouwden de Fransen een aaneengesloten linie van veldforten en versterkingen die dwars door Rollegem liep. Wegens de aanhoudende plundertochten van het Franse leger, lagen heel wat Rollegemse hoeven er verlaten bij. Bovendien brak in 1694 de pest uit waardoor de bevolking nog eens verminderde met 15%. Uit bevolkingscijfers blijkt dat tegen eind december 1694 het bevolkingsaantal teruggelopen was tot slechts 572 inwoners. Op 20 september 1697 werd de Vrede van Rijswijk bekrachtigd waardoor er eindelijk rust kwam voor de Rollegemse bevolking.

Helaas was deze vrede van korte duur want kort daarop brak de Spaanse Successieoorlog uit die woedde van 1701 tot 1713 waarbij arbeiders en soldaten uit de gemeente werden opgeëist. Tevens waren leveringen van allerlei materialen voor de vestiging Kortrijk en afpersingen door ronddolende soldaten dagelijkse kost voor de inwoners van Rollegem. Vanuit het kasteel van Helkijn voerden de Fransen meerdere plundertochten uit in de omliggende dorpen. In Rollegem werden niet minder dan 33 ongeregeldheden door Fransen genoteerd. In 1713 kwam een einde aan deze ellende door de Vrede van Utrecht.

Hierna volgde een periode van 30 jaar rust en heropbouw. De bevolking nam opnieuw toe en de huiselijke nijverheden bloeiden terug op. In 1744 brak echter de Oostenrijkse Successieoorlog uit en werd de Rollegemse bevolking opnieuw verplicht tot het leveren van materialen (stro, paarden, haver, meel, wagens, hout, arbeiders) aan de vestiging van Kortrijk. Tot overmaat van ramp kreeg de streek af te rekenen met runderpest, 55 plaatselijke hoeven werden hierdoor getroffen.

Tijdens de tweede helft van de 18e eeuw ontstonden nieuwe opvattingen over maatschappij en samenleving die in Frankrijk zouden uitmonden in de Franse Revolutie. Het Oostenrijkse bestuur verbood bij decreet verdere uitbreiding van kerkelijke bezittingen. Hierdoor werd het kerkbestuur van Rollegem gedwongen een 30-tal percelen land en bos van de hand te doen. In 1792 werd een declaratie opgemaakt van alle goederen, tienden en andere rechten in Rollegem (dit liep echter niet van een leien dakje daar de 'pachters niet t'huys en syn'). Kort daarop stelde men een lijst op van alle eigenaars van Rollegemse gronden, hoeven en molens zodat de eigenaars in verhouding tot de geschatte waarde van de eigendommen evenredige bijdragen moesten betalen aan de Franse Republiek. Tevens werden de rechten op tienden en rechten afgeschaft.

Sport

Met de Weimeersen beschikt Rollegem over een eigen sportcomplex. Het complex bestaat uit rugby-en voetbalvelden en een indoor minivoetbalzaal. De rugbyclub van Kortrijk, Rugbyclub Curtrycke, heeft de Weimeersen als thuisbasis.

Erfgoed
  • Sint-Antonius Abtkerk
  • Hof van Rollegem, Dorpsplein. Poortgebouw van 1735. De hoeve werd in 2004 beschermd als monument.
  • Hof van Rollegem. Sluitsteen met het wapenschild van Engelbert-Frederik d’Ennetières. Text : "OBYT [30] 7b[re] 1 735" (gestorven op 30 september 1735).

Sint-Antonius Abtkerk

Burgemeesters van Rollegem
  • 1800 - 1849: Constantin Vander Meersch
  • 1850 - 1866: Constantin Vander Meersch (jr)
  • 1866: Joseph Warrot (nam na 1 dag ontslag)
  • 1866 - 1870: August-Edward Herbau (waarnemend burgemeester)
  • 1870 - 1872: August Salembier
  • 1872 - 1899: Casimir Herbau
  • 1900 - 1903: Léon Herbau (zoon van August-Edward Herbau, nam in 1903 ontslag vlak voor de verkiezingen van oktober 1903)
  • 1903 - 1918: Léon Herbau (werd na zijn ontslag opnieuw verkozen tot burgemeester)
  • 1921 - 1937: Eugène Everaert
  • 1939 - 1947: Maurice Everaert
  • 1941: afschaffing gemeenteraad. Onder voogdij van de Duitsers werd Maurice Castelein aangesteld als oorlogsburgemeester tot 1944.
  • 1947 - 1971: Polydoor Declercq
  • 1971 - 1976: Gérard Vandenberghe. Laatste burgemeester van Rollegem.
  • 1 januari 1977: gemeente Rollegem fuseert met Groot-Kortrijk.

Zie ook
Zie de categorie Rollegem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.