Rheda-Wiedenbrück

Rheda-Wiedenbrück is een gemeente in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen in het Kreis Gütersloh. De stad telt 48.505 inwoners.[1] Wiedenbrück staat bekend om zijn goed geconserveerde binnenstad met een twintigtal eeuwenoude vakwerkhuizen. Naburige steden zijn onder andere Borgholzhausen, Gütersloh en Harsewinkel. Daarnaast is Rheda-Wiedenbrück een partnergemeente van Oldenzaal.

Rheda-Wiedenbrück
Stad in Duitsland

Situering
Deelstaat Noordrijn-Westfalen
LandkreisGütersloh
RegierungsbezirkDetmold
Coördinaten51° 51 NB, 8° 18 OL
Algemeen
Oppervlakte86,68 km²
Inwoners (31-12-2018[1])48.505
(560 inw./km²)
Hoogte72 m
BurgemeesterTheo Mettenborg (CDU)
Overig
Postcode33378
Netnummer05242
KentekenGT[2]
Stad5 stadsdelen
Gemeentenummer05 7 54 028
Websitewww.rheda-wiedenbrueck.de
Locatie van Rheda-Wiedenbrück in Gütersloh
Portaal    Duitsland

Rheda-Wiedenbrück is, evenals bijvoorbeeld Boedapest, een dubbelstad. Beide stadskernen liggen aan de rivier de Eems, die afgezien van de binnensteden wordt omgeven door een groenstrook. Bij het centrum van Wiedenbrück splitst de Umflut zich van deze rivier af, loopt ten noorden van het centrum en voegt zich in het noordwesten van de binnenstad weer bij de Eems. De twee stadskernen, Rheda aan de noordwestkant en Wiedenbrück aan de zuidoostkant, worden door de Bundesautobahn 2 van elkaar gescheiden. Sinds 1970 vormen beide steden, evenals wat omliggende plaatsen, een gemeente.

Geschiedenis

Men vermoedt dat er vanaf het jaar 785 een parochie was in Wiedenbrück. Opgravingen toonden een basiliek van rond het jaar 900 aan. Een eerste vermelding van Rheda is in een oorkonde van tweehonderd jaar later dan het ontstaan van de Wiederbrückse basiliek. Van de Middeleeuwen tot de Napoleontische tijd was slot Rheda het bestuurlijk centrum van de heerlijkheid Rheda. Wiedenbrück was daarentegen een exclave van het Prinsbisdom Osnabrück en vanaf 1250 bestuurscentrum van het Ambt Reckenberg. Keizer Otto I de Grote kende in 952 de bisschop van Osnabrück markt-, munt- en tolrecht toe voor Wiedenbrück. De oudst bewaard gebleven munten zijn van rond 1230. Wiedenbrück werd in 1249 uitgebreid met een nieuwstad. Bij opgravingen in 2016 zijn onder het raadhuis uit 1619 waarschijnlijk resten gevonden van een marktplein. In 1462 werd in Wiedenbrück een stadsreglement opgesteld naar voorbeeld van Osnabrück. In 1543 werd Wiedenbrück gereformeerd, door toedoen van Hermann Bonnus, afgezant van bisschop Frans van Waldeck. Twintig jaar later waren de inwoners overwegend luthers geworden. In 1565 werd de grens tussen Rheda en Wiedenbrück officieel vastgesteld. In 1624 volgde de contrareformatie en in 1626 werd Wiedenbrück bezet door de Denen tijdens de Dertigjarige Oorlog. In 1628 kreeg bisschop Frans Willem van Wartenberg het voor het zeggen en hij zette de contrareformatie voort. In 1637 werd een Latijnse school gesticht, de voorloper van het huidige gymnasium. In 1644 stichtte de bisschop het Fransiscanenklooster. Drie jaar later namen de Zweden de stad in en verlieten na twee maanden de stad, nadat ze de vestig hadden geslecht. Bij de Vrede van Münster werd bepaald dat het Prinsbisdom Osnabrück afwisselend een katholieke en protestantse bisschop uit het Huis Bronswijk-Lüneburg zou krijgen. In 1664 begon Ernst August van Brunswijk-Lüneburg met de aanleg van nieuwe stadsvestigingswerken. In 1726 kwam een nieuw bestuursgebouw op de Reckenberg gereed. Na het Congres van Wenen werd de stad bij Pruisen ingedeeld en kwam in 1816 in de nieuwe provincie Westfalen. Kerkelijk wisselde de stad van Bisdom Osnabrück naar Aartsbisdom Paderborn. Tegenwoordig rekent de helft van de bevolking zich tot de Rooms-Katholieke Kerk en is zo’n twintig procent protestants.

In 1938 kwam Bundesautobahn 2 gereed. Tijdens de Kristallnacht in datzelfde jaar werd de synagoge van Rheda in brand gestoken. In 1940 werden de bronzen kerkklokken voor de wapenindustrie omgesmolten.

Bezienswaardigheden in Rheda

  • De vele vakwerkhuizen uit de periode van de 16e eeuw tot de 19e eeuw. Bijzonder aan deze huizen is dat ze een hal hebben in het midden van het huis dat achter de voordeur ligt. In de jaren 1970 zijn veel van deze huizen afgebroken in het kader van stadsvernieuwing.
Kasteel Rheda aan de Eems.
  • Het barokke kasteel Rheda, met kasteeltuin en rozentuin. Deze waterburcht ligt op een kunstmatige heuvel en is omringd door een natte gracht. Het kasteel is 's zomers door middel van rondleidingen te bezichtigen en bezit een verzameling koetsen en antiek speelgoed.
  • Mausoleum van de graven van Bentheim-Tecklenburg, in 1830 verbouwd naar neoclassicistische stijl.
  • Evangelische stadskerk van Rheda. Deze kerk is in 1611 verbouwd in Gotische stijl en daarmee een van de oudste kerken van Westfalen die als protestanse kerk is gebouwd. De westtoren is uit 1654. De kerk heeft grafstenen op de vloer van onder meer gravin Sofia van Bentheim-Tecklenburg uit 1691 en van Johannes von Bistram uit 1685.
  • St-Johannes de Doperkerk van Rheda
  • De neoromaanse St-Clemenskerk uit 1910.

Bezienswaardigheden in Wiedenbrück

Enkele vakwerkhuizen in Wiedenbrück.
  • Vele oude huizen in vakwerk uitgevoerd met aan de buitenkant houtsnijwerk en versierd met beschilderingen. Vergeleken met Rheda zijn in Wiedenbrück veel meer van deze huizen bewaard gebleven. Veel van deze huizen waren van ambachtslieden. Twaalf van deze huizen staan aan de Lange Straße en daarnaast zijn er nog diverse van deze huizen in andere straten van de binnenstad.
  • Aan de Marktplatz staat het raadhuis uit 1619 met voorgevel uit 1790.
  • De St-Aegidiuskerk
  • Het Franciscanenklooster uit 1644.
  • Drie watermolens met een diameter van zo’n vijf meter in de Umflut, gereconstrueerd vanwege een watermolen die hier van 1250 tot 1969 heeft gestaan.
  • Kruittoren (Pulverturm) aan de Mühlenwall, restant van de Middeleeuwse vesting.
  • Op ca. 40 km afstand in noordelijke richting ligt het Teutoburgerwoud en in zuidelijke richting het Arnsberger Wald, een uitloper van het Sauerland.
  • Wiedenbrücker Schule Museum
  • De bedevaartskerk St-Maria.
  • Koperen maquette van de stad voor stadhuis.
  • Kruiswegprocessie op Goede Vrijdag

Spoorwegen

In Rheda ligt station Rheda-Wiedenbrück aan de Spoorlijn Hannover - Hamm. Bij het station is daarnaast een aftakking naar Münster, genaamd de spoorlijn Münster - Rheda-Wiedenbrück.

Economie

In de dubbelstad is houtindustrie actief, alsmede meubelindustrie met firma’s als Interlübke, Musterring en Garant Gruppe. Daarnaast is de auto-industrie belangrijk, met firma’s als Westfalia Mobil, Westfalia Automotive GmbH KG en Prophete GmbH & Co.

Personalia

De ontwerper van auto’s en andere gebruiksvoorwerpen Luigi Colani heeft een tijd in Rheda-Wiedenbrück gewoond.

Afbeeldingen

Zie de categorie Rheda-Wiedenbrück van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.