Redemptoristen

De Congregatie van de Allerheiligste Verlosser (Congregatio Sanctissimi Redemptoris, C.Ss.R.) is een katholieke internationale congregatie van religieuzen, die ook bekendstaat als de redemptoristen. Het devies van de congregatie luidt : Copiosa apud Eum redemptio (Bij Hem is overvloedige verlossing, psalm 130).

Redemptoristen
Congregatio Sanctissimi Redemptoris
C.Ss.R.
Basisgegevens
Generaal-oversteMichael Brehl
Motto LatijnCopiosa apud Eum Redemptio
Motto NederlandsBij Hem is overvloedige verlossing
Gesticht1732 te Scala, bij Napels
StichterAlfonsus Maria de Liguori
Websitehttp://www.cssr.com/
Portaal    Christendom
De redemptoristenkerk Santissimo Redentore e Sant'Alfonso in Via Merulana in Rome
Deel van de serie over
kloosters
en het christelijke monastieke leven

De congregatie werd in 1732 gesticht door de heilige Alfonsus-Maria de Liguori (1696-1787) in het toenmalige koninkrijk Napels te Scala bij Napels. Het doel van deze congregatie is evangelisatie onder de meest verlatenen. In 1749 werd de congregatie door de paus exempt verklaard (dat is niet vallend onder de jurisdictie van een bisschop, zoals in het algemeen voor alle clerici geldt). Vooral door toedoen van Clemens Maria Hofbauer (1751–1820) verbreidde de congregatie zich buiten Italië.

In 1971 telde de congregatie ruim 8000 leden, waarvan ongeveer 250 in de toenmalige Nederlandse provincie en ongeveer 450 in de beide toenmalige Belgische provincies. In 2005 telde de congregatie 5500 leden, verspreid over de vijf continenten en 77 landen.

Sinds 2009 is de Canadese pater Michael Brehl de generaal-overste van de redemptoristen.

Aanwezigheid in België
Redemptoristenkerk, Gent

Hoewel de redemptoristen al sinds 1830 in België gevestigd waren, werd in 1841 een Belgische provincie opgericht, die sedert 1961 is opgesplitst in een Vlaamse en een Waalse provincie. De Belgische provincie behoorde aldus bij de eerste die op 2 juli 1841 volgens de nieuwe provinciale structuur per decreet van Paus Gregorius XVI werden opgericht. Vanuit de Belgische provincie werden verschillende vice-provincies opgericht, waaronder de Nederlandse. De Belgische redemptoristen waren ook erg actief in de missionering op andere continenten en richtten in 1844 de Belgische Provincie Baltimore (USA) op. Nadien volgden ook Franstalige vice-provincies in Oost-Canada (Quebec) en de Antillen. Met de uitbreiding van de missionering naar West-Canada – de provincies Manitoba en Saskatchewan – werd een nieuw werkveld gevonden in het apostolaat onder de Oekraïners. Deze, sinds het einde van de 19e eeuw massaal naar Canada en de VS gekomen immigranten, waren Grieks-katholiek, wat er toe leidde dat in navolging van pater Achille Delaere vele paters overgingen naar de byzantijnse ritus. Op termijn leidde deze ontwikkeling tot de oprichting van een Belgische vice-provincie in Oekraïne in 1913.

In Vlaanderen hadden de redemptoristen huizen in Jette (in 2010 verkocht aan het aartsbisdom, dat het huis vervolgens schonk aan de Broeders van Sint-Jan), Essen, Gent (verlaten in 2010), Leuven (verkocht en verlaten in 2013), Antwerpen (verkocht in 2001), Sint-Truiden (verkocht in 1969) en Roeselare (doorgegeven aan de vzw De Bremstruik in 2007, verlaten in 2009). In 2009 opende een vleugel, bestemd voor redemptoristen, van 't Pandje te Izegem; in 2013 verhuisden redemptoristen naar Heist-op-den-Berg. Vanaf 1 augustus 2005 zijn de Nederlandse en Vlaamse provincies opgenomen in een nieuwe internationale provincie, die de naam kreeg van provincie Sint-Clemens. Deze provincie omvat de voormalige Nederlandse, Zwitserse, Vlaamse en Noord-Duitse provincies. Het provincialaat van de nieuwe provincie bevindt zich in het redemptoristenklooster in Wittem. In april 2017 keerden de redemptoristen terug naar hun site aan de Voskenslaan in Gent. Op de gronden van het oude klooster werd een nieuwe redemptoristische woongemeenschap opgericht in een vorm van religieuze co-housing. Op dezelfde site bevindt zich nu o.a. ook de Clemenspoort, een leef-, vormings- en inspiratieplek waar de redemptoristen iedereen uitnodigen om mee te bouwen aan een hartelijke gemeenschap die zich inspireert aan het evangelie en de spiritualiteit van de redemptoristen. Een plaats om te vieren, verbinden en vernieuwen.

Aanwezigheid in Nederland
Pater Bernard Hafkenscheidt

Sinds 1832 zijn de redemptoristen in Nederland aanwezig, allereerst te Wittem in Limburg. In 1855, twee jaar na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie, ontstond een zelfstandige Nederlandse provincie. De redemptoristen hadden een sterk christocentrische spiritualiteit. Ze zijn vooral bekend geworden door hun retraites, deels in eigen retraitehuizen, deels in volksmissies en vastenprediking. De redemptoristen missioneerden vanuit Nederland ook in Suriname en Brazilië. De bekendste Nederlandse redemptorist is de zaligverklaarde Peerke Donders (1809–1887). De redemptorist Bernard Hafkenscheid (1807-1865) was in zijn jaren een bekend en gewild prediker, die zijn pijlen richtte tegen carnaval en tegen andere "zedenverwildering".

Op 1 augustus 2005 vormde de Nederlandse provincie van de redemptoristen tezamen met de Keulse, Vlaamse en Zwitserse provincies de nieuwe provincie Sint-Clemens. Deze provincie is genoemd naar de H. Clemens Maria Hofbauer en heeft haar zetel in Wittem.

In Overdinkel, in Twente, vindt nog jaarlijks een processie plaats ter ere van de H. Gerardus Majella, redemptorist.

Aanwezigheid in Suriname

Op 30 juli 1865 wees Paus Pius IX de Surinaamse missie toe aan de Redemptoristen. Alle apostolisch vicarissen in Suriname waren van deze congregatie. De bekendste redemptorist die als missionaris werkzaam was in Suriname is Peerke Donders die werkte in een melaatsenkolonie in de buurt van de Coppenamerivier en in 1982 zaligverklaard is. Op 7 mei 1958 vond de verheffing van het apostolisch vicariaat tot het volwaardig bisdom Paramaribo plaats.

Traditionalistische redemptoristen

Na het Tweede Vaticaans Concilie werden de statuten van de redemptoristen tussen 1963 en 1969 gewijzigd, wat neerkwam op afschaffing van vele eigenheden en verzwakking van de regel. Zo kwamen vastendagen te vervallen, werd niet meer streng op het dragen van het congregatiekleed toegezien en vervielen door het opkomende moderne oecumenische streven de bepalingen in de statuten die betrekking hadden op de bekering van andersgelovigen tot het katholieke geloof door missie en prediking.

In reactie hierop kwam in 1988 een traditionalistische redemptoristencongregatie tot stand, die aanvankelijk gelieerd was met de Priesterbroederschap Sint Pius X. Deze congregatie noemt zich de Transalpijnse redemptoristen en heeft een kloostergemeenschap op het Schotse eiland Papa Stronsay. Deze congregatie is nog altijd zeer missionair – in de zin van gerichtheid op de bekering van niet-katholieken – ingesteld. Deze traditionalistische redemptoristen, die niet door het generalaat van de congregatie erkend worden, hebben bovendien de sinds 1993 geheel stilliggende missioneringsactiviteit in Rusland en Oekraïne heropgestart door priesters op te leiden die ook de liturgie van de Byzantijnse ritus machtig zijn. De katholieke missionering was stilgevallen onder invloed van het oecumenische document The Balamand Declaration.[1]

Sinds 2008 zijn deze traditionalistische redemptoristen weer in volle communio met de Heilige Stoel.[2]

Bekende redemptoristen
Achille Delaere (1868-1939)

Literatuur
  • H. E. A. CORSIUS, Een vrij en bevrijdend leven. Een theologisch onderzoek naar de geschiedenis van de praktische en reflexieve arbeid der redemptoristen in Nederland in het licht van de subjectdiscussie in de theologie, 1833-1990, dissertatie Nijmegen, Uitgeverij Kok, Nijmegen, 1999.
  • M. MULDER, Geschiedenis van de Redemptoristen-volksmissies in Nederland, in: Monumenta Historica c.s.s.r., 1953.
  • Thomas PEETERS, De kampeermissie vzn de redemptoristen, in: KADOC-nieuwsbrief, 2018, nr.2.


Zie de categorie Redemptorists van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.