Peerke Donders

Donders was de oudste zoon van huiswever Arnold Donders en Petronella van den Brekel. Kinderarbeid was in die tijd heel gewoon en Donders zat als jongen van twaalf al achter het weefgetouw. Van zijn droom om priester te worden, kon niets komen; zijn ouders hadden daar geen geld voor. Nadat hij in 1831 was afgekeurd voor militaire dienst, vroeg hij de pastoor hem te helpen. Hij mocht knecht worden op het kleinseminarie Beekvliet te Sint-Michielsgestel en werd vervolgens wegens zijn geloofsijver toegelaten tot de priesteropleiding. Tijdens zijn vervolgstudie aan het grootseminarie te Haaren kwam bisschop Grooff uit Suriname op bezoek. Hij zocht priesters voor de missie in Suriname. Donders was de enige die zich aanmeldde, tot genoegen van zijn superieuren, die de vreemde eend in de bijt liever zagen vertrekken.

Op 5 juni 1841 werd hij vervroegd tot priester gewijd, 31 jaar oud, en op 1 augustus 1842 vertrok hij naar Suriname om te werken onder leprapatiënten. Hij werd aangesteld als kapelaan in Paramaribo en in een leprakolonie gevestigd op de voormalige plantage Batavia aan de rivier Coppename. In 1856 werd hij definitief overgeplaatst naar Batavia. Op 24 juni 1867 legde hij de kloostergeloften af en trad hij toe tot de congregatie van de redemptoristen. In de periode daarna maakte hij missiereizen naar de Indianen in het binnenland, tot hij in 1882 werd teruggeroepen naar Paramaribo. Van 1883 tot en met 1885 werd daar een kerk (later kathedraal) in hout (de binnenzijde van ceder) gebouwd, de Sint Petrus en Paulus Kathedraal. In oktober 1885 werd Donders opnieuw naar Batavia gezonden. Daar kreeg hij op 1 januari 1887 een nierontsteking en op 14 januari overleed hij, 77 jaar oud.

Donders' stoffelijk overschot werd aanvankelijk op het kerkhof van de melaatsenkolonie begraven, maar op 28 juli 1900 bijgezet achter de Sint Petrus en Paulus Kathedraal van Paramaribo. Op 17 januari 1921 werd het nogmaals herbegraven, nu in een graf in de linkerzijvleugel van de kathedraal.

Vanaf 1900 kochten de redemptoristen de grond rond het voormalig geboortehuis van Donders. Pelgrims kwamen daarnaartoe om Donders te vereren en bezochten er een put, die miraculeus water zou bevatten.[1] In 1923 werd op de plek waar het geboortehuis had gestaan een marmeren gedenksteen geplaatst. In hetzelfde jaar bouwde men er een kapel met processiepark. In 1926 werd in het Wilhelminapark het standbeeld van Peerke Donders opgericht. Het geboortehuis van Peerke Donders werd in 1930-1931 gereconstrueerd op de vroegere fundamenten. In 1933 werd bij het huis het Peerke Dondersmonument onthuld. Nadat Tilburg op 27 oktober 1944, de geboortedag van Donders, werd bevrijd van de Duitse bezetters, nam de bedevaart toe.[1]

Op 23 mei 1982 werd Donders zalig verklaard, nadat Paus Johannes Paulus II in 1979 reeds had bevestigd dat in 1929 een kind op voorspraak van Donders was genezen van botkanker.

In 2009 is er een documentaire gemaakt over het leven van Peerke Donders door producent Veldkamp Produkties BV, op initiatief en in samenwerking met Lout Donders. De documentaire is getiteld 'Peerke Donders; Zijn leven, zijn brieven' en is door de RKK uitgezonden op dinsdag 14 en woensdag 15 september 2010 en op Omroep Brabant TV. Ook in 2009 werd naast zijn nagebouwde geboortehuisje het Peerke Donders Paviljoen gebouwd, een museum gewijd aan de bekende missionaris.

De Peerke Donders Stichting steunt lepraprojecten in Zuidoost-Azië. Verder zijn er onder meer een scoutinggroep en een EHBO-vereniging naar Peerke Donders vernoemd. Daarnaast wordt er sinds 2009 ieder jaar een zogenaamde Peerke Donderslezing georganiseerd. In 2009 werd deze uitgesproken door Wim van de Donk, gevolgd in 2010 door Guy Verhofstadt.

• 
  Bidprentje Petrus Donders in zijn sterfjaar 1887, Regionaal Archief Tilburg
• 
  Petrus Donders bij de melaatsen in Batavia, door A.Windhausen (1924), Goirkese of Sint-Dionysiuskerk te Tilburg
• 
  Standbeeld Petrus Donders door J.P.Maas (1926) in het Wilhelminapark te Tilburg
• 
  Peerke Dondersmonument door A.C.J.Lücker (1933) in het Peerke Donders Paviljoen in Tilburg Noord
• 
  Buste van Peerke Donders in het Gemeentelijk Museum Melle in België
• 
  Petrus Donders glas-in-loodraam in de Heuvelse of Sint-Jozefkerk, Tilburg
• 
  Graf van pater Donders in de Sint-Petrus-en-Pauluskathedraal in Paramaribo
• 
  Geboortehuisje van Peerke Donders, gerealiseerd in 1931, Peerke Donders Paviljoen, Tilburg
• 
  Kapel en tentoonstellingsruimte te Batavia, gerealiseerd in 2001, Batavia, Suriname
• 
  Museum voor Naastenliefde, gerealiseerd in 2009, Peerke Donders Paviljoen, Tilburg

Cabaretier Harrie Jekkers noemde Peerke Donders in zijn liedje 'De straatnaambordjesblues'.