Koninkrijk Napels

Het koninkrijk Napels, bestaande uit het zuidelijk deel van het Apennijns Schiereiland, was het restant van het oude koninkrijk Sicilië na de afscheiding van het eiland Sicilië als gevolg van de opstand van de Siciliaanse Vespers van 1282. Bekend bij tijdgenoten als het koninkrijk Sicilië werd het het koninkrijk Napels genoemd om het te onderscheiden van de eilandgebaseerde staatsinrichting. Gedurende een groot deel van zijn bestaan werd het koninkrijk betwist tussen Franse en Aragonese/Spaanse dynastieën. In 1816 werd het weer samengevoegd met het eilandgebaseerde koninkrijk Sicilië om het koninkrijk der Beide Siciliën te vormen.

Regno di Napoli
  1282  1816  
(Details)
Kaart
Napels in 1360
Algemene gegevens
HoofdstadNapels
TalenItaliaans
Religie(s)Rooms-katholiek
Regering
RegeringsvormMonarchie
DynastieHohenstaufen, Habsburg, Anjou, Aragón, Bourbon
StaatshoofdKoning

Ontstaan

De Normandiërs wisten in de 11e eeuw ten gevolge van de machtsstrijd tussen het Byzantijnse rijk, de Longobarden en de Duitse keizer een gebied in Zuid-Italië te veroveren. Rogier II veroverde Napels in 1137 en voegde het samen met de door Robert Guiscard en Rogier I veroverde gebieden Apulië, Calabrië en Sicilië tot het koninkrijk Sicilië en Apulië, een pauselijk leen.

Door het huwelijk van zijn erfdochter Constanza d'Altavilla met de Duitse keizer Hendrik VI kwam Sicilië en daarmee ook Napels aan het huis Hohenstaufen. Het rijk kende onder keizer Frederik II zijn grootste bloeitijd. Hij schonk Napels in 1224 de Universiteit van Napels en stelde een nieuwe, tegen de macht van adel en kerk gerichte organisatie in. Het rijk was een der meest gecentraliseerde staten van Europa en een belangrijk handelscentrum.

Karel van Anjou, aan wie paus Urbanus IV Sicilië na de dood van Koenraad IV had aangeboden, versloeg de laatste Hohenstaufers Manfred en Konradijn in 1266. Zijn politiek, waaronder het verplaatsen van de hoofdstad van Palermo naar Napels, leidde in 1282 tot de Siciliaanse Vespers, waarna het eiland Sicilië bij pauselijk besluit aan Peter III van Aragón kwam[1].

Alfons de Grootmoedige, koning van Napels, Sicilië en Aragón

Onder Anjou en Aragón

Het nog steeds over Napels regerende huis Anjou hervormde het bestuur naar Frans model en versterkte het feodalisme in het rijk, waardoor de welvaart in de 14e eeuw een teruggang kende. Na het overlijden van Johanna I (1382) brak er een successieconflict uit tussen haar aangenomen zoons Karel van Durazzo (achterkleinzoon van Karel II van Napels) en Lodewijk I van Anjou (zoon van Jan II van Frankrijk). Beide werden tot koning gekroond, Karel door paus Urbanus VI in Rome, Lodewijk door tegenpaus Clemens VII in Avignon.

Na het kinderloos overlijden van Johanna II (1435) kwam Napels aan Alfons V van Aragón en Sicilië, die Napels in 1442 veroverde en zich sinds 1443 (als Alfons I) koning der Beide Siciliën (d.i. Napels en Sicilië) noemde, een titel die ook zijn nakomelingen voerden. Ook de Anjous maakten echter nog aanspraak op Napels. Alfons II werd op 23 januari 1495 door Karel VIII van Frankrijk tot abdicatie gedwongen. Karel regeerde van februari tot juli over Napels, toen Alfons' zoon Ferrandino het rijk heroverde. Ferdinand II van Aragón verdreef na strijd met Lodewijk XII van Frankrijk Ferrandino's opvolger Frederik IV.

Ferdinand IV

Onder Habsburg en Bourbon

In de twee eeuwen die volgden werd Napels bestuurd door Spaanse onderkoningen, zoals Pedro Téllez-Girón en Peter Anton van Aragon, die het land voornamelijk als melkkoe zagen. Ten gevolge hiervan kwam het volk in 1647 onder Tommaso Aniello (Masaniello) in opstand. De Spanjaarden en de plaatselijke adel onderdrukten deze echter. Het land kwam met de troonsbestijging van Karel I in Spaans-Habsburgs bezit.

Met de dood van Karel II van Spanje kwam er eind aan de Spaanse overheersing en brak de Spaanse Successieoorlog uit. Met de Vrede van Utrecht (1713) kwam het koninkrijk Napels in bezit van de Oostenrijkse Habsburgers en kreeg Victor Amadeus II van Savoye, het Koninkrijk Sicilië toebedeeld. Met het Verdrag van Den Haag (1720) ruilde Victor Amadeus II, Sicilië voor het koninkrijk Sardinië.

Spanje moeide zich in de Poolse Successieoorlog. Keizer Karel VI stond Napels en Sicilië in 1734 als onafhankelijk koninkrijk af aan de Spaanse Bourbon-prins Don Carlos in ruil voor het hertogdom Parma en Piacenza. Deze regeerde als Karel VII enige tijd over het rijk, maar stond het toen hij in 1759 als Karel III koning van Spanje werd af aan zijn zoon Ferdinand IV (als koning van Sicilië Ferdinand III geheten), de stamvader van het huis Bourbon-Sicilië.

Ferdinand regeerde als verlicht despoot, maar werd na de Franse Revolutie een fel tegenstander van de nieuwe republikeinse en democratische ideeën die de kop opstaken. Hij nam deel aan de Tweede Coalitieoorlog tegen Frankrijk, die echter dramatisch eindigde. Napels (niet Sicilië) werd in 1799 door de Franse revolutionaire troepen veroverd. Nog op 13 juni van datzelfde jaar heroverde Ferdinand echter de op 24 januari uit zijn land geschapen Parthenopeïsche Republiek en liet vele republikeinen ter dood brengen.

Joachim Murat

Onder Bonaparte en ondergang

Ferdinands "geheul" met Oostenrijk en Engeland irriteerde Napoleon Bonaparte echter. Na de Slag bij Austerlitz (2 december 1805) zond hij zijn broer Jozef Bonaparte eropuit om Napels te veroveren. Ferdinand vluchtte, waarop Napoleon Napels bij Frankrijk inlijfde. Op 30 maart 1806 verklaarde hij het echter onafhankelijk met Jozef als koning. Toen deze in 1808 koning van Spanje werd installeerde de Franse keizer zijn zwager Joachim Murat op de Napolitaanse troon. Murat verwierf een zekere populariteit door het afschaffen van het feodalisme en het invoeren van een uniform wetstelsel.

Na de val van Napoleon werd Ferdinand (als Ferdinand I) door het Congres van Wenen (1815) op de troon hersteld van wat nu het koninkrijk der Beide Siciliën heette. De Bourbons regeerden op zeer reactionaire wijze, hetgeen meermaals tot opstanden leidde. Giuseppe Garibaldi wist het land door de slechte politieke en economische situatie die er heerste in 1860 eenvoudig te veroveren. Zowel Napels als Sicilië spraken zich in een plebisciet met overweldigende meerderheid uit vóór aansluiting bij Piëmont-Sardinië. In 1861 ging de staat op in het nieuwe koninkrijk Italië onder de Sardijnse koning Victor Emanuel II.

Zie ook

Zie de categorie Koninkrijk Napels van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.