Levantijnse adder
De Levantijnse adder[1] (Macrovipera lebetina) is een ongeveer 150 centimeter lange slang uit de familie adders (Viperidae). In exceptionele gevallen komen exemplaren voor van langer dan 2 meter en meer dan 5 kilo, waarmee het de grootste Europese addersoort is. De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1758 als Coluber lebetinus gepubliceerd door Carl Linnaeus.[2] De soort werd in 1908 door Frank Wall in het geslacht Vipera geplaatst. In 1999 plaatsten McDiarmid, Campbell en Touré de soort in het geslacht Macrovipera, een keuze die daarna door meerdere auteurs werd gevolgd.[3]
| Levantijnse adder IUCN-status: Niet geëvalueerd (2008) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Macrovipera lebetina obtusa | ||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| Soort | ||||||||||||||||||
| Macrovipera lebetina (Linnaeus, 1758) Originele combinatie Coluber lebetinus | ||||||||||||||||||
Afbeeldingen Levantijnse adder op  | ||||||||||||||||||
Levantijnse adder op  | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Uiterlijke kenmerken
De kleur is meestal zandbruin tot grijs met op de rug een zigzagtekening opgebouwd uit een smalle donkere rugstreep, en aan weerszijden verschuivende donkere vlekken met soms een rode kleur in het midden van iedere vlek. Er zijn zes ondersoorten en hiernaast is het verspreidingsgebied groot, waardoor er aardig wat variatie is, maar aan de lengte zijn met name volwassen exemplaren makkelijk te herkennen.
Verspreiding en leefgebied
De Levantijnse adder komt in Europa alleen voor op het Griekse eiland Melos en enkele kleinere eilanden eromheen, in zuidelijk Rusland en Cyprus, en verder in noordelijk Afrika tot in Centraal-Azië.[3] Deze soort houdt van zonnige en stenige omgevingen zoals hellingen met enkele vegetatie waarin hij kan schuilen, maar waarin hij ook klimt om te jagen.
Leefwijze
Het voedsel bestaat uit kleine zoogdieren en vogels, maar soms ook wel andere slangen, jonge dieren eten veelal hagedissen.
Gif
Deze soort heeft een zogenaamd cytotoxisch gif dat de cellen aantast en zo beschadigingen veroorzaakt aan weefsels. In tegenstelling tot de meeste adders, die snel bijten en weer terugtrekken, is de Levantijnse adder vasthoudender. Door kauwbewegingen te maken wordt relatief veel gif ingebracht, wat deze soort veel gevaarlijker maakt dan andere soorten giftige slangen. Uit laboratoriumproeven blijkt dat een bepaalde verbinding in het gif, Lebectine genaamd naar de soortnaam, mogelijk in de oncologie gebruikt kan worden om tumoren te bestrijden.
Ondersoorten
Er worden zes ondersoorten onderscheiden; ze verschillen onderling in uiterlijk en verspreidingsgebied.
- Macrovipera lebetina lebetina
- Macrovipera lebetina cernovi
- Macrovipera lebetina obtusa
- Macrovipera lebetina peilei
- Macrovipera lebetina transmediterranea
- Macrovipera lebetina turanica
Afbeeldingen
Bronvermelding
|
| Wormslangen (Typhlopidae): | slanke wormslang (Typhlops vermicularis) |
| Boa-achtigen (Boidae): | kleine zandboa (Eryx jaculus) |
| Gladde slangen (Colubridae): | gladde slang (Coronella austriaca) · zuidelijke gladde slang (Coronella girondica) · Dolichophis caspius · pijlslang (Dolichophis jugularis) · Eirenis modestus · vierstreepslang (Elaphe quatuorlineata) · Elaphe sauromates · Algerijnse toornslang (Hemorrhois algirus) · Hemorrhois hippocrepis · Hemorrhois nummifer · Balkantoornslang (Hierophis gemonensis) · geelgroene toornslang (Hierophis viridiflavus) · Macroprotodon brevis · mutsslang (Macroprotodon cucullatus) · adderringslang (Natrix maura) · ringslang (Natrix natrix) · dobbelsteenslang (Natrix tessellata) · Platyceps collaris · Platyceps najadum · trapslang (Elaphe scalaris) · katslang (Telescopus fallax) · Zamenis lineatus · esculaapslang (Elaphe longissima) · luipaardslang (Elaphe situla) |
| Adders (Viperidae): | Pallas' groefkopadder (Gloydius halys) · Levantijnse adder (Macrovipera lebetina) · Macrovipera schweizeri · hagedisslang (Malpolon monspessulanus) · kleinaziatische adder (Vipera xanthina) · zandadder (Vipera ammodytes) · aspisadder (Vipera aspis) · gewone adder (Vipera berus) · Wipneusadder (Vipera latastei) · Vipera renardi · Vipera seoanei · spitssnuitadder (Vipera ursinii) |