Maarschalkstaf

In het oud Griekenland was de commandostaf ook al in gebruik. Dit was het geval met het leger van Sparta, van de Plutarchus een bericht kreeg dat de veldheer Gylippus gedurende de Siciliaanse Expeditie 415 v.Chr. alleen door zijn commandostaf en zijn bevelhebbers mantel de ommekeer teweegbracht.

In de vroege Romeinse tijd, en later ook in de dictatuur was het de koning, praetor, consul en als laatste de dictator die is gekoppeld aan een groep van lictoren, die de functie van de lijfwacht uitoefenden. Hun teken was de Fasces (roedenbundel). Oorspronkelijk was de fasces een eenvoudige roe, die als onschuldige slagwapen benut werd. Later werden de fasces gezien als een roedelbundel met een bijl die als teken van hoog waardigheidsteken gedragen werd.

In het Heilige Roomse Rijk droeg de Feldmarschälle een commandostaf, die zeer verschillend bewerkt was. Prins Eugenio von Savoy gebruikte een commandostaf, die bestond uit twee delen van musketlopen aan elkaar gelast, die al meerdere malen gebroken was geweest.

Na de ondergang van het Heilige Roomse Rijk in 1806, werden er geen maarschalken meer benoemd.

De Pruisische maarschalkstaf van 1895.

Na de dood van de 1ste hertog van Wellington Arthur Wellesley, voerde Pruisen de maarschalkstaf weer in. Wellington was een eershalve Generalfeldmarschall in het Pruisische leger.

De 30 cm lange Pruisische maarschalksstaf toonde hemelsblauwe fluweel afgewisseld met gouden kronen en heraldische adelaars.

De Interimsfeldmarschallstab (Duits voor: Interimmaarschalkstaf) was voor het dagelijks gebruik, overigens alleen bij de Duitse strijdkrachten. De staf werd door keizer Wilhelm II ingesteld.

Sinds het Deutsches Heer over de deelstaten werd verdeeld, werd er in de Kaiserliche Marine maarschalksstaven van voor 1871 van de deelstaten verleend.

von Blomberg brengt Hitler de groet met zijn maarschalkstaf.

In het Derde Rijk gaf ten gevolge van de ontluikende systematische persoonsverheerlijking er voor het eerste gelijke maarschalkstaven voor alle legeronderdelen. Op 20 april 1936 bevorderde Adolf Hitler, Werner von Blomberg tot generaal-veldmaarschalk (Generalfeldmarschall) en verleende hem een maarschalkstaf, die na 1945 in de USA terecht kwam en nu tentoongesteld wordt in het National Museum of American History. In de nasleep hiervan werden er alleen nog maar maarschalkstaven voor de Luftwaffe en Heer vervaardigd.

De kosten voor het vervaardigen van een maarschalkstaf bedroegen 6000 RM ($ 30,000 USD in 2012).

De maarschalkstaf van de Heer was met rood fluweel overtrokken. De staf was versierd met het IJzeren Kruis en de Wehrmachtsadelaar. Op het uiteinde werd een IJzeren Kruis of Wehrmachtsadelaar gezet.

Een replica van maarschalkstaf van von Richthofen.

De maarschalkstaf van de Luftwaffe was overtrokken met lichtblauw fluweel. De staf was ook versierd met het IJzeren Kruis en een balkenkruis. De 49 cm lange maarschalkstaf van Albert Kesselring dook op tijdens een Amerikaanse veiling in december 2010, en werd verkocht voor $731.600[1].

Grootadmiraal Erich Raeder met zijn grootadmiraalsstaf, 1940.

Sinds 1900 voerde de grootadmiraal van de Duitse marine naast de grootadmiraalsstaf (Großadmiralstab) en de Interimsfeldmarschallstab, en ook nog een refractor.

De generaal-veldmaarschalken (Generalfeldmarschall) Friedrich Paulus, Ferdinand Schörner (beide Heer) en Robert Ritter von Greim (Luftwaffe) kregen geen maarschalkstaf. Generaal-veldmaarschalk Paulus raakte kort na zijn bevordering in gevangenschap, door de capitulatie van het 6e leger bij Stalingrad. Wat de vervaardiging van een maarschalkstaf en een interimstaf (Interimstab) overbodig maakte, (de overeenkomstige epauletten werden hem in het gevangenkamp in Turkije nagezonden.) Schörner en von Greim werden in 1945 tot generaal-veldmaarschalk bevorderd. Er kon gezien de situatie in Duitsland en de heersende oorlogsomstandigheden, geen maarschalkstaf meer gemaakt worden. Schörner kreeg nog wel een Interimstab overhandigd.

De formele eigenschap van de hoogste in rang van een strijdmacht in de Wehrmacht maar voor de rest onder het opperbevel van Adolf Hitler. Een militair functieloze benaming van de Rijksmaarschalk (Reichsmarschall) die eiste in de nationaalsocialistische persoonlijkheidscultus een bijzonder eretekens voor de Rijksluchtvaartminister (Reichsluftfahrtminister), opperbevelhebber van de Luftwaffe (Oberbefehlshaber der Luftwaffe), Reichsforstmeister en Rijksjachtmeester (Reichsjägermeister) Hermann Göring. Hij verleende zich na zijn bevordering tot Rijksmaarschalk een bijzonder bewerkte maarschalkstaf.

De kosten voor het vervaardigen van een Rijksmaarschalkstaf bedroegen 22.750 RM (ongeveer $ 130,000 USD in 2012).

Generaal-veldmaarschalk Günther von Kluge met zijn Interimsfeldmarschallstab, Noord-Frankrijk, 1944.

De Interimsfeldmarschallstab (Duits voor: Interimmaarschalkstaf) was voor de Heer en Luftwaffe gelijk en vergelijkbaar met die van Pruisen. Het Duitse leger kende voor de maarschalk voor dagelijks gebruik een eenvoudige lange smalle staf met een kwast, de zogenaamde Interimsfeldmarschallstab.

De Pusikan van de maarschalk van Polen.

De maarschalk van Polen voerde als ambt onderscheiding een Pusikan, een strijdknots.

De president van de Sjem, de voorzitter van de Sjem draagt titel Marszałek Sejmu (Maarschalk van de Sejm) en heeft ook een maarschalkstaf[2].

In het Koninkrijk Groot-Brittannië was de maarschalkstaf al sinds 1736 ingevoerd, en behield sindsdien ook hun vorm. De staf is met rode fluweel bekleed, met daarop ingelegd de Engelse leeuwen. Aan de bovenkant van de staf is de ridder Sint-Joris, die een draak dood.

Ook de legers van de vroegere koloniën (Canada en Australië) van het Britse Rijk behielden ook de kunst van een maarschalkstaf.

De Baton fleurdelisé in het Musée de l'Armée in Parijs.

In Frankrijk ontvangt sinds 1800 de Maarschalk van Frankrijk de Baton fleurdelisé. Een 20 duim land en 1,5 duim breed, overtrokken met blauw fluweel en met Fleur de lis versierde maarschalkstaf. Op de gouden eindkappen, staat de naam en rang van de ontvanger en het motto Terror belli decus pacis (Terreur oorlog vrede). De latere Keizerlijke en Ancien régime maarschalkstaven zijn in plaats van met Napolitaanse adelaren met sterren versierd.

• Keizer Frans Jozef I van Oostenrijk, Pruisische maarschalkstaf (Schatkamer Wenen)
• Keizer Frans Jozef I van Oostenrijk, Britse maarschalkstaf (Heeresgeschichtliches Museum)
• Koning Willem II van Württemberg (Lijst van heersers van Württemberg), (Haus der Geschichte Baden-Württemberg)
• Werner von Blomberg (National Museum of American History - Washington D.C. - USA)[3]
• Maximilian von Weichs (National Infantry Museum - Columbus - USA)
• Günther von Kluge (Pantsermuseum Munster - Munster - Duitsland)
• Erwin Rommel (Festung Reuenthal - Zwitserland)
• Wilhelm Ritter von Leeb (Bayerisches Armeemuseum - Duitsland)[4]
• Leonhard von Blumenthal (Deutsches Historisches Museum - Berlijn)
• Helmuth Karl Bernhard von Moltke (Nationaal Historisch Museum - Moskou - Rusland)
• Albrecht van Oostenrijk-Teschen (Hermitage - Sint-Petersburg - Rusland)
• Frederik van Oostenrijk (Hermitage - Sint-Petersburg - Rusland)
• Alfred von Waldersee (Internationales Maritimes Museum Hamburg - Hamburg - Duitsland)
• Hermann Göring veldmaarschalkstaf (National Infantry Museum – Columbus, USA)
• Hermann Göring Reichsmarschallstab (West Point Museum - West Point - USA)[5]
• Rupprecht van Beieren (Slot Hohenschwangau - Hohenschwangau - Duitsland)
• Thomas Blamey (Australian War Memorial - Canberra - Australië)[6]

• Koning Willem II van Württemberg (schatkamer van de burg Hohenzollern - Burg Hohenzollern - Bisingen - Duitsland)
• Oscar II van Zweden (Livrustkammaren - Stockholm - Zweden)
• Hans von Koester (Hermitage - Sint-Petersburg - Rusland)
• Hendrik van Pruisen (Internationales Maritimes Museum Hamburg - Hamburg - Duitsland)
• Henning von Holtzendorff (Internationales Maritimes Museum Hamburg - Hamburg - Duitsland)
• Karl Dönitz (Shropshire Regimental Museum - Shrewsbury - Engeland)[7]

Gekruiste maarschalkstaven achter het wapenbord.

De maarschalkstaf is in de heraldiek niet bijzonder verbreidt. Dit werd alleen gedaan door militair personeel die ook in de adelstand verheven waren en de rang bezatten, en dit werd er in en achter het wapenbord het figuur van een maarschalkstaf gebruikt. Dit werd afgebeeld door de maarschalkstaven als andreaskruisen achter het wapenbord te kruizen. De meeste heraldici rekenen de maarschalkstaven als armatuur.