Lijst van Nederlandse grachten
Op deze lijst van Nederlandse grachten staat een overzicht van grachten in Nederland, gerangschikt per stad. Voor zover bekend wordt de bouwperiode aangegeven, evenals eventuele bijzonderheden.
Alkmaar
Centrum
- Oudegracht
- Lindegracht
- Verdronkenoord
- Zijdam
- Gedempte Nieuwesloot
- Kaarsemakersgracht
- Luttik Oudorp
- Mient
- Voordam
- Kooltuin
- Baangracht
- Turfmarkt
Singel
- Noordhollandsch Kanaal
- Baansingel
- Nieuwelandersingel
- Kennemersingel
- Geestersingel
Amersfoort
Centrum
- Langegracht
- Kortegracht
- Havik
- Spui
Singel
- Weverssingel
- Zuidsingel
- Westsingel
- Flierbeeksingel (oostelijk restant buitenste grachtengordel, westelijk deel is gedempt)
- Sint Aegtensingel (gedempt, thans 't Zand)
Amsterdam
De belangrijkste grachten van Amsterdam:
Grachtengordel
- Herengracht (1612)
- Keizersgracht (1612)
- Prinsengracht (1612)
Singels
- Singel (Stedegracht)
- Singelgracht: 17e eeuw
Arnhem
Centrum
Bredevoort
Bolsward
Singel
- Stadsgracht/Turfgracht
Delft
Drie noord-zuidgrachten vormen de oudste grachten in Delft, aan de meest westelijke hiervan is de stad ontstaan. Bij stadsuitbreidingen in de 17e eeuw werden verschillende oude ontginningssloten uit het veengebied, verbreed tot de huidige oost-westgrachten.
Noord-Zuid grachten
- Oude Delft (circa 1100)
- Noordeinde
- Nieuwe Delft (eind 12e eeuw)
- Korte Geer-Lange Geer
- Koornmarkt
- Wijnhaven
- Hippolytusbuurt
- Voorstraat
- Derde hoofdgracht (oostelijke stadsgrens 13e eeuw)
- Achterom
- Brabantse Turfmarkt (deels gedempt in 1860)
- Burgwal (gedempt in 1860)
- Vrouwjuttenland
- Verwersdijk
- verlegging:
- Vrouwenrecht
- Oosteinde
- Overige noord-zuid grachten
- Raam / Paardenmarkt / Korte Lakengracht (alle gedempt in 1911)
Oost-West grachten
- Kolk
- Geerweg-Kantoorgracht
- Rietveld
- Vlamingstraat
- Voldersgracht (1348)
- Oude Langendijk / Nieuwe Langendijk (gedempt in 1899)
- Binnenwatersloot
- Molslaan
- Gasthuislaan
- Zuidergracht
Buiten het centrum
- Buitenwatersloot
- Westsingel / Houttuinen / Spoorsingel-Phoenixstraat (gedempt in 1965 en weer aangelegd in 2015)
Den Helder
Het Helders Kanaal
- Kerkgracht
- Loodsgracht
- Molengracht
- Westgracht
- Keizersgracht
- Spoorgracht
- Steengracht (gedempt)
- Fabrieksgracht (gedempt)
- Bassingracht
Singel
Prins Willem-Alexandersingel
Stelling Den Helder
- Gracht rond Fort Dirks Admiraal
- Gracht rond Fort Erfprins
- Liniegracht
Overig
- Hoofdgracht
- Werfkanaal
Deventer
- Binnensingel (gedempt)
- Buitengracht
- Noordenbergsingel
- Singelgracht
Den Haag
Stadsgrachten
- Brouwersgracht (gedempt)
- Gedempte Burgwal (gedempt)
- Gedempte Gracht (gedempt)
- Herengracht (gedempt)
- Hooigracht
- Koninginnegracht
- Maliegracht
- Nassaukade (gedempt in 1883, nu Nassauplein)
- Pauwengracht (gedempt)
- Paviljoensgracht (gedempt)
- Prinsegracht (gedempt)
- Prinsessegracht
- Spui/Zieken (gedempt)
- Voldersgracht (gedempt)
- Statengracht(gedempt)
- Turfgracht(gedempt)
Singelgracht
- Zuid Singelsgracht
- Zuidwest Singelsgracht
- Zuidwal
- West Singelsgracht
- Buitenom
- Lijnbaan
- Noord Singelsgracht
- Veenkade
- Prinsessewal
- Mauritskade
- Oost Singelsgracht
- Oranje Buitensingel
- Zwartweg
- Zuid-Oost Singelsgracht
- Uilebomen
Overigen
Doesburg
- Bleekersgracht
- Hessengracht
- Kempermansgracht
- Looiersgracht
Dokkum
Singels
- Baantjegracht (Baantsjegracht)
- Drie Pypstergracht (Pypstergracht)
- Hardridersgracht
- Noordergracht (Noardergracht)
- Zuidergracht (Sudergracht)
Dordrecht
In Dordrecht lopen de grachten in drie halvemaanvormige radialen vanaf de rivier de Merwede om de binnenstad heen. Aan de middelste van deze grachten is de stad ontstaan en verder uitgebreid.
Binnenhavens
- Maartensgat
- Nieuwe Haven
- Wolwevershaven
Middenhavens
- Leuvehaven
- Voorstraathaven
- Wijnhaven
Buitenhavens
- Kalkhaven
- Spuihaven
- Riedijkshaven
Enkhuizen
Stadsgrachten
- Oude Haven
- Oude Gracht
- Spaans Leger
- Oosterhavenstraat
- Zuider Havendijk
- Handvastwater
- Noorder Boerenvaart
- Zuider Boerenvaart
- Burgwal
Vest
- Vest
Franeker
Singels
- Oosterstadsgracht (Oasterstadsgracht)
- Westerstadsgracht
Binnenstadsgrachten
- Heerengracht
Gouda
Singels
- Blekerssingel
- Fluwelensingel
- Kattensingel
- Turfsingel
Stadsgrachten
- Achter de Kerk
- Gouwe
- Haven
- Westhaven
- Oosthaven
- Peperstraat
- Spieringstraat
- Turfmarkt
- Vijverstraat
- Zeugstraat
Groenlo
- Stadsgracht
Groningen
Diepenring
De Diepenring is de grachtengordel van Groningen.
- Noorderhaven
- Lopende diep
- Spilsluizen
- Turfsingel
- Schuitendiep
- Verbindingskanaal: (1879)
- Gedempte Kattendiep (gedempt)
- Gedempte Zuiderdiep (gedempt)
- Reitemakersrijge (gedempt)
- A
Haarlem
Centrum
- Binnen Spaarne
- Raaks (gedempt) zie: Haarlemse beek
- Gedempte Oude Gracht (gedempt)
- Kraaienhorstergracht (gedempt, nu Nassaulaan)
- Bakenessergracht
- Gedempte Voldersgracht (gedempt)
- Zijdgracht (gedempt, nu Sophiaplein)
- Gedempte Raamgracht (gedempt)
- Burgwal
- Nieuwe Gracht
- Achter Nieuwegracht (gedempt in 1869, nu Parklaan)
- Westergracht (gedempt in 1969)
Singels
- Kinderhuissingel
- Schotersingel
- Kloppersingel
- Papentorensingel (gedempt)
- Gedempte Oostersingelgracht (gedempt in 1972)
- Herensingel (kwam uit op de Oostersingelgracht, laatste ca. 150 m gedempt)
- Kampersingel
- Gasthuissingel
- Raamsingel
- Zijlsingel
- Singelgracht-west (gedempt in 1880, loop volgde de Oude Zijlvest en de huidige Wilhelminastraat)
Buiten het centrum
- Amsterdamsevaart (gedempt)
- Leidsevaart
- Brouwersvaart
- De Delft
- Amerikavaart
- Europavaart
- Gouwwetering
- Jan Gijzenvaart
- Gedempte Schalkburgergracht (gedempt)
- Garenkokenvaart
- Houtvaart
- Zomervaart
- Fuikvaart
- Paul Krugervaart (gedempt, de vroegere kade heet nog steeds Paul Krugerkade)
Er bestaan plannen om de Papentorensingel, een deel van de Oostersingel en de Amsterdamsevaart weer terug te bregnen.
Hasselt
- Baangracht
- Brouwersgracht
- Heerengracht
- Prinsengracht
Heemstede
- Heemsteedskanaal
- Bronsteevaart
- Craijenestervaart
- Wagnervaart
- Blekersvaart
- Zandvaart
- Van Merlenvaart
's-Hertogenbosch
Binnendieze
De Binnendieze is de verzamelnaam van verschillende stromen in 's Hertogenbosch
- Zijtakken van de Binnendieze
- De Groote Stroom
- Vughterstroom
- Kleine Vughterstroom
- Verwersstroom
- Hellegat
- Kerkstroom
- Marktstroom
- Stadsgracht
Overige grachten
- Brede Haven
Hoorn
- Appelhaven
- Munnickengracht
- Nieuwland
- Turfhaven
- Vollerswaal
Singel
- Draafsingel
- Koepoortsgracht
- Oosterpoortsgracht
- Westersingel
Kampen
IJssel
- De rivier de IJssel vormt de oostelijke begrenzing van de binnenstad van Kampen en kent een aantal verschillende kades aan de stadskant.
- IJsselkade
- De la Sablonièrekade
- Buitenkade
Singels
- Stadsgracht
Leeuwarden
Grachten
- Nieuwestad
- Schavernek
- Voorstreek
- Voorstreek
- Over de Kelders
- Groentemarkt
- Weaze
- Tuinen
- Eewal (gedempt)
- Hofplein
- Herenwaltje
- Zaailand (gedempt)
- Keizersgracht (gedempt)
Singels
- Ooster Stadsgracht
- Oostersingel
- Nieuwekade
- Oostkade
- Zuider Stadsgracht
- Zuidergrachtswal
- Willemskade
- Wester Stadsgracht
- Westerkade
- Westersingel
- Harlingersingel
- Noorder Stadsgracht
- Noordersingel
- Hoekstersingel
Overigen
- Nieuwe Kanaal
Leiden
Verstedelijkte waterlopen
- Oude Rijn
- Mare
- Korte Mare / Nieuwe Mare
- Lange Mare(gedempt)
- Stille Mare (gedempt)
- Vliet
Grachten
- Arkegracht (gedempt en verdwenen)
- Binnenoostsingel
- Binnenvestgracht, deel van de vesting, goeddeels gedempt en verdeeld in:
- 1e Binnenvestgracht (gedempt)
- 2e Binnenvestgracht (gedempt)
- 3e Binnenvestgracht (gedempt)
- 4e Binnenvestgracht (gedempt)
- 5e Binnenvestgracht
- Brandewijnsgracht (gedempt)
- Doelengracht
- Doezastraat, voormalige Koepoortsgracht (gedempt)
- Donkeregracht (gedempt en verdwenen)
- Gangetje (overkluisd)
- Geregracht (gedempt)
- Groenhazengracht
- Herengracht
- Hooglandse Kerkgracht (gedempt)
- Hooigracht (gedempt)
- Kaiserstraat, voormalige Cellebroedersgracht (gedempt)
- Kijfgracht
- Korevaarstraat, deels de voormalige Zijdgracht
- Kort Rapenburg (overkluisd)
- Koolgracht (gedempt)
- Langebrug, voormalige Voldersgracht (gedempt)
- Langegracht (gedempt)
- Levendaal (gedempt)
- Middelstegracht (gedempt)
- Minnebroersgracht
- Oostdwarsgracht (gedempt)
- Oranjegracht
- Oude Herengracht
- Oude Singel
- Papengracht (gedempt)
- Pieterskerkgracht (gedempt)
- Rapenburg
- Sint Jacobsgracht (gedempt)
- Steenschuur
- Uiterstegracht (gedempt)
- Van der Werffstraat, voormalige Marendorpse Achtergracht (gedempt)
- Vollersgracht (gedempt)
- Volmolengracht (gedempt)
- Waardgracht
- Zuidsingel
Leusden
Grachten
- Kooikersgracht, (gedempt 2019, Centrum-Zuid)
Singels
- Kuperssingel (wijk Claverenblad)
- Patrijzenhoeve
Meppel
- Aardappelgat. Dit was een klein haventje op de plek van de huidige Groenmarkt. Gedempt in 1877.
- Bleekerseiland. Het Bleekerseiland is gelegen op de plek waar de Sluisgracht en de Oevergracht samenkomen. Een stuk verderop lag tot 1880 een verbinding tussen deze grachten, genaamd het Bleekerseiland.
- Galmanspad. Het Galmanspad is de zuidwestelijke kade van de enige nog volledig bestaande gracht in Meppel. Genoemd naar de landschapsarchitect Galman.
- Gasgracht. Deze gracht is genoemd naar de gasfabriek die hier nog altijd staat. In 1967 is het een deel van de gracht gedempt, maar dat is in 2008 weer opengegraven.
- Grote Oevergracht of Hoofdgracht Dit is de oude loop van de Wold Aa en de Beilerstroom. Slechts een klein deel van deze gracht (tegenwoordig Stoombootkade geheten) bestaat nog. Het water is in twee fasen gedempt, één in begin jaren'30, de rest in 1952/1953.
- Heerengracht. Dit is de zuidoostelijke kade van de enige nog volledig bestaande gracht in Meppel.
- Keizersgracht. Dit is de noordoostelijke kade van de enige volledig bestaande gracht in Meppel.
- Kerkhofsdiep (gedempt). Het Kerkhofsdiep of Kerkgracht is in 1918 en 1919 gedempt tussen het Kerkplein en de Prinsengracht. In 1948 werd het laatste resterende deel (tussen Oevergracht en Kerkplein) alsnog gedempt. Er zijn stemmen om deze gracht weer gedeeltelijk open te graven.
- Kleine Oever. Het zuidelijk deel van de Oevergracht, tussen Bleekerseiland en Katholieke kerk. Dit water is in 1952 gedempt, al zijn er weer stemmen deze gracht weer open te graven. De stadsoever van deze gracht heet de Maatkade.
- Mallegatsgracht. Verbinding tussen de Wold Aa en de Meppelerdiep, om het stadscentrum heen. Deze gracht bestaat nog, maar is wel versmald.
- Prinsengracht. De Prinsengracht lag tussen het Kerkplein en de Gasgracht / Keizersgracht. In 1967 is deze gracht gedempt, maar in 2008 is een stuk van ongeveer 100 meter weer opengegraven.
- Sluisgracht. De plaats waar alle stadsgrachten samenkomen en als één stroom het centrum verlaten. Deze gracht is nog intact. De andere kant van deze gracht heet Mr. Harm Smeengekade.
- Stoombootkade. Het enige nog resterende deel van de Oevergracht, dat dus een andere naam heeft gekregen na de demping in 1953.
- Zuideindigerpad. Dit is de noordwestelijke kade van de enige nog volledig bestaande gracht in Meppel. Genoemd naar de straat waar hij overgaat in de Keizersgracht (het Zuideinde).
Middelburg
Grachten
- Dam
- Rotterdamsekaai
- Rouaansekaai
- Londensekaai
- Turfkaai
- Beenhouwerssingel
- Herengracht
Singels
- Vlissingsesingel
- Langevielesingel
- Seissingel
- Noordsingel
- Veersesingel
Nieuwpoort
- Binnenhaven
- Buitenhaven
- Vest
- Oude Vest (restant)
Rotterdam
Centrum
- Binnenrotte (gedempt)
- Coolvest (gedempt)
- Delftsevaart
- Lombardkade
- Goudse Vest (gedempt)
- Steigersgracht
Delfshaven
Singels
Noord-Zuid
Noordelijke singels
- Noordsingel
- Bergsingel
- Provenierssingel
- Spoorsingel
- Statensingel
Schiedam
Stadsgrachten
Singels/Vest
- Westvest
- Noordvest
- Broersvest (gedempt)
- Nieuwe Haven
- Buitenhaven
Schoonhoven
Stadsgrachten
- Haven
- Oude Haven
- Scheepmakershaven
- Oude Singel
Vest
- Groene Singel
- Spoorsingel
- Grote Gracht
Sloten (Friesland)
- Oosterbuitengracht (Easterbûtengrêft)
Sneek
Singels
- Stadsgracht
- Koopmansgracht
- Prinsengracht
- Waterpoortsgracht
- Kerkgracht
- Prins Hendrikkade
- Jousterkade
Utrecht
De belangrijkste en oudste grachten van Utrecht worden gevoed door de Utrechtse Vecht.
Centrum
- Oudegracht met werfkelders
- Nieuwegracht met werfkelders
- Kromme Nieuwegracht
- Drift
- Plompetorengracht (1392)
Singel
- Stadsbuitengracht (Singel)
- Weerdsingel Westzijde/Oostzijde
- Wittevrouwensingel
- Maliesingel
- Tolsteegsingel
- Catharijnesingel (gedeeltelijk gedempt)
Bemuurde Weerd / Vogelenbuurt
- Zwarte Water ((Nieuwe) Keizersgracht)
- Oosterstroom (Gruttersdijk)
- Westerstroom (Westerdijk, gedempt)
Wageningen
- Stadsgracht
Zwolle
Stadsgracht
Singel
- Achtergracht
- Schuttevaarkade
- Burgemeester Drijbersingel
- Diezerkade
- Stadsgracht
- Groot Wezenland
- Burgemeester van Roijensingel
- Harm Smeengekade
- Pannekoekendijk