Mauritskade (Den Haag)
De Mauritskade is een gracht en straat in Den Haag, gelegen tussen het centrum en Willemspark.
Dit artikel staat op een nalooplijst. Als je de inhoud op verifieerbaarheid gecontroleerd hebt, kun je dit sjabloon verwijderen. Bekijk ook de bewerkingsgeschiedenis om te zien of anderen hier al aan gewerkt hebben. |
Mauritskade
| ||||
Mauritskade en de Willemsparkbrug bij de Alexanderstraat | ||||
Geografische informatie | ||||
Locatie | Den Haag | |||
Begin | Scheveningseveer | |||
Eind | Dr. Kuyperstraat | |||
Algemene informatie | ||||
Aangelegd in | circa 1580 (gracht) | |||
Genoemd naar | Prins Maurits | |||
|
De gracht werd rond 1580 gegraven voor transport van kanonnen die gegoten werden in de Kloosterkerk. Na 1619 maakte zij deel uit van de omgrachting en omsingeling van de stad. De officiƫle naam is Noordsingelsgracht; dit omdat hij aan de kant van de Noordzee ligt.
Geschiedenis
Na het plotselinge overlijden van prins Maurits (1843-1850), werd de kade langs de Noordsingelsgracht naar die prins vernoemd. Tot die tijd sprak men van Noordwal. Die Noordwal was niet meer dan een jaagpad, waar paarden en mensen liepen die schepen voorttrokken. Aan de Noordwal lagen de tuinen van de huizen aan het Lange Voorhout.
In de 17e en 18e eeuw kon de Noordsingels gracht alleen worden overgestoken aan het einde van het Noordeinde, bij de Scheveningseveer en bij de Denneweg. Bij het Noordeinde stonden koetsen op klanten te wachten. Meestal gingen die via de Zeestraat en de Scheveningseweg naar Scheveningen.
Buiten de singels was laag duinlandschap. Hier stonden molens, er waren weilanden en moestuinen, boerderijen en jachtgronden. In 1844 werd verderop naar het Noorden het bolle bruggetje naar de Nassaulaan aangebracht. Dit wordt wel het "bruggetje van Takma" genoemd, naar een van de figuren uit de roman Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan... van Louis Couperus.
Water
De Noordsingelsgracht werd gegraven voor het transport van kanonnen in de Tachtigjarige Oorlog, maar werd tot in de negentiende eeuw vooral gebruikt voor toevoer van zand en hout ten behoeve van de huizenbouw. Het Nassauplein werd in 1883 overkluisd maar was voordien ook een aanvoerroute om via de Schelpkade zware materialen naar de singel te brengen.
Door de Zeestraat liep de Haagse Beek, die de singel kruiste en zijn weg vervolgde door het Noordeinde en daarna door de Heulstraat richting Hofvijver ging.
De Noordsingelsgracht loopt door via de Hooigracht naar het Smidswater. Het verlengde aan de zuidkant heet de Hogewal. Daar bevinden zich onder andere de Koninklijke Stallen.
Bruggen
Er zijn vijf bruggen over de Mauritskade:
- de brug tussen de Zeestraat en het Noordeinde. (Zie Bruggen in Den Haag nr. GW 39.)
- de gietijzeren Zwembadbrug die toegang gaf tot Mauritskade Zwembad. Het zwembad werd in 2007 afgebroken. (Zie Bruggen in Den Haag nr. GW 40.)
- de brug tussen de Alexanderstraat en de Parkstraat. (Zie Bruggen in Den Haag nr. GW 41.)
- het bolle bruggetje bij de Nassaulaan, gebouwd in 1844. (Zie Bruggen in Den Haag nr. GW 42.)
- de brug tussen de Frederikstraat en de Denneweg. (Zie Bruggen in Den Haag nr. GW 44.)
Huizen
Langs de gracht loopt de Mauritskade. Over de gehele lengte staan huizen waarvan een deel door Cornelis Krulder en zijn zwager Johannes Jacobus Delia werd gebouwd. Tegenover het bolle bruggetje was vroeger de toegang tot de Oranjekazerne. Daarnaast was nummer 11 (nu nummer 43), het geboortehuis van Louis Couperus.
Aan de westkant van de gracht staan panden zoals Alexanderstraat 1 en 2, ook door Krulder gebouwd, de Haagsche Schoolvereeniging (HSV) aan de Nassaulaan en de panden aan de Prinses Marielaan, die tuinen hebben tot aan de gracht.
De Mauritskade telt 22 rijksmonumenten.
- Alexanderstraat 2 vanaf de Scheveningseveer
- Bolle bruggetje van 1844
- HSV, Nassaulaan 26