Keramisch Neolithicum

De nederzettingen waren vaak groter dan in het Prekeramisch Neolithicum. Er kwam een toenemende specialisatie (bijvoorbeeld één herder per dorp, één pottenbakker enz.). Er was enige industrie van gebruiks- en siervoorwerpen. De (seriematige) productie hiervan was ook gespecialiseerd.[1] Er werd handel gedreven.

De samenleving werd steeds meer hiërarchisch georganiseerd. Er kwam een zekere mate van welstand voor sommige mensen en nederzettingen. Daarmee kwamen er echter toenemende conflicten tussen en binnen de nederzettingen. Geleidelijk aan werden nederzettingen versterkt, er kwamen muren omheen.

De mensen moesten nu behalve voor het eigen levensonderhoud en het huishouden, ook taken doen voor de gemeenschap, die hierdoor sociaal en economisch sterker werd.[2]. Het (verplicht) uitvoeren van taken voor de gemeenschap zou gezien kunnen worden als het begin van een belastingstelsel.

Door het aanleggen van voorraden en het verzamelen van kapitaal begon het verschijnsel "privé-eigendom" maar ook diefstal op te treden. Er kwamen langzaamaan vormen van rechtspraak.

De gemeenschap begroef haar doden nu buiten de nederzetting (in plaats van onder de huizen (en zelfs onder het bed) of rond de huizen). Bestond de religie tot dan toe voornamelijk uit voorouderverering en mogelijk de verering van de moedergodin, nu komen er ook mannelijke goden.

• Jericho, Palestina
• Mureybet, Syrië
• Obeid, Irak
• Tell Halaf, Syrië