Hendrik Brouwer

Over de jeugd van Hendrik Brouwer is weinig bekend. Waarschijnlijk bezocht hij Spanje en Portugal, in dienst van een Amsterdamse koopman. Op 16 april 1610 vertrok hij als commandeur van drie schepen naar Nederlands-Indië. Tot deze reis volgden schepen altijd de route die men van de Portugezen afgekeken had, namelijk vanaf de kust van Afrika via Mauritius en Ceylon naar Bantam.

Hendrik Brouwer koos er in 1611 voor om vanaf Kaap de Goede Hoop de intertropische convergentiezone te vermijden en zuidwaarts te zeilen tot de 'Roaring Forties', waar een groot deel van het jaar sterke westenwinden waaien, daarna tussen de 35e en 40e graad oostwaarts te zeilen om vervolgens pas ter hoogte van de Straat Soenda bij Java noordwaarts te sturen. De reisduur naar Indië verkortte daardoor van een soms meer dan een jaar naar vijf tot zes maanden. De tijdwinst betekende een belangrijke kostenbesparing, evenals een grote vermindering van het aantal gevallen van scheurbuik onder de bemanning. De VOC stelde Brouwers route in 1617 verplicht. Het vaststellen van de lengtegraad was echter moeilijk en soms landden de zeevaarders op de kust van Australië of leden schipbreuk op de riffen van de Houtman Abrolhos voor de kust van Australië.

Japans schip (met omgekeerde VOC-vlag)

In 1613 was Hendrik Brouwer zeven maanden opperhoofd van de factorij Hirado. Brouwer had het er al snel gezien. Brouwer vertrok en nam zeventig samoerai mee. Voor de zijdehandel tussen China en Japan zou in 1624 een factorij op Formosa moeten worden opgericht. Het Fort Zeelandia (Formosa) is pas in 1624 gerealiseerd. Brouwer werkte mee aan de handelsbetrekkingen Ayutthaya in het kader van de inter-Aziatische handel. Het sappanhout en de hertevellen uit Siam waren in Japan uitermate geliefd. Ondertussen hadden William Adams en Jan Joosten van Lodensteyn vanuit Uraga een handel op Siam en Tonquin opgezet. Brouwer wees een verhuizing naar de basis van Adams, in de baai van Edo, af. In 1615 keerde Brouwer terug naar Amsterdam en kreeg een post als bewindhebber van de VOC.

In 1632 bracht hij een bezoek aan Londen als deel van een delegatie om een handelsgeschil tussen de VOC en de Britse Oost-Indische Compagnie op te lossen. Datzelfde jaar vertrok hij voor drie jaar naar Indië, waar hij van 1632 tot en met 1635 gouverneur-generaal werd.[1] Bij zijn terugkeer naar Nederland werd Brouwer niet meer aangesteld als VOC-bewindhebber, ondanks gedane beloften.

In 1642 vertrok hij met een geheime instructie van de West-Indische Compagnie met een vloot naar Zuid-Amerika om de haalbaarheid van een vestiging van een factorij te onderzoeken. Hij veroverde Valdivia en het eiland Chiloé. Hij overleed in 1643 aan boord van zijn schip. Op zijn uitdrukkelijk verzoek werd hij aan land begraven.

• Het jacht Dolphijn van Hoorn. Verkenner in de vloot van Hendrick Brouwer. Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders, 2007.
• Stapel, F.W. (1941) Gouverneurs-Generaal van Nederlandsch-Indië, p. 21.

• http://www.vocsite.nl/geschiedenis/personalia/brouwer.html