Elektrische bus

Een elektrische bus is een autobus die wordt aangedreven door een elektromotor die van stroom voorzien wordt door een accu. De volledig elektrische bus wordt ook wel 'batterij elektrische bus' of zero emissie-bus genoemd. De trolleybus en de brandstofcelbus hebben ook een elektromotor als aandrijving maar vormen een eigen categorie.[1]

Elektrische bus
Een elektrische bus van het type VDL Citea in Edam. De bus wordt opgeladen via een pantograaf.
Aandrijvingelektromotor
Periodevanaf 21e eeuw (in grotere aantallen)
Snelheidmax. 90 km/h (afhankelijk van type)
Infrastructuurwegen
Portaal    Verkeer & Vervoer
Openbaar vervoer

Voor het opladen van de accu kan onderscheid worden gemaakt tussen conventioneel laden en gelegenheidsladen (opportunity charging). Elektrische bussen voor conventioneel laden hebben een accu met een dusdanig hoge capaciteit dat ze normaliter een volledige dienst kunnen rijden. 's Nachts in de stalling wordt de accu weer volledig opgeladen. Bij elektrische bussen voor opportunity charging volstaat een kleinere accu, omdat de bus ook wordt opgeladen bij haltes waar de bus sowieso al enige tijd stil staat, zoals eindpunten en overstaphaltes. Bij deze vorm van opladen wordt meestal gebruik gemaakt van een soort pantograaf of inductieplaat om de accu in korte tijd weer van voldoende energie te voorzien.

De Chinese miljoenenstad Shenzhen ging het jaar 2018 in met een volledig elektrische busvloot: 16.359 stuks, voor 80% geleverd door het in de stad gevestigde BYD.[2] Het stadsbestuur investeerde ook in 300 laadpalen, waar de batterijen van de bussen in twee uur kunnen worden volgeladen, en in 8.000 verlichtingspalen met laadfunctie. De omschakeling van diesel naar elektrisch mikt op een vermindering van luchtvervuiling, geluidsoverlast en operationele kosten. De operatie werd uitgevoerd in zes jaar.[3]

Huidige bussen in Nederland

In 2014 heeft Connexxion op Texel proeven gedaan met een elektrische bus van BYD.[4] De actieradius van de accu maakte dat de bus vaak uit de dienstregeling moest om te worden opgeladen. De proef is daarom stopgezet.[5]

Elektrische bussen in Nederland
Bedrijf Merk + type Aantal Status Series Bouwjaar Inzet Opmerkingen Afbeelding
Arriva VDL Citea LLE 99-e 1 Buiten dienst 0726 2018 Leeuwarden
BYD K9 6 In dienst 3001-3006 2013 Schiermonnikoog[6][7]
VDL Citea SLF 120-e 10 In dienst 3011-3020 2016 Ameland, Terschelling & Vlieland[8] 3017 draagt ook TCR nummer 611.
VDL Citea SLFA 180-e 4 In dienst 3031-3034 2016 Ameland & Terschelling[8]
Volvo 7900 23 In dienst 4801-4823 2019 Stadsdienst Leiden
Volvo 7900 7 Nog niet in dienst 4852-4858 2020 Stadsdienst 's-Hertogenbosch
Rošero Zero First 3 Verkocht 6050-6052 2010 's-Hertogenbosch (220Xpress)
Rošero Zero First 3 Naar Qbuzz 6091-6093 2017 Dordrecht (lijn 10)[9]
VDL Midcity Electric 1 In dienst 6094 2019 Leeuwarden (lijn 9)
Volvo 7700 1 Buiten dienst 6666 2010 's-Hertogenbosch (lijn 80)[10] Was tot 2012 een dieselbus.
VDL Citea SLFA 180-e 6 In dienst 8621-8626 2018 Leeuwarden (lijnen (1)66, 603 en 612)
VDL Citea SLF 120-e 12 In dienst 9501-9503 2016 's-Hertogenbosch (lijnen 8, 9 en 70)[10]
In dienst 9504-9512 2018
VDL Citea SLF 120-e 24 In dienst 9601-9604 2016 Maastricht[11]
In dienst 9605-9628 2018
VDL Citea LLE 99-e 2 Naar Qbuzz 9641-9642 2017 Gorinchem[9]
VDL Citea LLE 99-e 12 In dienst 9651-9662 2016 Venlo[11]
VDL Citea LLE 115-e 55 In dienst 9701-9755 2019 Streeklijnen in Limburg
Connexxion Ebusco 2.2 LE 156 Nog niet in dienst n.n.b. 2020 Haarlem, Schiphol en Amsterdam
Ebusco 2.2 LE Nog niet in dienst n.n.b. 2020 Haarlem, Schiphol en Amsterdam (R-net)
Ebusco 2.2 18m Nog niet in dienst n.n.b. 2020 Haarlem, Schiphol en Amsterdam
BYD K9 8 In dienst 2100-2107 2017 Haarlem[12]
BYD K7 21 In dienst 7550-7570 2018 Noord-Holland Noord
VDL Midcity Electric 6 In dienst 7573-7577, 7583 2018 Zaanstreek Waren oorspronkelijk bedoeld voor Noord-Holland Noord.
VDL Citea LLE 99-e 62 In dienst 7584-7645 2019 Noord-Holland Noord Ter vervanging van de nooit in dienst gestelde VDL Midcity ZE.
VDL Midcity Electric 8 In dienst 7646-7653 2019 Haarlem-IJmond
VDL Citea SLFA 181-e BRT 51 In dienst 9700-9750 2017 9700-9745: Schipholnet[13]
9746-9750: Amstelland-Meerlanden (R-net)
VDL Citea SLFA 180-e 49 In dienst 9751-9799 2017 Amstelland-Meerlanden (R-net)[14][15]
EBS VDL Citea SLFA 181-e BRT 10 In dienst 1030-1039 2018 Waterland (lijn 316)
VDL Citea LLE 99-e 23 In dienst 6001-6023 2019 Stadsdiensten van Delft en Zoetermeer
GVB VDL Citea SLFA 180-e 22 Deels in dienst 1901-1922 2019/2020 Amsterdam (lijnen 15, 22, 61 en 222)
VDL Citea SLF 120-e 9 Nog niet in dienst 1951-1959 2019/2020 Amsterdam (lijnen 15, 22, 61 en 222)
Hermes VDL Citea SLFA 181-e BRT 43 In dienst 9500-9542 2016 Eindhoven (Bravodirect)[16][17][18]
HTM VDL Citea SLF 120-e 8 In dienst 2001-2008 2018 Den Haag (lijn 28)
Keolis BYD K9 7 In dienst 6301-6307 2017 Almere[19]
Rošero Zero First 1 In dienst 6401 2017 Almere (nobelGo lijn 25)
Qbuzz Ebusco 2.1 2 In dienst 3026-3027 2017 Groningen-Drenthe (streek)
VDL Citea SLFA 181-e BRT 10 In dienst 3471-3480 2017 Groningen (Q-links 1 en 2)
Ebusco 2.2 LF 37 In dienst 6101-6137 2018 stadsBuzz Drechtsteden
Rošero Zero First 3 In dienst 6151-6153 2017 stadsBuzz Drechtsteden (lijnen 9 en 10) Ex Arriva 6091-6093
3 In dienst 6154-6156 2018
VDL Citea LLE 99-e 2 In dienst 6161-6162 2017 stadsBuzz Gorinchem Ex Arriva 9641-9642
VDL Citea SLF 120-e 32 In dienst 7001-7032 2019 Groningen-Drenthe (stad)
VDL Citea SLFA 180-e 11 In dienst 7050-7060 2019 Groningen-Drenthe (stad)
Ebusco 2.2 LE 60 In dienst 7301-7360 2019 Groningen-Drenthe (streek)
Heuliez GX 437 Linium ELEC 49 Deels in dienst 7401-7449 2019 Groningen (Q-links 3 t/m 6) Optie voor 51 exemplaren die binnen vier jaar ingediend kan worden.[20]
Ebusco 2.0 1 Buiten dienst 9991 2016 Groningen (Airportlink 100)
Ebusco 2.0 1 Buiten dienst 9992 2017 Groningen (Airportlink 100)
RET VDL Citea CLF 120 eBusz 1 In dienst 405 2010 Rotterdam (lijn 70) Was tot 2019 een hybride bus.
VDL Citea SLF 120-e 55 In dienst 1401-1455 2019 Rotterdam (lijnen 32, 33, 38, 44, 54 (zondag), 56 & 156)
Schiphol BYD K9 35 In dienst 103-137 2015 Schiphol[21]
Syntus Utrecht BYD K9 2 Buiten dienst 1900-1901 2016 Amersfoort[19] Demobussen, de 1900 ging naar TCR Vlieland.
2 In dienst 1902-1903 2018
5 In dienst 1904-1908 2019
TCR Rošero Zero First 1 In dienst 541 2012 Onbekend
BYD K9 1 In dienst 45-BHR-1 2016 Vlieland Reserve bus, rijdt in opdracht van Arriva. Ex Syntus Utrecht 1900 (Amersfoort).
U-OV Optare Solo M995SR-EV 3 Buiten dienst 4301-4303 2013 Utrecht (lijn 2)
Ebusco 2.1 10 In dienst 4601-4610 2017 Utrecht (lijn 1)[11][22]
Ebusco 2.1 1 In dienst 4611 2018 Utrecht (lijn 1) extra bus
Ebusco 2.2 LE 20 Nog niet in dienst 4650-4669 2019 Utrecht (U-link 34) Komen in dienst vanaf 2020.
Heuliez GX 437 Linium ELEC 35 Nog niet in dienst 4801-4835 2019 Utrecht (lijnen 3, 7 & 8) Komen in dienst vanaf 2020.

Experimentele bussen

Zelfrijdende bussen

De ParkShuttle II is een elektronisch geleide elektrische bus die automatisch werkt (zonder chauffeur) en rijdt in de regio Rotterdam. De exploitant van de ParkShuttle is Connexxion. De gemeente Ooststellingwerf (Friesland) heeft een proef met twee zelfrijdende elektrische 6-persoons shuttlebusjes gehouden tussen het bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer en de Wester Es in het dorp, een traject van 2,5 kilometer heeft slechts drie dagen gereden.[23][24]

In Australië is een experiment gestart met een autonoom rijdende bus, de Intellibus. De bus rijdt zonder chauffeur, heeft geen stuur en biedt plaats aan maximaal 11 personen. Hij maakt gebruik van Lidar, GPS, odometrie en camera's om obstakels te detecteren en te navigeren. De Intellibus wordt draadloos opgeladen. In de toekomst moet de bus op de openbare weg gaan rijden.[25]

Pantograafbussen
Wiener Linien-bus met tweedradig oplaadstation dicht bij Station Den Haag Centraal.

Den Haag (HTM), Utrecht (U-OV) en de provincie Utrecht hebben een experiment met een elektrische bus met batterij en pantograaf gedaan die gebruik maken van het bestaande stroomnetwerk van de tram. Voor de gangbare elektrische bussen moeten dure oplaadstations gebouwd worden langs de busroute. Voor het nieuwe type bussen zijn de investeringen in laadstations veel goedkoper en kan de bus sneller ingevoerd worden. De accu kan in 8 min opgeladen worden en de bus heeft een actieradius van 50 km.[26] Arnhem, met zijn trolleybussen infrastructuur, is inmiddels ook deze weg opgegaan (zie onder).

Toekomst

Nederland behoort Europees en internationaal tot de top van landen wat betreft het aantal elektrische bussen. In 2019 zullen er 300 elektrische bussen rondrijden.[27]

In Rotterdam zet de RET vanaf eind 2019 55 elektrische VDL Citea bussen in. In de jaren die daarop volgen, zullen er meer elektrische bussen in Rotterdam verschijnen.[28][29]

Ook Amsterdam heeft plannen op het gebied van elektrische bussen. Het GVB wil vanaf 2017 beginnen met de omschakeling naar elektrisch aangedreven bussen in de stad. De bussen zouden door middel van de bovenleidingen van de trams worden opgeladen en daarnaast ook los van de rails kunnen rijden door gebruik van tractiebatterijen.[30][31] Eind 2018 werd er bekend gemaakt dat het GVB 31 elektrische VDL Citea bussen gaan inzetten vanaf 2020.[32]

Arnhem blijft trouw aan het oude concept van de trolleybus en behoort daarmee tot een eigen categorie. Met de introductie van Trolley 2.0 gaat deze stad echter ook de weg van de elektrische bus op. Het ligt in de bedoeling om trolleybussen van accu's te voorzien die tijdens het rijden onder bovenleiding opladen. Met behulp van energie uit accu's kunnen deze bussen binnen het stadsgebied en tot maximaal 10 kilometer daarbuiten in beginsel alle dieselbussen vervangen zonder dat daar enige noemenswaardige nieuwe infrastructuur voor behoeft te worden aangelegd. Nog in maart 2019 werden twee verbouwde bussen afgeleverd waarmee proeven worden genomen.[33]

In het Bestuursakkoord 2016 werd tussen de 14 Concessie-houders (12 provincies en de 2 vervoersregio's) en Staatssecretaris Sharon Dijksma (Infrastructuur en Milieu) besloten dat uiterlijk in 2025 alle nieuwe bussen emissievrij moeten zijn en volledig gebruikmaken van hernieuwbare energie of brandstof en dat in 2030 alle bussen emissievrij moeten zijn.[11] De verwachting is dat stadsvervoer grotendeels elektrisch wordt en streekvervoer meer gebruik gaat maken van waterstofbussen.[11]

Alstom Aptis is een elektrische bus op de markt brengen met zowel voor als achter sturende wielen, een lengte heeft van 12 meter en onder het voertuig voorzien is van een SRS pantograaf met drie contacten in de straat die op afstand worden bediend.[34][35]

Zie ook
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.