Edelsmidse Brom
Edelsmidse Brom was een Nederlandse onderneming in Utrecht (1856-1961), gespecialiseerd in het maken van edel- en siersmeedkunst voor de Rooms-Katholieke Kerk.
Gerard Bartel Brom (1831-1882) werkte als koperslager bij Van Kempen in Utrecht. In 1856 begon hij voor zichzelf aan de Springweg. Hij maakte onder meer stilistisch neogotisch kerkelijk vaatwerk. De vraag groeide en Brom breidde uit en nam meer mensen in dienst. Samen met architect Alfred Tepe, kunstenaar Friedrich Wilhelm Mengelberg en orgelbouwer Michaël Maarschalkerweerd, was Gerard Brom (en later zijn zoon) betrokken bij de bouw en inrichting van een groot aantal kerken.
In 1882 overleed Gerard Bartel Brom en nam zijn zoon Jan Hendrik de zaak over. In 1898 verhuisde het bedrijf naar de Drift 15. Rond 1900 stapte Jan Hendrik af van de neogotiek en koos voor modernere ontwerpen. Hij overleed in 1915, waarna de leiding over de edelsmederij werd overgenomen door zijn zoons Jan Eloy en Leo. Zij hadden later ruim vijftig mensen in dienst en exporteerden ook naar het buitenland. In 1961 werd het bedrijf gesloten, wegens een afnemende vraag naar religieuze kunst en gebrek aan een opvolger. In het pand aan de Drift is later een door Pieter d'Hont gemaakte gevelsteen geplaatst, die herinnert aan Edelsmidse Brom.
De familie
Gerard Bartel Brom
Gerardus Bartholomeus Brom (Amersfoort, 24 augustus 1831 - Utrecht, 29 maart 1882) was een zoon van Jan Brom (1793-1864) en Alijda Schoonderbeek. Hij was lid van het St. Bernulphusgilde.
Jan Hendrik (Jan) Brom
Johannes Henricus Brom (Utrecht, 21 juli 1860 - aldaar, 1 februari 1915), leerde de smeedkunst van zijn vader en boetseren en tekenen van Friedrich Wilhelm Mengelberg. Hij was bestuurslid van het Genootschap Kunstliefde en het Utrechtsch Museum van Kunstnijverheid.
Jan Eloy Brom
Joannes Gerardus Josephus Eligius (Jan Eloy) Brom (Utrecht, 23 augustus 1891 - aldaar, 14 februari 1954) volgde opleidingen aan de Polytechnic School of Arts in Londen, de Königliche preussische Zeichenakademie in Hanau en de Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam. In 1928 werd hij conservator van het Aartsbisschoppelijk Museum (het huidige Museum Catharijneconvent). Hij maakte in 1947 in opdracht van koningin Wilhelmina een erezwaard voor generaal Dwight D. Eisenhower. Hij won de gouden erering in Duitsland (1953), de hoogste onderscheiding voor edelsmeedkunst.
Leo Brom
Leo Hendrik Maria Brom (Utrecht, 30 mei 1896 - Arnhem 6 januari 1965) volgde een opleiding aan de Kunstnijverheidsschool in Utrecht en vervolgens aan de Rijksakademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam, waar hij les had van onder anderen Bart van Hove en Carel Dake. Hij was lid van het Genootschap Kunstliefde. Hij was eigenaar van de Kantharos van Stevensweert.
Joanna Brom
Joanna Wilhelmina Francisca Paula Brom (Utrecht, 8 november 1898 - aldaar 29 mei 1980) werd opgeleid door Maria Cyrenius en Curt Hoelloff. Ze werkte tot 1958 in het bedrijf als edelsmid en emailleur en maakte onder meer siervoorwerpen en sieraden. Ze was lid van het Genootschap Kunstliefde.
Werk
_van_Leo_Brom.jpg)
In de edelsmederij werden onder andere doopvonten, kruiswegstaties, communiebanken, kandelaars en reliekhouders, maar ook een aantal grotere beelden gemaakt.
Een van de bekendere werken van de firma Brom is de fontein op de pandhof van de Dom van Utrecht die werd ontworpen door Jan Hendrik. Zijn broer Gisbert Brom (1864-1915), historicus, kwam met het idee om de figuur van de 14e-eeuwse kanunnik en rechtsgeleerde Hugo Wstinc te gebruiken om de middeleeuwse wetenschap te verbeelden. Jan Eloy maakte het beeldje van Wstinc. Leo maakte de vier waterspuwende draken en de acht leeuwenkoppen op de zuil. De fontein werd onthuld in september 1916. Jan Hendrik en Gisbert hebben het uiteindelijke resultaat niet gezien, ze overleden beiden in februari 1915.
Overzicht werken (selectie)
| titel/omschrijving | locatie | jaar | makers |
|---|---|---|---|
| bronzen doopvont | Overveen, OLV Onbevlekt Ontvangenkerk | 1887/'88 | Jan |
| kaft Missale Romanum | Achterveld, St.Jozefparochie | 1957 | Joanna |
| wapenschilden Amsterdam en Nederland | Amsterdam, Kohnstammhuis[1] | ca. 1958 | Leo |
| bronzen preekstoel | Amsterdam Oud-Zuid, Obrechtkerk | 1925 | Jan Eloy (ontwerp) |
| godin van het graan | Deventer, collectie Historisch Museum Deventer | 1938 | Jan Eloy & Leo |
| altaren | Groningen, Sint-Franciscuskerk | 1933 | Jan Eloy |
| beeld Christus Koning | Groningen, R.K. Kerkhof | 1936 | Jan Eloy & Leo |
| vaandel Vereniging St. Vincentius a Paolo | Groningen, St. Jozefparochie | 1940/1950 | Hildegard |
| koorhek, tabernakel en communiebank | Haarlem, Kathedrale Basiliek Sint Bavo[2] | ca. 1898 | Jan Hendrik |
| bronzen doopvont | Leeuwarden, Sint-Bonifatiuskerk | ? | Jan Eloy & Leo |
| Heilig Hartbeeld | Loosduinen, bij OLV Hemelvaartkerk | 1929 | Leo |
| retabel | Maastricht, Koepelkerk[3] | ca. 1925 | Jan Eloy & Leo |
| reliekkas van de heilige Jeroen | Noordwijk, Grote of Sint-Jeroenskerk | ? | Gerard Bartel |
| expositietroon | Oud Ade, Sint-Bavokerk | ca. 1869 | Gerard Bartel |
| diverse stukken | Utrecht, Sint-Willibrordkerk | ca. 1880 | Gerard Bartel & Jan Hendrik |
| altaar | Utrecht, Sint Antoniuskerk | 1904 | Jan Eloy |
| Fontein met bronzen beeld Hugo Wstinc | Utrecht, Pandhof van de Domkerk | 1913-1916 | 4 leden Brom |
| reliekschrijn van H. Ludger | Utrecht, St. Ludgerkapel, St. Willibrordusstraat | ? | Leo |
| Willibrordschrijn | Utrecht, Catharijnekerk | 1939 | Jan Eloy & Leo |
| koperen beeld Muze | Utrecht, Stadsschouwburg | 1941 | Leo |
| diverse wandkleden | Utrecht, Stadhuis | 1950 | Hildegard |
| altaar | Utrecht, Heilig Hartkerk | ? | Jan Hendrik |
Externe links
- Katholiek Documentatie Centrum - Archief Edelsmidse Brom - ru.nl
- Edelsmederij Brom 1856-1961 - benvanhelden.nl
Bronnen, noten en/of referenties
Noten |
 |
Zie de categorie Edelsmidse Brom van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |